Wikipedia

Gryfów Śląski (stacja kolejowa)

stacja kolejowa

Gryfów Śląski – stacja kolejowa w Gryfowie Śląskim, w województwie dolnośląskim, w Polsce. Stacja powstała 20 września 1865 roku wraz z budową linii Śląskiej Kolei Górskiej relacji Rybnica – Zgorzelec. W ruchu osobowym ma ona charakter węzła kolejowego, z którego odchodzą linie w trzech kierunkach – do Jeleniej Góry, Zgorzelca i Świeradowa-Zdroju.

Gryfów Śląski
Ilustracja
Budynek dworca na stacji po remoncie z roku 2015 (widok od strony peronów)
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Miejscowość

Gryfów Śląski

Zarządca

Die Reichsbahndirektion Breslau (do 1939),
PKP (od 1945)[1]

Data otwarcia

20 września 1865

Poprzednie nazwy

Greiffenberg
* (1865–1884),
Greiffenberg Schlesien
* (1885–1945),
Gryfin Śląski
* (1945–1946)[1]

Rodzaj

stacja kolejowa

Dane techniczne
Liczba peronów

2

Liczba krawędzi
peronowych

4

Kasy

N (od ok. 2005)[2]

Linie kolejowe
Położenie na mapie Gryfowa Śląskiego
Mapa konturowa Gryfowa Śląskiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Gryfów Śląski”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Gryfów Śląski”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Gryfów Śląski”
Położenie na mapie powiatu lwóweckiego
Mapa konturowa powiatu lwóweckiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Gryfów Śląski”
Położenie na mapie gminy Gryfów Śląski
Mapa konturowa gminy Gryfów Śląski, w centrum znajduje się punkt z opisem „Gryfów Śląski”
Ziemia51°02′02″N 15°25′44″E/51,033889 15,428889
Multimedia w Wikimedia Commons

Stacja jest własnością oddziału regionalnego PKP Polskich Linii Kolejowych we Wrocławiu i Zakładu Linii Kolejowych w Wałbrzychu[3].

Położenie edytuj

Stacja znajduje się we wschodniej części Gryfowa Śląskiego, na północny wschód od Starego Miasta, ok. 1,2 od Rynku, przy ulicy Polnej. Administracyjnie położona ona jest w województwie dolnośląskim, w powiecie lwóweckim, w gminie Gryfów Śląski[4].

Stacja jest zlokalizowana na wysokości 322 m n.p.m.[1]

Historia edytuj

 
Stacja Gryfów Śląski (ok. 1900)

Powstanie stacji miało związek z budową linii Śląskiej Kolei Górskiej. W 1862 roku podjęto decyzję o budowie połączenia Zgorzelec – Wałbrzych – Międzylesie. Planowana linia kolejowa miała stanowić fragment linii kolejowej Berlin – Wiedeń, a także przyczynić się do rozwoju podupadającego przemysłu włókienniczego i wydobywczego w regionie Wałbrzycha, Jeleniej Góry i Kamiennej Góry. Linię tą oddawano do użytku etapami. Odcinek przechodzący przez stację, tj. Rybnica – Zgorzelec otwarto 20 września 1865 roku. Pierwotnie był to odcinek jednotorowy. Drugi tor wybudowano około 1900 roku, a w 1921 roku odcinek Jelenia Góra – Lubań Śląski zelektryfikowano[5][6].

W późniejszym okresie Gryfów Śląski stał się stacją węzłową, co wiązało się z doprowadzeniem państwowej linii kolejowej do Mirska. O połączeniu Gryfowa Śląskiego z Mirskiem zdecydowano w 1882 roku. Wtedy to Landtag Prus podjął decyzję o budowie linii kolejowej do Mirska w celu ożywienia lokalnej gospodarki. Otwarcie linii odbyło się 1 listopada 1884 roku[7].

Powstanie linii kolejowej między Lwówkiem Śląskim a Gryfowem Śląskim było spowodowane likwidacją jednostki wojskowej w Lwówku Śląskim, ponieważ linia ta stanowiła rekompensatę za jej likwidację[8]. Pierwszy odcinek tej linii łączył Lwówek Śląski z Gryfowem Śląskim, który otwarto 15 października 1885 roku[6].

Po II wojnie światowej cała infrastruktura przeszła w zarząd Polskich Kolei Państwowych. Wtedy też następował powolny upadek znaczenia stacji w strukturze sieci kolejowej Dolnego Śląska, które spotęgowały przemiany gospodarcze, trwające od 1989 roku. W 1945 roku zlikwidowano trakcję elektryczną, którą na nowo uruchomiono na odcinku Jelenia Góra – Lubań Śląski 13 grudnia 1986 roku[6][5].

W 1983 roku zawieszono kursowanie połączeń pasażerskich na odcinku Lwówek Śląski – Gryfów Śląski[6][8].

Od 2009 roku władze samorządowe ubiegały się o remont obiektów na stacji, jednakże PKP tylko zabezpieczyło budynek dworca przed dalszą degradacją. Remont stacji rozpoczęto we wrześniu 2014 roku, od naprawy wiaty na peronie 2, natomiast w listopadzie 2014 roku przystąpiono do remontu budynku dworca[9]. W połowie czerwca 2022 roku rozpoczął się remont peronu na stacji Gryfów Śląski, w ramach których wypiaskowano konstrukcję metalową wiaty peronowej, wymieniono jej zadaszenie, płyty betonowe nawierzchni peronu, a także zamontowano nowe tablice i oświetlenie[10].

8 czerwca 2020 roku spisano akt notarialny, na mocy którego województwo dolnośląskie przejęło linię kolejową nr 317 od Polskich Kolei Państwowych[11]. Pod koniec maja 2021 roku rozpoczęły się pierwsze prace przy rewitalizacji linii kolejowych 317 Gryfów Śląski – Mirsk i 336 Mirsk – Świeradów Zdrój[12][13], a pierwsze regularne połączenia pasażerskie ruszyły 10 grudnia 2023 roku[14].

Linie kolejowe edytuj

Stacja kolejowa Gryfów Śląski[15] ma charakter stacji węzłowej. Przez nią przebiegają następujące linie:

Układ torowy stacji to 5 torów głównych i 11 bocznych[8].

Infrastruktura edytuj

 
Perony na stacji

Na stacji znajdowało lub znajduje się[8]:

  • dworzec kolejowy,
  • 2 perony (zadaszone)[20],
  • magazyn,
  • parowozownia,
  • 2 nastawnie,
  • wieża wodna,
  • budynek mieszkalny,
  • zabudowa gospodarcza,
  • plac ładunkowy i rampa boczno-czołowa.

Połączenia pasażerskie edytuj

Stacja Gryfów Śląski w ruchu pasażerskim odgrywa rolę regionalną i tylko pociągi tego typu się na niej zatrzymują. Według rozkładu jazdy z okresu 2013/2014 główne kierunki połączeń to: Jelenia Góra, Węgliniec i Zgorzelec. Pociągi obsługiwane były wówczas przez Koleje Dolnośląskie i Przewozy Regionalne[21]. Od 10 grudnia 2023 roku odbywa się ruch pasażerski z Gryfowa Śląskiego odbywa się także w kierunku Świeradowa-Zdroju, obsługiwany przez Koleje Dolnośląskie[22].

Okres Stacja docelowa L. połączeń Źródło Okres Stacja docelowa L. połączeń Źródło
1950/51 Lubań
Jelenia Góra
Zgorzelec
Lubsko 		6
4
4
1 		[23][24] 1990/91 Jelenia Góra
Lubań
Węgliniec
Świeradów Zdrój
Szczecin
Zgorzelec 		14
13
10
4
1
1 		[25][26][27]
1956/57 Lubań
Jelenia Góra
Mirsk
Lwówek Śląski
Świeradów Zdrój
Zgorzelec
Legnica
Węgliniec 		10
7
6
5
5
4
3
1 		[28][29][30][31] 1992/93 Lubań
Węgliniec
Jelenia Góra
Świeradów Zdrój
Zielona Góra
Szczecin 		13
12
11
4
2
1 		[32][33][34]
1966/67 Lubań
Jelenia Góra
Mirsk
Świeradów Zdrój
Lwówek Śląski
Złotoryja
Zgorzelec
Legnica
Węgliniec 		8
6
6
5
5
4
4
3
1 		[35][36][37][38] 1996/97 Jelenia Góra
Węgliniec
Świeradów Zdrój
Zielona Góra
Szczecin 		10
9
5
2
1 		[39][40][41]
1975/76 Lubań
Jelenia Góra
Mirsk
Świeradów Zdrój
Lwówek Śląski
Zgorzelec
Złotoryja
Legnica
Węgliniec
Żary
Kłodzko
Karpacz 		11
7
6
5
5
4
4
3
2
1
1
1 		[42][43][44][45] 1999/2000 Jelenia Góra
Węgliniec
Zielona Góra
Szczecin 		10
9
2
1 		[46][47]
1980/81 Lubań
Jelenia Góra
Mirsk
Świeradów Zdrój
Zgorzelec
Lwówek Śląski
Złotoryja
Legnica
Węgliniec
Görlitz
Karpacz
Żary 		11
8
5
4
4
4
3
2
2
1
1
1 		[48][49][50][51] 2013/14 Jelenia Góra
Węgliniec
Zgorzelec
Żary 		5
5
4
1 		[21]
1985/86 Lubań
Jelenia Góra
Zgorzelec
Świeradów Zdrój
Węgliniec
Żary
Frankfurt nad Menem 		10
8
4
3
2
1
1 		[52][53][54] 2023/24 Świeradów-Zdrój
Jelenia Góra
Goerlitz
Węgliniec
Wrocław Główny
Lubań Śląski 		11
10
8
1
1
1 		[55]

Ruch pasażerski edytuj

Rok Wymiana pasażerska
[os./doba] 		Źr.
2017 100–149 [56]
2022 200–299 [57]

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c Hubert Waguła, Sławomir Fedorowicz (red.): Gryfów Śląski. [w:] Atlas kolejowy Polski [on-line]. dolnoslaskie.atlaskolejowy.pl. [dostęp 2014-02-03]. (pol.).
  2. ↑ Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Gryfów Śląski. [w:] Ogólnopolska Baza Kolejowa [on-line]. bazakolejowa.pl. [dostęp 2014-02-05]. (pol.).
  3. ↑ Załącznik 2.3. Linie kolejowe według obszarów działania jednostek. W: Regulamin przydzielania tras pociągów i korzystania z przydzielonych tras pociągów przez licencjonowanych przewoźników kolejowych w ramach rozkładu jazdy pociągów 2013/2014, PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., 2013 (pol.).
  4. ↑ Geoportal. Mapa topograficzna. Skala 1:10 000. [dostęp 2014-02-05]. (pol.).
  5. ↑ a b Andrzej Scheer: Elektryfikacja linii kolejowych na Dolnym Śląsku w latach 1914–1939. [w:] Śląski Labirynt Krajoznawczy [on-line]. Regionalna Pracownia Krajoznawcza, Wrocław, 1989. s. 107-113. [dostęp 2014-02-05]. (pol.).
  6. ↑ a b c d Ryszard Stankiewicz, Marcin Stiasny: Atlas linii kolejowych Polski 2010. Rybnik: Wydawnictwo Eurosprinter, 2010. ISBN 978-83-926946-8-7.
  7. ↑ Feliks Chojnacki. Jak to w Mirsku z kolejami bywało. „Izery”. 3, s. 14, 2008. ISSN 1899-8313. 
  8. ↑ a b c d Linia Legnica – Pobiedna. [w:] Strona MK z Jeleniej Góry [on-line]. www.jelenia.rail.pl. [dostęp 2014-02-05]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  9. ↑ Stella Suhako-Wróblewska, Olgierd Poniźnik: Nareszcie remontują dworzec w Gryfowie Śląskim!. www.gryfow.pl, 2014-11-12. [dostęp 2014-11-17]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  10. ↑ Remontują peron. Burmistrz trzyma za słowo ws. remontu przejścia. lwowecki.info, 2022-06-20. [dostęp 2023-12-14]. (pol.).
  11. ↑ Dolnośląskie przejęło linie z Gryfowa do Świeradowa i zapowiada powrót pociągów. www.rynek-kolejowy.pl, 2020-06-09. [dostęp 2023-12-14]. (pol.).
  12. ↑ Ruszyły prace związane z rewitalizacją Kolei Izerskiej [online], lwowecki.info, 28 maja 2021 [dostęp 2021-06-01] (pol.).
  13. ↑ Ewa Fit: Kolej Izerska. www.jelonka.com, 2021-05-28. [dostęp 2023-01-12]. (pol.).
  14. ↑ Jakub Rösler: Do Świeradowa w 21 minut. Znamy rozkład jazdy!. www.rynek-kolejowy.pl, 2023-11-22. [dostęp 2023-12-14]. (pol.).
  15. ↑ 2.6. Wykaz posterunków ruchu i punktów ekspedycyjnych. [w:] Regulamin sieci 2023/2024 [on-line]. plk-sa.pl. [dostęp 2023-12-12].
  16. ↑ a b Załącznik 1. Wykaz linii kolejowych zarządzanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. W: Regulamin przydzielania tras pociągów i korzystania z przydzielonych tras pociągów przez licencjonowanych przewoźników kolejowych w ramach rozkładu jazdy pociągów 2013/2014, PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., 2013 (pol.).
  17. ↑ a b Załącznik 2.4. Wykaz posterunków ruchu i punktów ekspedycyjnych. W: Regulamin przydzielania tras pociągów i korzystania z przydzielonych tras pociągów przez licencjonowanych przewoźników kolejowych w ramach rozkładu jazdy pociągów 2013/2014, PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., 2013 (pol.).
  18. ↑ a b Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.), Linia Legnica – Zawidów, [w:] Ogólnopolska Baza Kolejowa [online], www.bazakolejowa.pl [dostęp 2013-12-11] (pol.).
  19. ↑ Regulamin sieci 2023/2024 przyjęty do stosowania Uchwałą Nr 857/2022 Zarządu PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. z dnia 7 listopada 2022 r., Warszawa: PKP Polskie Linie Kolejowe, 2023 (pol.).
  20. ↑ 2.18. Wykaz peronów przy liniach kolejowych zarządzanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.. [w:] Regulamin sieci 2023/2024 [on-line]. plk-sa.pl. [dostęp 2023-12-12].
  21. ↑ a b Gryfów Śląski. Rozkład jazdy ważny od 15 XII 2013 do 13 XII 2014. W: Plakatowy rozkład jazdy pociągów, PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. (pol.).
  22. ↑ Jakub Rösler: Pociągi do Świeradowa w terminie. Do Karpacza później niż planowano. www.rynek-kolejowy.pl, 2023-08-08. [dostęp 2023-12-14]. (pol.).
  23. ↑ 237 Bogatynia/Zgorzelec Ujazd - Mikułowa - Jelenia Góra Zachodnia. „Urzędowy Rozkład Jazdy Zima 1950/51”. (pol.). 
  24. ↑ 237 Jelenia Góra Zachodnia - Mikułowa - Zgorzelec Ujazd/Bogatynia. „Urzędowy Rozkład Jazdy Zima 1950/51”. (pol.). 
  25. ↑ 255 Görlitz - Zgorzelec - Mikułowa - Jelenia Góra. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów PKP 1990/91”. (pol.). 
  26. ↑ 255 Jelenia Góra - Mikułowa - Zgorzelec - Görlitz. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów PKP 1990/91”. (pol.). 
  27. ↑ 253a Gryfów Śląski - Świeradów Zdrój. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów PKP 1990/91”. (pol.). 
  28. ↑ 237 Turoszów/Zgorzelec Ujazd - Mikułowa - Jelenia Góra. „Urzędowy Rozkład Jazdy 1956/57”. (pol.). 
  29. ↑ 237 Jelenia Góra - Mikułowa - Zgorzelec Ujazd/Turoszów. „Urzędowy Rozkład Jazdy 1956/57”. (pol.). 
  30. ↑ 255 Jerzmanice Zdrój - Lwówek Śląski - Świeradów Zdrój. „Urzędowy Rozkład Jazdy 1956/57”. (pol.). 
  31. ↑ 255 Świeradów Zdrój - Lwówek Śląski - Jerzmanice Zdrój. „Urzędowy Rozkład Jazdy 1956/57”. (pol.). 
  32. ↑ 255 Görlitz - Zgorzelec - Mikułowa - Jelenia Góra. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów PKP 1992/93”. (pol.). 
  33. ↑ 255 Jelenia Góra - Mikułowa - Zgorzelec - Görlitz. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów PKP 1992/93”. (pol.). 
  34. ↑ 253 Gryfów Śląski - Świeradów Zdrój. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów PKP 1992/93”. (pol.). 
  35. ↑ 255 Zgorzelec - Mikułowa - Jelenia Góra. „Rozkład Jazdy Pociągów PKP 1966/67”. (pol.). 
  36. ↑ 255 Jelenia Góra - Mikułowa - Zgorzelec. „Rozkład Jazdy Pociągów PKP 1966/67”. (pol.). 
  37. ↑ 253 Jerzmanice Zdrój - Lwówek Śląski - Świeradów Zdrój. „Rozkład Jazdy Pociągów PKP 1966/67”. (pol.). 
  38. ↑ 253 Świeradów Zdrój - Lwówek Śląski - Jerzmanice Zdrój. „Rozkład Jazdy Pociągów PKP 1966/67”. (pol.). 
  39. ↑ 255 Węgliniec - Lubań Śl. - Jelenia Góra. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów 1996/97”. (pol.). 
  40. ↑ 255 Jelenia Góra - Lubań Śl. - Węgliniec. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów 1996/97”. (pol.). 
  41. ↑ 253 Gryfów Śląski - Świeradów Zdrój. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów 1996/97”. (pol.). 
  42. ↑ 255 Zgorzelec - Mikułowa - Jelenia Góra. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów PKP 1975/76”. (pol.). 
  43. ↑ 255 Jelenia Góra - Mikułowa - Zgorzelec. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów PKP 1975/76”. (pol.). 
  44. ↑ 253 Jerzmanice Zdrój - Lwówek Śląski - Świeradów Zdrój. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów PKP 1975/76”. (pol.). 
  45. ↑ 253 Świeradów Zdrój - Lwówek Śląski - Jerzmanice Zdrój. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów PKP 1975/76”. (pol.). 
  46. ↑ 255 Węgliniec - Lubań Śl. - Jelenia Góra. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów 1999/2000”. (pol.). 
  47. ↑ 255 Jelenia Góra - Lubań Śl. - Węgliniec. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów 1999/2000”. (pol.). 
  48. ↑ 255 Zgorzelec - Mikułowa - Jelenia Góra. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów PKP 1980/81”. (pol.). 
  49. ↑ 255 Jelenia Góra - Mikułowa - Zgorzelec. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów PKP 1980/81”. (pol.). 
  50. ↑ 253 Jerzmanice Zdrój - Lwówek Śląski - Świeradów Zdrój. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów PKP 1980/81”. (pol.). 
  51. ↑ 253 Świeradów Zdrój - Lwówek Śląski - Jerzmanice Zdrój. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów PKP 1980/81”. (pol.). 
  52. ↑ 255 Görlitz - Zgorzelec - Mikułowa - Jelenia Góra. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów PKP 1985/86”. (pol.). 
  53. ↑ 255 Jelenia Góra - Mikułowa - Zgorzelec - Görlitz. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów PKP 1985/86”. (pol.). 
  54. ↑ 253 Jerzmanice Zdrój - Lwówek Śląski - Świeradów Zdrój. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów PKP 1985/86”. (pol.). 
  55. ↑ Wyszukiwarka rozkładu jazdy pociągów PKP PLK S.A. - Portal Pasażera - PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. [online], portalpasazera.pl [dostęp 2024-02-25] (pol.).
  56. ↑ Największe i najmniejsze stacje w Polsce. [w:] utk.gov.pl [on-line]. [dostęp 2019-12-18].
  57. ↑ Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska - Dane o stacjach 2022. [dostęp 2023-09-17].

Linki zewnętrzne edytuj

Gryfów Śląski
Linia 274 Wrocław Świebodzki – Zgorzelec (163,412 km)
   
Młyńsko
odległość: 6,068 km
  
   Ubocze
odległość: 2,551 km
Linia 284 Legnica – Pobiedna (71,481 km)
   
Oleszna Podgórska
odległość: 5,041 km
  
odległość: 3,277 km
Linia 317 Gryfów Śląski – Świeradów-Zdrój (0,000 km)
 
odległość: 3,132 km
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gryfów_Śląski_(stacja_kolejowa)&oldid=72976963”