Meklemburgia-Pomorze Przednie

kraj związkowy w Republice Federalnej Niemiec

Meklemburgia-Pomorze Przednie (niem. Mecklenburg-Vorpommern, dolnoniem. Mäkelborg-Vörpommern, MV) – kraj związkowy Niemiec, w północno-wschodniej części kraju, ze stolicą w Schwerinie; obejmuje historyczną Meklemburgię i Pomorze Przednie. Liczy 1,6 mln mieszkańców (31 grudnia 2022).

Meklemburgia-Pomorze Przednie
Mecklenburg-Vorpommern
kraj związkowy
ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Niemcy

Stolica

Schwerin

Kod ISO 3166-2

DE-MV

Premier

Manuela Schwesig (SPD)

Powierzchnia

23 211,25 km²[1]

Populacja (31 grudnia 2022)
• liczba ludności


1 628 378[2]

• gęstość

70 os./km²

Szczegółowy podział administracyjny
Liczba miast na prawach powiatu

2

Liczba powiatów

6

Liczba urzędów

76

Liczba gmin

725

Liczba przedstawicieli w parlamencie
Liczba przedstawicieli w Bundesracie

3

Położenie na mapie Niemiec
Położenie na mapie
Strona internetowa

Geografia edytuj

Obszar kraju związkowego obejmuje następujące krainy historyczne:

Na północy, wzdłuż bogato rozczłonkowanego wybrzeża Bałtyku znajdują się wyspy i półwyspy (ze wschodu na zachód):

Na południowym zachodzie kraj ten sięga do rzeki Łaby (Elbe), gdzie leżą miasta Dömitz i Boizenburg/Elbe. Na całym obszarze występują liczne duże jeziora, na przykład Schweriner See i Müritz, oraz wiele innych z Pojezierza Meklemburskiego.

Większe rzeki:

Historia edytuj

 
Tereny zamieszkane przez Słowian we wczesnym średniowieczu na niemieckiej mapie

Tereny Meklemburgii zasiedlała od co najmniej VI w. grupa plemion słowiańskich tzw. Obodrzyców, należąca do Słowian połabskich. Geograf Bawarski podaje, że na ziemi obodrzyckiej znajdowały się 53 grody zbudowane przez Słowian. Tereny te we wczesnym średniowieczu były areną zaciekłych walk między Słowianami a Sasami. W 798 książę obodrzycki Drożko zwyciężył Sasów w bitwie nad Święcianą. W 808 Duńczycy pod przywództwem Godfreda najechali na ziemie obodrzyckie.

Wschodnia, pomorska część dzisiejszego kraju związkowego leżała w granicach Polski Bolesława III Krzywoustego. Wówczas na początku XII w. książę pomorski Warcisław I jako lennik polski został protoplastą dynastii Gryfitów, panującej w księstwie pomorskim do 1637 r. W 1130 Ranowie przyjęli polskie zwierzchnictwo nad Rugią[3], uznane w 1135 w Merseburgu przez cesarza rzymskiego Lotara III[4]. W 1147 rycerstwo niemieckie zorganizowało pierwszą krucjatę połabską przeciw Obodrzytom, odpartą przez księcia Niklota. W wyniku krucjat ziemie te jednak zostają ostatecznie podbite i włączone do Świętego Cesarstwa Rzymskiego jeszcze w średniowieczu[5]. Książęta Obodrzyców zostali książętami Meklemburgii i jako dynastia meklemburska panowali w regionie do 1918 r. Po ofensywie duńskiej, w 1168 r. powstało księstwo rugijskie jako lenno Danii. W księstwie panowała słowiańska dynastia Wisławiców. Po jej wygaśnięciu w 1325 r. księstwo przeszło we władanie pomorskich Gryfitów.

W XV w. powstały tu pierwsze nadbałtyckie uniwersytety: w 1419 najstarszy uniwersytet Meklemburgii w Rostocku, a w 1456 najstarszy uniwersytet Pomorza w Greifswaldzie.

Po pokoju westfalskim w 1648 r. Pomorze Przednie oraz miasto Wismar zostały włączone do Szwecji. W 1803 Szwecja zastawiła Wismar Księstwu Meklemburgii-Schwerin (zrzekła się praw do miasta 100 lat później), a w 1815 utraciła Pomorze Przednie na rzecz Prus. W 1871 r. wielkie księstwa Meklemburgii-Schwerin i Meklemburgii-Strelitz oraz pruska prowincja Pomorze znalazły się w granicach Niemiec.

W 1945 roku większość Pomorza została przyznana Polsce. Po zjednoczeniu Niemiec, w 1990 roku, pozostała część tego regionu utworzyła wraz z Meklemburgią jeden kraj związkowy.

Polityka edytuj

 
Land Meklemburgia-Pomorze Przednie z zaznaczoną granicą dawnej prowincji Pomorze, uznawaną za granicę Pomorza Przedniego

Najwyższym prawem krajowym jest Konstytucja Kraju Związkowego Meklemburgia-Pomorze Przednie z 23 maja 1993 r.

Na czele lokalnego rządu obecnie stoi Manuela Schwesig (SPD), która przewodzi koalicji SPD/CDU. Meklemburgia była pierwszym niemieckim krajem związkowym, w którym do władzy doszli przedstawiciele dawnego systemu z PDS (1998).

Obecny skład Landtagu (po wyborach z 4 września 2016 r.)
Partia Mandaty
SPD 26
AfD 18
CDU 16
die Linke 11

Podział administracyjny edytuj

Meklemburgia-Pomorze Przednie składa się z dwóch miast na prawach powiatu oraz sześciu powiatów.

Miasta edytuj

Miasta z liczbą mieszkańców ponad 10 000 (31 grudnia 2022):

Miasto Powiat Dodatkowe informacje Populacja[6]
(31 grudnia 2022)
Powierzchnia
(km²)
Region historyczny
1. Rostock Miasto na prawach powiatu Rostock kontakt. [dostęp 2015-02-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-27)]. 209 920 181,36 Meklemburgia
2. Schwerin Miasto na prawach powiatu Oficjalna strona 98 596 130,52 Meklemburgia
3. Neubrandenburg Mecklenburgische Seenplatte (siedziba powiatu) Oficjalna strona 63 989 86,12 Meklemburgia
4. Greifswald Vorpommern-Greifswald (siedziba powiatu) Oficjalna strona (pol.) 59 691 50,5 Pomorze
5. Stralsund Vorpommern-Rügen (siedziba powiatu) Oficjalna strona (pol.) 59 363 54,51 Pomorze
6. Wismar Nordwestmecklenburg (siedziba powiatu) Oficjalna strona (ang.) 43 878 41,72 Meklemburgia
7. Güstrow Rostock (siedziba powiatu) Güstrow kontakt. [dostęp 2012-12-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-04-09)]. 29 556 71,09 Meklemburgia
8. Waren (Müritz) Mecklenburgische Seenplatte Waren kontakt. [dostęp 2012-12-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-06-03)]. 21 267 159,46 Meklemburgia
9. Neustrelitz Mecklenburgische Seenplatte Oficjalna strona (niem.) 20 340 139,89 Meklemburgia
10. Parchim Ludwigslust-Parchim (siedziba powiatu) [7] 18 278 124,81 Meklemburgia
11. Ribnitz-Damgarten Vorpommern-Rügen 15 721 122,83 Meklemburgia/Pomorze
12. Bergen auf Rügen Vorpommern-Rügen 13 689 51,49 Pomorze
13. Bad Doberan Rostock 12 954 32,85 Meklemburgia
14. Hagenow Ludwigslust-Parchim 12 399 67,54 Meklemburgia
15. Anklam Vorpommern-Greifswald 12 312 56,68 Pomorze
16. Ludwigslust Ludwigslust-Parchim 12 270 78,84 Meklemburgia
17. Wolgast Vorpommern-Greifswald 12 055 61,73 Pomorze
18. Boizenburg/Elbe Ludwigslust-Parchim 10 829 47,42 Meklemburgia
19. Grevesmühlen Nordwestmecklenburg 10 538 52,38 Meklemburgia
20. Demmin Mecklenburgische Seenplatte 10 395 82,06 Pomorze

Plan zagospodarowania przestrzennego kraju dzieli ważniejsze miejscowości na trzy kategorie : Oberzentrum (4 najważniejsze ośrodki: Neubrandenburg, Stralsund z Greifswaldem, Schwerin oraz Rostock, który jest także regiopolią na poziomie federalnym), Mittelzentrum (oprócz wymienionych w powyższej tabeli również Teterow, Ueckermünde i Wolgast), Grundzentrum/Unterzentrum (należący do tej kategorii Boizenburg/Elbe prawdopodobnie zostanie przekwalifikowany do Mittelzentrum).

Gospodarka edytuj

Trochę więcej niż trzy czwarte wszystkich osób czynnych zawodowo (77,5 procent) jest zatrudnionych w sektorze usługowym, prawie jedna piąta w przemyśle wytwórczym (19,4 procent), a 3,1 procent w rolnictwie, leśnictwie lub rybołówstwie[8].

Najważniejsze sektory przemysłowe regionu to: stocznie, budowa maszyn, energetyka oraz przemysł spożywczy. Inne dziedziny gospodarki to: turystyka, usługi, rolnictwo, opieka zdrowotna. Spośród zaawansowanych dziedzin rozwijają się: biotechnologia, technologie informacyjne i lotnicze[9].

Galeria edytuj

 
Zamek Książąt Pomorskich w Ueckermünde

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Mecklenburg-Vorpommern [dostęp 2021-06-27] (niem.).
  2. Bevölkerung am 31.12.2020 nach Nationalität und Bundesländern [dostęp 2021-07-29] (niem.).
  3. Edmund Kosiarz, „Wojny na Bałtyku X-XIX w.”, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1978, s. 38.
  4. Jerzy Krasuski, Polska-Niemcy. Stosunki polityczne od zarania po czasy najnowsze, Wrocław: Ossolineum, 2009, s. 51, ISBN 978-83-04-04985-7, OCLC 750890813.
  5. Historia kraju związkowego. mecklenburg-vorpommern.eu. [dostęp 2015-02-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-27)].
  6. Bevölkerung, laiv-mv.de [dostęp 2020-02-27] (niem.).
  7. Parchim kontakt. [dostęp 2012-12-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-04-09)].
  8. Zatrudnienie i rynek pracy. mecklenburg-vorpommern.eu. [dostęp 2015-02-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-27)].
  9. Gospodarka i praca. mecklenburg-vorpommern.eu. [zarchiwizowane z tego adresu].

Linki zewnętrzne edytuj