Gnilik czteroplamy[1], bedryk czteroplam[2] (Hister quadrimaculatus) – gatunek chrząszcza z rodziny gnilikowatych i podrodziny Histerinae.

Hister quadrimaculatus
Linnaeus, 1758
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze wielożerne

Rodzina

gnilikowate

Podrodzina

Histerinae

Plemię

Histerini

Rodzaj

Hister

Gatunek

Hister quadrimaculatus

Taksonomia

edytuj

Gatunek opisany został w 1758 roku przez Karola Linneusza[3].

Ciało długości od 7[1] lub 8[4] do 11 mm, nieco wydłużone. Czułki brunatne. Epipleury przedplecza grubo punktowane i owłosione. Pokrywy czarne z dwiema czerwonymi plamami na każdej, które jednak zwykle zlewają się w różne wzory, a niekiedy zanikają całkowicie i tylko epipleury pokryw pozostają czerwone. Odnóża przednie z trzema dużymi zębami na goleniach. Propigidium pośrodku gładkie, a po bokach i u nasady punktowane. Pygidium punktowane gęsto i grubo[4].

Biologia i ekologia

edytuj

Bytuje w odchodach bydła domowego i koni, a niekiedy pod gnijącymi roślinami i w grzybach[1][5]. Imagines jak i larwy gnilika są drapieżne i polują na żyjące w odchodach owady. Chrząszcz ten dożywa 2-3 lat[1].

Zaniepokojony udaje martwego, wciągając głowę we wgłębienie na przedtułowiu[1].

Rozprzestrzenienie

edytuj

W Europie wykazany został z Albanii, Andory, Austrii, Białorusi, Belgii, Bośni i Hercegowiny, Bułgarii, Chorwacji, Czech, Danii, Estonii, europejskiej Turcji, Francji, Grecji, Hiszpanii, Holandii, byłej Jugosławii, Korsyki, Krety, Luksemburgu, Macedonii Północnej, Mołdawii, Niemiec, Norwegii, Polski, Portugalii, Rosji, w tym obwodu królewieckiego, Rumunii, Sardynii, Słowacji, Słowenii, Szwajcarii, Sycylii, Ukrainy, Węgier, Wielkiej Brytanii i Włoch[3]. Ponadto znany z Azji Mniejszej i Środkowej, Kaukazu i Algierii[5]

W Polsce bardzo rzadki, znany wyłącznie z kilku stanowisk[5].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e Roland Gerstmeier, przeł. Henryk Grabarczyk: Chrząszcze. Rozpoznawanie i oznaczanie. Multico, seria: Przewodnik kieszonkowy. ISBN 83-7073-105-8.
  2. Owady: 129 rysunków kolorowych. Wydawnictwo M. Arcta, około 1925, s. 8, seria: Atlasiki kieszonkowe.
  3. a b Hister quadrimaculatus na Fauna Europaea. [dostęp 2014-05-27].
  4. a b Sławomir Mazur: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 11 – 12 Sphaeritidae i Gniliki – Histeridae. Wrocław: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1973, s. 57-56.
  5. a b c Hister quadrimaculatus w Coleoptera Poloniae. [dostęp 2014-05-27].