Gertrud von Le Fort
Gertrud Auguste Lina Elsbeth Mathilde Petrea Freiin von Le Fort (ur. 11 października 1876 w Minden, zm. 1 listopada 1971 w Oberstdorfie) – niemiecka pisarka katolicka, poetka i eseistka. Jedna z czołowych przedstawicielek katolickiej literatury niemieckiej[1].
Gertrud von Le Fort w 1935 | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Zawód, zajęcie |
pisarka, poetka, eseistka |
Życiorys
edytujUrodziła się w rodzinie protestanckiej[2]. Jej ojciec był pruskim pułkownikiem. Studiowała teologię protestancką, historię, filozofię[3] w Berlinie, Marburgu oraz Heidelbergu[4]. W 1926 dokonała konwersji na katolicyzm[1]. Jej debiut literacki nastąpił w wieku pięćdziesięciu lat i był związany z konwersją. W 1928 wydała pierwszą część pseudoautobiograficznej powieści Chusta Weroniki (niem. Das Schweißtuch der Veronika), zatytułowaną Rzymska fontanna (niem. Der römische Brunnen). W 1930 ukazała się jej powieść historyczna Papież z getta, a w 1931 opowiadanie Die Letzte am Schafott. To ostatnie osadzone było na motywach zgilotynowania karmelitanek z Compiègne przez rewolucjonistów francuskich (na jego podstawie Georges Bernanos napisał w 1948 dramat Dialogi karmelitanek, wykorzystany jako osnowa opery François Poulenca pod tym samym tytułem[4], a w 1960 było podstawą opowiadanie francusko-włoskiej ekranizacji)[5]. W 1938 wydała powieść historyczną, Gody magdeburskie[6], w 1960 wydaną w polskim tłumaczeniu Cecylii Lewandowskiej[7]. W 1946 ukazał się Wieniec aniołów[8] (niem. Der Kranz der Engel), stanowiący drugą część Chusty Weroniki[6]. Powieść ta była napisana już w okresie III Rzeszy, jednak ze względów politycznych nie mogła się wówczas ukazać. Po 1946 napisała szereg opowiadań z akcją osadzoną w średniowieczu, które stanowiły duchowe i moralne rozliczenie z niemieckimi zbrodniami wojennymi oraz stosunkiem do nich katolików niemieckich. W Polsce ukazała się jedynie część z tych opowiadań, zatytułowana Córka Farinaty. Powieść Das fremde Kind z 1961 zawierała wątki polskie. Łącznie wydała około trzydzieści tytułów. Na przełomie lat 50. i 60. XX wieku siedem razy nominowano ją do literackiej Nagrody Nobla[4].
Twórczość
edytujByła pisarką humanizmu katolickiego, zafascynowaną Łaską Bożą, co nie przeszkadzało jej w zainteresowaniu światem i jego różnorodnością[4]. Duża część jej prac ma podłoże historyczne (była miłośniczką Rzymu[9]), jednak było ono głównie tłem do ukazania problemów duchowych i ponadczasowego chrześcijańskiego przesłania[10]. Autorka ukazuje na tle uwarunkowań historycznych wewnętrzną przemianę bohaterów pod wpływem działania Boga[1].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Ewa Anna Piasta, WPŁYW KONWERSJI NA ZMIANĘ TOŻSAMOŚCI TYTUŁOWEJ BOHATERKI POWIEŚCI „CHUSTA WERONIKI” GERTRUDY VON LE FORT, w: Roczniki Humanistyczne, tom LVIII, zeszyt 5, 2010, s. 137
- ↑ Papież z getta - Gertrud Von Le Fort - ebook [online], www.legimi.pl [dostęp 2023-01-10] .
- ↑ Le Fort Gertrud von, [w:] Jan Chodera , Mieczysław Urbanowicz (red.), Mały Słownik Pisarzy Niemieckich, Austriackich i Szwajcarskich, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1973, s. 224 .
- ↑ a b c d Paweł Milcarek , Pisarka miłości nieodwołalnej, „Gość.pl”, www.gosc.pl, 3 marca 2016 [dostęp 2022-12-19] .
- ↑ Dialogi karmelitanek | Film | 1960. [dostęp 2023-01-11].
- ↑ a b Le Fort Gertrud von, [w:] Jan Chodera , Mieczysław Urbanowicz (red.), Mały Słownik Pisarzy Niemieckich, Austriackich i Szwajcarskich, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1973, s. 225 .
- ↑ Gody magdeburskie, [w:] Katalogi Biblioteki Narodowej [online] .
- ↑ Le Fort Gertrud, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-01-11] .
- ↑ Jerzy Szymik, recenzja: Aleksandra Chylewska-Tölle, Literarische Entwürfe und Formen der Wandlung im Werk Gertrud von le Forts, Frankfurt am Main, Peter Lang, 2007, s. 188
- ↑ Ewa Anna Piasta , MOTYWY RELIGIJNE W POWIEŚCI GODY MAGDEBURSKIE GERTRUDY VON LE FORT, „Respectus Philologicus” (29(34)), 2016, s. 65–74, ISSN 1392-8295 [dostęp 2022-12-19] (pol.).
- ISNI: 0000000368639188, 0000000368639196, 0000000121251851
- VIAF: 27083513
- LCCN: n80057190
- GND: 118570951
- NDL: 00447078
- LIBRIS: dbqtxmmx5r25c3w
- BnF: 12040984m
- SUDOC: 028608763
- NLA: 35687905
- NKC: jn19990004923
- DBNL: lefo001
- BNE: XX1724866
- NTA: 068744765
- BIBSYS: 90255047
- Open Library: OL142184A, OL5968271A, OL5881772A
- PLWABN: 9810571519105606
- NUKAT: n96612049
- J9U: 987007264322805171
- PTBNP: 63259
- CANTIC: a11116717
- CONOR: 53697635
- ΕΒΕ: 119246
- BLBNB: 000686026
- KRNLK: KAC199616112
- LIH: LNB:V*160200;=xs
- RISM: people/30046040