Alternatywa dla Niemiec
Alternatywa dla Niemiec (niem. Alternative für Deutschland, AfD) – niemiecka skrajnie prawicowa[3] partia polityczna założona w 2013 roku.
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Skrót |
AfD |
| Lider | |
| Data założenia |
6 lutego 2013 |
| Adres siedziby |
Eichhorster Weg 80 |
| Ideologia polityczna |
konserwatyzm społeczny, eurosceptycyzm, narodowy konserwatyzm, nacjonalizm, |
| Poglądy gospodarcze | |
| Liczba członków |
48 000 (2024)[2] |
| Grupa w Parlamencie Europejskim |
|
| Młodzieżówka |
Junge Alternative für Deutschland |
| Barwy | |
| Obecni posłowie |
152/630
|
| Obecni senatorowie |
0/69
|
| Obecni eurodeputowani |
15/96
|
| Strona internetowa | |
Historia
edytujPartia powstała z inicjatywy ekonomisty Bernda Luckego[4]. Na pierwszym krajowym zjeździe, który odbył się 14 kwietnia 2013 Bernd Lucke, Frauke Petry i Konrad Adam[5] zostali wybrani do trzyosobowego kierownictwa AfD[6]. Partia prezentowała się jako przeciwna euro w obecnej formie i domagała się kontrolowanej likwidacji wspólnej waluty[4] oraz chciała szerszego stosowania referendum jako instrumentu demokracji bezpośredniej[7].
Działalność
edytujW wyborach do Bundestagu w 2013 r. partia zdobyła 4,7%. Ugrupowaniu zabrakło 133 tys. głosów do przekroczenia 5-procentowego progu wyborczego. Po wyborach temat walki z euro stracił na popularności, a AfD zaczęła skupiać się na wewnętrznych konfliktach. Ostatecznie frakcję Luckego, opowiadającą się za akcentowaniem spraw gospodarczych, zmarginalizowali narodowcy. Szefem partii została Frauke Petry, a ugrupowanie skupiło się na krytyce imigracji oraz ogólnej niechęci do Unii Europejskiej. Gdy rozpoczął się kryzys migracyjny, AfD zaczęła mocno potępiać niemiecką politykę otwartych granic. Partia wyraża także silny sprzeciw wobec obecnego układu politycznego w Niemczech. W wyborach w roku 2017 partia dostała się do Bundestagu jako pierwsze w historii ugrupowanie eurosceptyczne i antyimigranckie[8]. Lider partii Alexander Gauland po ogłoszeniu wyników wyborów zapowiedział tzw. „polowanie” na liderów politycznych oraz odebranie im władzy[9]. Partia zadeklarowała również obietnicę wsparcia inicjatywy komisji śledczej w sprawie decyzji Angeli Merkel o polityce otwartych drzwi[10].
Ideologia
edytujPoczątkowo partia miała charakter konserwatywno-liberalny[11] i umiarkowanie eurosceptyczny[12], natomiast w kolejnych latach podlegała radykalizacji. W 2015 roku, po wyborze Frauke Petry na współprzewodniczącą, bardziej umiarkowani członkowie partii, w tym jej dotychczasowy współprzewodniczący i założyciel Bernd Lucke, opuścili ją[13]. Wobec kryzysu migracyjnego w 2015 roku, partia na swoje sztandary wyniosła sprzeciw wobec imigracji, w szczególności wobec imigracji muzułmanów[14]. Kolejna radykalizacja postulatów partii miała miejsce w 2017 roku, kiedy dotychczasowa współprzewodnicząca Frauke Petry opuściła partię[15].
Obecnie partia jest określana przez komentatorów i badaczy jako skrajnie prawicowa[16], narodowo-konserwatywna[17], prawicowo-populistyczna[17] i etnonacjonalistyczna[18]. AfD w 2025 zostało uznane przez Federalny Urząd Ochrony Konstytucji za organizację ekstremistyczną zagrażającą demokracji[19]. Partyjna młodzieżówka AfD przez ten sam urząd została uznana za organizację prawicowo-ekstremistyczną[20].
Kontrowersje
edytujNazistowskie kontrowersje
edytujBjörn Höcke jest niemieckim politykiem i przewodniczącym frakcji AfD w niemieckim parlamencie, uznawanym za nazistę z powodu wypowiedzi noszących znamiona rasizmu, islamofobii, antysemityzmu, rewizjonizmu historycznego, homofobii i używania nazistowskiej symboliki, powiązań z ekstremistycznym skrzydłem partii "Der Flügel", kontrowersyjnych artykułów minimalizujących zbrodnie wojenne, oraz sądowych orzeczeń potwierdzających jego poglądy faszystowskie. Björn Höcke, członek AfD określił pomnik ofiar Holocaustu w Berlinie jako hańbę[21]. Był on karany za używanie nazistowskiej symboliki. W 2021 roku został oskarżony o użycie sloganu „Alles für Deutschland” („Wszystko dla Niemiec”), który jest zabroniony w Niemczech z powodu jego powiązań z SA, nazistowską organizacją paramilitarną. Sąd w Halle uznał go winnym i nałożył na niego karę grzywny[22].
Rewizjonizm historyczny
edytujZarówno partia, jak i jej poszczególni członkowie byli wielokrotnie oskarżani o stosowanie rewizjonizmu historycznego. W 2017 roku, ówczesny współprzewodniczący AfD Alexander Gauland wyraził opinię, że Niemcy powinni być dumni z osiągnięć Wehrmachtu[23].
Kay Nerstheimer, członek AfD wybrany w 2016 do berlińskiej Izby Deputowanych opublikował na swoim oficjalnym profilu na Facebooku link do filmu obwiniającego Polskę o wybuch II wojny światowej[24]. W styczniu 2020 Nerstheimer został wykluczony z partii[25]. Elena Roon, kandydatka z ramienia AfD w Norymberdze, rozesłała do członków grupy sympatyków partii na Facebooku zdjęcie Hitlera podpisane „Adolf, proszę wróć! Niemcy potrzebują Cię!” i „Tęsknimy od 1945”[26].
W 2018 Lars Steinke, szef młodzieżówki AfD w Dolnej Saksonii, nazwał Clausa von Stauffenberga „zdrajcą” pisząc na swoim koncie na Facebooku, że „Stauffenberg nie jest bohaterem, a 20 lipca 1944 roku nie był punktem kulminacyjnym, była to tchórzliwa próba ratowania własnej skóry w obliczu porażki”. Ówczesny przywódca AfD Alexander Gauland postulował wyrzucenie Steinkego z partii[27].
Powiązania z Rosją
edytujPortal Der Spiegel opublikował w 2024 artykuł o dużych powiązaniach AfD z Rosją i rządem Putina[28]. W ocenie dziennikarzy jeden z dokumentów programowych AfD powstał na Kremlu[29], a dodatkowo na podstawie informacji od czeskich służb specjalnych polityk AfD Petr Bystron został oskarżony o przyjmowanie korzyści majątkowych w zamian za prorosyjskie wypowiedzi[30].
Poparcie w wyborach
edytuj
Wyniki wyborów federalnych
edytuj| Wybory | Poparcie | Zmiana punktów procentowych | Mandaty (Bundestag) | Zmiana |
|---|---|---|---|---|
| 2013 | 4,7% | – | – | – |
| 2017 | 12,6% |  7,9
|
94 | 94
|
| 2021 | 10,3% |  2,5
|
83 | 11
|
| 2025 | 20,8% | 10,5
|
152 | 69
|
Wyniki wyborów do Parlamentu Europejskiego
edytuj| Wybory | Poparcie | Zmiana punktów procentowych | Mandaty | Zmiana | Liczba mandatów dla Niemiec |
|---|---|---|---|---|---|
| 2014 | 7,04% | – | 7 | – | 99 |
| 2019 | 10,97% | 3,93
|
11 | 4
|
96 |
| 2024 | 15,89% | 4,92
|
15 | 4
|
96 |
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Nordsieck, Wolfram. „Parties and Elections in Europe: Germany”. Parties and Elections in Europe.
- ↑ xAfD zählt mehr Mitglieder xx [online], Tagesschau, 22 czerwca 2024 (niem.).
- ↑ Germany to spy on far-right AfD party, reports say [online], bbc.com, 3 marca 2021 [dostęp 2021-05-04] (ang.).
- ↑ a b Bartosz T. Wieliński, Kim są radykałowie, którzy pokonali Angelę Merkel w jej politycznym mateczniku? [online], wyborcza.pl, 28 kwietnia 2021 [dostęp 2016-09-14] (pol.).
- ↑ Karin Jaeger, Małgorzata Matzke, Nowa partia w RFN – Alternatywa dla Niemiec [online], dw.de, 13 marca 2013 [dostęp 2021-04-28] (pol.).
- ↑ Alternative für Deutschland: AfD wird von Spitzentrio geführt [online], fr-online.de, 14 kwietnia 2013 [dostęp 2021-04-28] [zarchiwizowane z adresu 2016-12-20] (niem.).
- ↑ Niemcy: Nowa partia domaga się rozwiązania strefy euro [online], stefczyk.info, 18 marca 2013 [dostęp 2021-04-28] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-18] (pol.).
- ↑ IAR, PAP, Niemcy: zwycięstwo Merkel, porażka Schulza, triumf skrajnej prawicy [online], polskieradio.pl, 24 września 2017 [dostęp 2021-04-28] (pol.).
- ↑ mm\mtom, AfD: Będziemy polować na panią Merkel. Odbierzemy nasz kraj i naród [online], TVN24, 24 września 2017 [dostęp 2021-04-28] (pol.).
- ↑ Katarzyna Domagała, Prawnicy Bundestagu: Decyzja Merkel nie miała podstaw prawnych [online], dw.com, 22 września 2017 [dostęp 2021-04-28] (pol.).
- ↑ Fabian Virchow, Alternative for Germany (AfD): An Extreme Right-Wing Party? [online], Francuski Instytut Spraw Międzynarodowych, 19 marca 2020 [dostęp 2025-02-24] (ang.).
- ↑ Carla Bleiker, Germany's anti-euro part [online], dw.com, 3 listopada 2013 [dostęp 2025-02-24] (ang.).
- ↑ German Eurosceptic leader Lucke sets up Alfa party, [w:] bbc.com [online], 20 lipca 2015 [dostęp 2025-02-24] (ang.).
- ↑ Patrick Moreau, AfD: the German far-right at a dead end [online], fondapol.org, listopad 2024 [dostęp 2025-02-24] (ang.).
- ↑ Jill Petzinger, The leader of Germany’s far-right party quit hours after the election—because it’s too radical [online], qz.com, 25 września 2017 [dostęp 2025-02-24] (ang.).
- ↑ Rozpad koalicji rządzącej w Niemczech. AfD z największym wzrostem. Sondaż [online], pap.pl, 12 listopada 2024 [dostęp 2025-02-24] (pol.).
- ↑ a b Philipp Luther, AfD: Von der Eurokritik zum Verbotsverfahren – Die Geschichte der Partei [online], morgenpost.de, 22 stycznia 2025 [dostęp 2025-02-24] (niem.).
- ↑ Samuel Salzborn, The antisemitic turn of the “Alternative for Germany” party [online], opendemocracy.net, 9 grudnia 2018 [dostęp 2025-02-24] (ang.).
- ↑ AfD uznana za organizację ekstremistyczną [online], tvn24.pl, 2 maja 2025 [dostęp 2025-05-02].
- ↑ Anna Widzyk, Sąd: młodzieżówka AfD to prawicowi ekstremiści [online], dw.com, 6 lutego 2024 [dostęp 2025-02-24] (pol.).
- ↑ Artur Bartkiewicz, Niemiecki polityk AfD Bjoern Hoecke: Pomnik Holocaustu w Berlinie to hańba [online], rp.pl, 18 stycznia 2017 [dostęp 2021-04-28] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-18] (pol.).
- ↑ Niemcy: Polityk AfD skazany za używanie nazistowskich haseł – DW – 14.05.2024 [online], dw.com [dostęp 2025-01-07].
- ↑ Niemcy powinni być dumni z żołnierzy Wehrmachtu? Zaskakujące słowa polityka AfD [online], TVP Info, 15 września 2017 [dostęp 2021-04-28] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-15] (pol.).
- ↑ Newly-elected AfD Berlin MP glorifies Nazis [online], neweurope.eu, 22 września 2016 [dostęp 2021-04-28] (ang.).
- ↑ Berliner AfD schließt Kay Nerstheimer aus Partei aus, „Berliner Zeitung”, 21 stycznia 2020 [dostęp 2024-02-05] (niem.).
- ↑ DPA, 'Hitler please come back’: new Nazi controversy rocks troubled AfD [online], The Local, 14 lutego 2017 [dostęp 2021-04-28] (ang.).
- ↑ AfD-Politiker nennt Stauffenberg „Verräter” [online], ndr.de, 2 sierpnia 2018 [dostęp 2021-04-28] [zarchiwizowane z adresu 2020-12-10] (niem.).
- ↑ Mateusz Dolak, Gigantyczny wpływ Putina w Niemczech. Szok po publikacji "Der Spiegel" [online], wiadomosci.wp.pl, 28 kwietnia 2024 [dostęp 2024-04-29] (pol.).
- ↑ Rosyjskie wpływy w Niemczech. "Autorem strategii AfD jest Kreml". Burza po publikacji "Der Spiegel". pap.pl, 2024-04-29. [dostęp 2024-06-21].
- ↑ Poseł AfD ma zrezygnować z kampanii do Europarlamentu. W tle pieniądze z Kremla. polskieradio.pl, 2024-04-05. [dostęp 2024-06-21].