Wikipedia

Gwido Battaglia

Gwidon Szymon Hieronim Battaglia di Sopramonte Pontcalto[1][a] (ur. 1846 w Bolechowie, zm. 1915 we Lwowie) – oficer, urzędnik, pisarz.

Gwido Battaglia
Data i miejsce urodzenia

1846
Bolechów

Data i miejsce śmierci

1915
Lwów

Zawód, zajęcie

urzędnik

Małżeństwo

Olga

Dzieci

Roger, Karol, Małgorzata, Helena, Andrzej

Odznaczenia
Krzyż Mariański Zakonu Krzyżackiego Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Sił Zbrojnych i Żandarmerii 1898 (Austro-Węgry) Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych

Życiorys

edytuj

Pochodził z rodziny pochodzenia włoskiego, pierwotnie z obszaru południowego Tyrolu, a osiadłej w Galicji na początku XIX wieku[2]. Jego krewny służył armii napoleońskiej[3]. Był synem Karola, galicyjskiego urzędnika administracyjnego[2] i Polki[4]. Miał dwie siostry[5]. Legitymował się tytułem barona Świętego Cesarstwa Rzymskiego[2]. Urodził się w 1845 lub w 1846 w Bolechowie[2].

Mając 9 lat został przekazany pod opiekę księdza ruskiego w Kałuszu i uczył się tam w niemieckojęzycznej szkole ludowej[6][2]. Potem kształcił się w gimnazjum w Stanisławowie[2]. W tym okresie podczas pobytu w domu rodzinnym w Obertynie odwiedził miejsce zamieszkania rodziców Mieczysława Romanowskiego w Żukowie i za sprawą wyniesionych stamtąd doznań od tego czasu poczuwał się do Polskości[7][2]. W stanisławowskim gimnazjum ukończył III klasę, a na skutek konfliktów polsko-niemieckich między uczniami i działalności konspiracyjnej został wydalony ze szkoły w gronie kilku Polaków (wśród nich był m.in. Aleksander Raciborski)[8][2]. Następnie ukończył IV klasę w Buczaczu, po czym otrzymał informację o zaostrzeniu represji wobec niego - został wykluczony z nauki publicznej w całym kraju[8]. Następnie przez dwa lata kształcił się w gimnazjum bernardyńskim we Lwowie kończąc V i VI klasę[9]. Po cofnięciu decyzji wykluczającej go z nauki od września 1862 uczył się w VII klasie gimnazjum dominikańskiego we Lwowie[9][2]. Zaangażował się działalność organizacji narodowej 27 listopada 1862 składając przysięgę Komitetowi Centralnemu[10]. Po wybuchu powstania styczniowego od 31 stycznia 1863 służył w szeregach polskich sił[11][12]. Brał udział w wyprawie na Tomaszów pod dowództwem Czarneckiego[13][12]. Po rozwiązaniu oddziału przedostał się do swojej rodziny Udryckich w Stanisłówce i tam działał w organizacji narodowej[14]. Od początku lipca 1863 był czynny w organizacji wyprawy Leszka Wiśniowskiego na Wołyń[15]. Uczestniczył w potyczce pod Korytnicą[16]. Później wraz z oddziałem został wyparty przez Rosjan, a po przekroczeniu granicy rozbrojony przez siły austriackie[17]. Potem został odstawiony do Stanisłówki, skąd wrócił do domu rodzinnego[18]. Po powrocie kontynuował naukę[18]. W 1864 zdał egzamin dojrzałości w Gimnazjum Dominikańskim we Lwowie (innymi abiturientami zostali też wtedy m.in. Roman Pilat, August Szczurowski)[19]. Studiował na Uniwersytecie Lwowskim[20].

Potem został oficerem Armii Cesarstwa Austriackiego, a w 1866 odbył kampanię w wojnie prusko-austriackiej[2]. Pełnił służbę w stopniu porucznika 15 pułku piechoty Księcia Nassauskiego w ramach Armii Północnej i pierwotnie informowano, jakoby poległ w bitwie pod Sadową (3 lipca 1866)[21], po czym zdementowano to doniesienie i w sierpniu 1866 podano, że w rzeczywistości został ranny i przebywał w niewoli w Rechanitz[22], a potem w Colberg[23].

Po odejściu z wojska ukończył studia prawnicze[2]. W okresie zaboru austriackiego w ramach autonomii galicyjskiej wstąpił do służby urzędniczej Austro-Węgier. Jako urzędnik C. K. Namiestnictwie był prowizorycznym adiunktem konceptowym przy starostwie c. k. powiatu bohorodczańskiego od około 1872[24], następnie przeszedł do pracy w starostwie c. k. powiatu bocheńskiego, gdzie był 1873 był praktykantem konceptowym[25], od 1875 koncepistą namiestnictwa[26], od około 1878 do około 1879 komisarzem powiatowym[27]. Równolegle w okresie około 1876-1879 pełnił funkcję przełożonego C. K. Urzędu Cechowniczego Miar i Wag w Bochni (nr 21)[28]. Od około 1879 do około 1882 był zatrudniony w charakterze komisarza powiatowego w starostwie c. k. powiatu nowotarskiego[29][30][31]. Jednocześnie około 1881-1882 pełnił funkcję zastępcy prezydującego c. k. powiatowej komisji szacunkowej w Nowym Targu[32]. Od około 1882 do około 1884 był komisarzem powiatowym w starostwie c. k. powiatu krakowskiego[33]. W tym okresie około 1883-1884 pełnił funkcję komisarza rządowego w zarządzie Powiatowej Kasy Oszczędności w Krakowie[34] Od około 1884 do około 1898 był komisarzem powiatowym w starostwie c. k. powiatu tarnowskiego[35]. Potem przez lata był przydzielony do służby w C. K. Namiestnictwie we Lwowie: od około 1898 w randze starszego komisarza powiatowego[36], na koniec około 1903-1904 w randze starosty[37].

6 kwietnia 1881 otrzymał honorowe obywatelstwo Nowego Targu[31][38].

Wskutek działań w okresie młodości utracił władzę w nogach[2]. Od młodych latach uprawiał też działalność literacką[2]. Początkowo publikował we lwowskim „Dzienniku Literackim”, potem jego utwory ukazywały się w innych czasopismach z tego miasta, a także z Warszawy[2]. Ogłosił kilka prac[2].

Jego żoną została Olga z domu Baranowska herbu Łodzia[2]. Mieli pięcioro dzieci[2]: Rogera (1873-1950, prawnik, ekonomista, poseł do Rady Państwa)[39], Karola (porucznik artylerii), Małgorzatę (żona Węclewskiego, komisarza powiatowego), Helenę (żona Forsta, docenta Uniwersytetu Wiedeńskiego), Andrzeja (1895-1918, żołnierz, legionista, pierwszy Polak poległy w obronie Lwowa w 1918)[40][41][2].

Zmarł na początku 1915 we Lwowie[1]. Został pochowany w tym mieście[42][43].

Publikacje

edytuj
  • Taras Szewczenko. Życie i pisma jego (1865[44], 1881[2][45])[46]
  • Listy z Podhala tatrzańskiego (1881)[2][47]
  • Wspomnienia mojej młodości. 1, 1860-1863 – dwa tomiki (1913)[2][48]
  • Wieczór z Złotej Pradze[2]

Odznaczenia

edytuj

austro-węgierskie

Uwagi

edytuj
  1. ↑ W języku niemieckim był określany w języku niemieckim jako „Guido Freiherr von Battaglia”.

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b Z żałobnej karty. „Kurjer Lwowski”. Nr 46, s. 4, 2 lutego 1915. 
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v Gwido Battaglia. „Gazeta Wieczorna”. Nr 2220, s. 3, 4 lutego 1915. 
  3. ↑ Wspomnienia ↓, s. 24.
  4. ↑ Wspomnienia ↓, s. 2, 3.
  5. ↑ Wspomnienia ↓, s. 3.
  6. ↑ Wspomnienia ↓, s. 2.
  7. ↑ Wspomnienia ↓, s. 3, 9.
  8. ↑ a b Wspomnienia ↓, s. 11.
  9. ↑ a b Wspomnienia ↓, s. 12.
  10. ↑ Wspomnienia ↓, s. 12-13.
  11. ↑ Wspomnienia ↓, s. 13-14.
  12. ↑ a b Nieco szczegółów biograficznych dotyczących uczestników organizacyi i partyzantki r. 1863/64. W: Józef Białynia Chołodecki: Księga pamiątkowa opracowana staraniem Komitetu Obywatelskiego w czterdziestą rocznicę powstania r. 1863/1864. Lwów: 1904, s. 164.
  13. ↑ Wspomnienia ↓, s. 14, 27-28, 29-32.
  14. ↑ Wspomnienia ↓, s. 32.
  15. ↑ Wspomnienia ↓, s. 35.
  16. ↑ Wspomnienia ↓, s. 38-45.
  17. ↑ Wspomnienia ↓, s. 46-47.
  18. ↑ a b Wspomnienia ↓, s. 50.
  19. ↑ Czterdziestoletni zjazd kolegów. „Kurjer Lwowski”. Nr 160, s. 4, 10 czerwca 1904. 
  20. ↑ Шевченківський словник. У двох томах. К., 1976. Т. 1 (słownik Szewczenkowski. hasło: Battagia de Gwido. litopys.org.ua. [dostęp 2022-02-26]. (ukr.).
  21. ↑ Weitere Verlust-Eingabe von der Nord-Armee. „Tages-Post”. Nr 164, s. 4, 20 lipca 1866. 
    •Fortsetzung der Verlusteingaben der Nordarmee von der Schlacht Königgrätz. „Klagenfurter Zeitung”. Nr 165, s. 1, 21 lipca 1866. 
    •Fortsetzung der Verlust-Eingaben der Nordarmee. „Linzer Abendbote”. Nr 170, s. 4, 26 lipca 1866. 
    •Verzeichnis der gefallenen und verwundeter Krieger (Fortsetzung). „Bukowina”. Nr 86, s. 2, 5 sierpnia 1866. 
    •Fortsetzung der Verlust-Eingaben. „Linzer Abendbote”. Nr 195, s. 3, 25 sierpnia 1866. 
  22. ↑ Verlust-Eingabe der Nordarmee. „Die Neue Zeit”. Nr 176, s. 4, 7 sierpnia 1866. 
    •Sprostowanie. „Gazeta Lwowska”. Nr 182, s. 753, 8 sierpnia 1866. 
  23. ↑ Dalszy ciąg strat armii austryackiej w bitwie pod Königgrätzem 3. lipca 1866. „Gazeta Lwowska”. Nr 189, s. 728, 17 sierpnia 1866. 
    •Verlusteingaben der k. k. Armee. „Die Neue Zeit”. Nr 187, s. 4, 18 sierpnia 1866. 
  24. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1873. Lwów: 1873, s. 5, 15, 75.
  25. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1874. Lwów: 1874, s. 4, 14.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1875. Lwów: 1875, s. 4, 13.
  26. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1876. Lwów: 1876, s. 4, 13.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1877. Lwów: 1877, s. 4, 10.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1878. Lwów: 1878, s. 4, 10.
  27. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1879. Lwów: 1879, s. 10.
  28. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1877. Lwów: 1877, s. 179.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1878. Lwów: 1878, s. 168.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1879. Lwów: 1879, s. 164.
  29. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1880. Lwów: 1880, s. 26.
  30. ↑ a b Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1881. Lwów: 1881, s. 26.
  31. ↑ a b Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1882. Lwów: 1882, s. 26.
  32. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1882. Lwów: 1882, s. 187.
  33. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1883. Lwów: 1883, s. 22.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1884. Lwów: 1884, s. 22.
  34. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1884. Lwów: 1884, s. 510.
  35. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1885. Lwów: 1885, s. 35.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1886. Lwów: 1886, s. 35.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1887. Lwów: 1887, s. 35.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1888. Lwów: 1888, s. 35.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1889. Lwów: 1889, s. 35.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1890. Lwów: 1890, s. 35.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1891. Lwów: 1891, s. 35.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1892. Lwów: 1892, s. 35.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1893. Lwów: 1893, s. 35.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1894. Lwów: 1894, s. 35.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1895. Lwów: 1895, s. 35.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1896. Lwów: 1896, s. 35.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1897. Lwów: 1897, s. 35.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1898. Lwów: 1898, s. 35.
  36. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1899. Lwów: 1899, s. 3.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1900. Lwów: 1900, s. 2.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1901. Lwów: 1901, s. 2.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1902. Lwów: 1902, s. 2.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1903. Lwów: 1903, s. 2.
  37. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1904. Lwów: 1904, s. 1.
  38. ↑ Honorowi Obywatele Miasta Nowego Targu. Baron Von Gwidon Battaglia. nowytarg.pl. [dostęp 2016-07-13].
  39. ↑ Wykaz Legionistów Polskich 1914–1918. Roger Battaglia. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2017-07-01].
  40. ↑ Wykaz Legionistów Polskich 1914–1918. Andrzej Battaglia. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2017-07-01].
  41. ↑ Andrzej Kunert: Polskie dzieci na wojnie. Chciały wyzwolić Lwów. historia.wp.pl, 2014-01-15. [dostęp 2016-04-05].
  42. ↑ Wiesław Balcerak, Państwa narodowe Europy Środkowo-Wschodniej w XX wieku, Mazowiecka Wyższa Szkoła Humanistyczno-Pedagogiczna w Łowiczu, 2000, s. 51
  43. ↑ Józef Białynia Chołodecki: Cmentarzyska i groby naszych Bohaterów z lat 1794-1864 na terenie Wschodniej Małopolski. Lwów: Polskie Towarzystwo Opieki nad Grobami Bohaterów we Lwowie, 1928, s. 23.
  44. ↑ Nowe książki. „Czas”. Nr 156, s. 2, 12 lipca 1865. 
  45. ↑ Taras Szewczenko, życie i pisma jego. polona.pl. [dostęp 2022-02-24].
  46. ↑ Ігор МЕЛЬНИК: Перша галицька книга про Шевченка. zbruc.eu. [dostęp 2022-02-26]. (ukr.).
  47. ↑ Listy z Podhala tatrzańskieg. polona.pl. [dostęp 2022-02-24].
  48. ↑ Wspomnienia mojej młodości. 1, 1860-1863. polona.pl. [dostęp 2022-02-24].
  49. ↑ a b Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1904. Wiedeń: 1918, s. 752.

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gwido_Battaglia&oldid=74034753”