Golenice

wieś w województwie zachodniopomorskim

Golenice (niem. Schildberg) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie myśliborskim, w gminie Myślibórz.

Golenice
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 zachodniopomorskie

Powiat

myśliborski

Gmina

Myślibórz

Liczba ludności (2006)

1034

Strefa numeracyjna

95

Kod pocztowy

74-312[2]

Tablice rejestracyjne

ZMY

SIMC

0184508

Położenie na mapie gminy Myślibórz
Mapa konturowa gminy Myślibórz, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Golenice”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko lewej krawiędzi nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Golenice”
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego
Mapa konturowa województwa zachodniopomorskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Golenice”
Położenie na mapie powiatu myśliborskiego
Mapa konturowa powiatu myśliborskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Golenice”
Ziemia52°56′58″N 14°47′27″E/52,949444 14,790833[1]

Historia edytuj

Golenice po raz pierwszy były wzmiankowane w 1276 roku[potrzebny przypis], kiedy to rycerz Dietrich von Kerkow zrezygnował z zamku i miasta Golenice (łac. Castrum et Civitatem Schiltperge) na rzecz margrabiów brandenburskich. W tym czasie Golenice były ośrodkiem administracyjnym ziemi golenickiej (łac. Terra Schiltberghe) obejmującej kilkanaście wsi na obszarze około 2 mil kwadratowych. Dokładniejszy opis ziemi golenickiej w roku 1337 znamy z tzw. Nowomarchijskiej Księgi Ziemskiej Jana von Waldow z lat 1404-1414. Do 1344 roku w Golenicach urzędował także archidiakon[3]; w 1344 roku doszło do połączenia archidiakonatu golenickiego i myśliborskiego. W wieku XIV Golenice należały przeważnie do rodziny von Wedel, chociaż spotykamy tam również przedstawicieli rodów von Jagow czy von Ertmerstorf. Około roku 1408 w posiadanie Golenic wszedł Ulrich von der Ost, a przedstawiciele tego rodu władali Golenicami do 1684 roku.

Pod koniec XVII wieku Golenice należały do feldmarszałka barona Georga von Derfflinger a następnie do jego syna Friedricha(inne języki) (w kościele golenickim znajduje się ufundowany przez niego w 1698 roku miedziany pająk). Po śmierci tego ostatniego, majątkiem golenickim zarządzała wdowa – Ursula von Osterhausen. Następnie Golenice znalazły się w rękach rodu von Rosey, którzy wybudowali we wsi pałac i nowy kościół. Pod koniec wieku XVIII majątek golenicki należał do rodu von Sydow, a od początku wieku XIX do roku 1901 do rodu von Rieben. W roku 1901 majątek golenicki (wraz z folwarkami w Golczewie i Sarbinowie) stał się własnością rodu von Hohenzollern.

W latach 1945-1954 i 1973-1976 miejscowość była siedzibą gminy Golenice. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Golenice. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego.

Zabytki edytuj

  • Kościół barokowy z poł. XVIII w., zamknięty od wschodu półkoliście, masywna wieża obronna z XV w. o zbarokizowanych elewacjach, podwyższona dwiema drewnianymi nadstawami, każdy z członów zakończony hełmem, zabytkowe wyposażenie, renesansowy ołtarz z wkomponowanymi gotyckimi rzeźbami, barokowa ambona, żyrandole i loża kolatorska[4];
  • Zespół rezydencjonalny, późnobarokowy, z II poł. XVIII w.
    • pałac z drugiej poł. XVIII w.
    • zabudowania gospodarcze,
    • ryglowy budynek bramny,
    • park ze starodrzewiem nad Jeziorem Dobropolskim;
  • na południe od wsi, w pobliżu jeziora grodzisko średniowieczne, pierścieniowate, zarośnięte drzewostanem. Obwód 260 kroków, średnica 75 kroków. Otoczone fosą o głębokości 8 metrów, fosa wypełniona jest wodą[3].

Przypisy edytuj

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 34437
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 321 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. a b Czesław Piskorski, Pomorze Zachodnie, mały przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka Warszawa, 1980, s. 139, ISBN 83-217-2292-X, OCLC 8032482.
  4. Piotr Skurzyński, Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 96, ISBN 978-83-7495-133-3.