Gołąb boniński[4] (Columba versicolor) – wymarły gatunek ptaka z rodziny gołębiowatych (Columbidae). Występował endemicznie na należących do Japonii Wyspach Bonin (obecnie Ogasawara), leżących na Oceanie Spokojnym, ok. 800 km na południe od głównych wysp Japonii.

Gołąb boniński
Columba versicolor[1]
Kittlitz, 1832
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

gołębiowe

Rodzina

gołębiowate

Podrodzina

gołębie

Rodzaj

Columba

Gatunek

gołąb boniński

Synonimy
  • Columba metallica Vigors, 1839[2]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Taksonomia
Gatunek ten po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał i zilustrował w 1832 roku Heinrich von Kittlitz. Autor nadał mu nazwę Columba versicolor[2][5], która obowiązuje do tej pory[4][6]. Gatunek znany z 4 odłowionych osobników – po raz pierwszy w 1827 roku, z czego jeden znajduje się w Muzeum Historii Naturalnej w Tring (Wielka Brytania), pozostałe we Frankfurcie i Petersburgu[7]. Holotyp przechowywano w zbiorach w Londynie, ale zaginął[8]. Nie wyróżniono podgatunków[6].
Występowanie
Wiadomo, że występował na dwóch wyspach archipelagu Bonin (Ogasawara) – Nakodo-jima i Chichi-jima[8][7].
Morfologia
Długość ciała tego ptaka wynosiła blisko 45 cm. Głowa miała barwę metalicznie zieloną, z tyłu głowy kolor zmieniał się na zielony i fioletowy. Grzbiet złocistofioletowy. Kuper zielony. Pokrywy skrzydłowe wykazywały jaśniejszą, bardziej złotą opalizację. Spód ciała jasnoszary. Dziób żółtozielony, tęczówka niebieska. Stopy ciemnoczerwone[8].
Wymarcie
Gołąb boniński wymarł pod koniec XIX wieku wskutek wylesiania jego terenów siedliskowych, polowań oraz drapieżnictwa wprowadzonych (lub przywleczonych) szczurów i kotów[7]. Ostatni osobnik został odłowiony 15 września 1889 roku[8].

Przypisy edytuj

  1. Columba versicolor, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b D. Lepage: Bonin Wood-Pigeon Columba versicolor. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2022-11-25]. (ang.).
  3. Columba versicolor, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. a b Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Columbinae Leach, 1820 - gołębie (wersja: 2019-07-21). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-05-14].
  5. Heinrich von Kittlitz, Kupfertafeln zur Naturgeschichte der Vögel, t. 1, Frankfurt nad Menem 1832, s. 5, plate V/2 (niem.).
  6. a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v12.2). [dostęp 2022-11-25]. (ang.).
  7. a b c Bonin Woodpigeon Columba versicolor. BirdLife International. [dostęp 2017-05-24].
  8. a b c d Julian P. Hume, Michael Walters: Extinct Birds. A&C Black, 2012, s. 140–141. ISBN 978-1-4081-5861-6.