HMCS Waskesiu
HMCS Waskesiu (K330) – kanadyjska fregata z okresu II wojny światowej, jedna ze 135 zbudowanych jednostek typu River. Okręt został zwodowany 6 grudnia 1942 roku w stoczni Yarrow Shipbuilders w Esquimalt, a do służby w Royal Canadian Navy wszedł 17 czerwca 1943 roku z numerem burtowym K330. Podczas działań wojennych HMCS „Waskesiu” uczestniczył w eskorcie 20 konwojów, a w lutym 1944 roku wspólnie z bliźniaczą brytyjską fregatą HMS „Nene” zatopił niemieckiego U-Boota U-257. Jednostka została wycofana ze służby 29 listopada 1946 roku i w roku następnym sprzedana Indiom, gdzie służyła od 1950 roku jako pilotówka pod nazwą „Hooghly”.
 „Waskesiu” w latach 40. | |
| Klasa | |
|---|---|
| Typ | |
| Historia | |
| Stocznia | |
| Położenie stępki |
2 maja 1942 |
| Wodowanie |
6 grudnia 1942 |
 Royal Canadian Navy
| |
| Wejście do służby |
17 czerwca 1943 |
| Wycofanie ze służby |
29 listopada 1946 |
 Indie
| |
| Nazwa |
„Hooghly” |
| Wejście do służby |
1950 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
standardowa: 1310–1460 ton |
| Długość |
całkowita: 91,8 metra |
| Szerokość |
11,2 m |
| Zanurzenie |
3,61–3,89 m |
| Napęd | |
| 2 maszyny parowe potrójnego rozprężania o łącznej mocy 5500 KM 2 kotły, 2 śruby | |
| Prędkość |
20 węzłów |
| Zasięg |
7200 Mm przy prędkości 12 węzłów |
| Sensory | |
| radary Typ 271 lub 272, 291 sonary | |
| Uzbrojenie | |
| 2 działa kal. 102 mm (2 x I) 4–6 działek plot. kal. 20 mm (4–6 x I) 1 miotacz Hedgehog 8 mbg, 2 zrzutnie bg | |
| Załoga |
140 |
Projekt i budowa edytuj
Projekt okrętu powstał na skutek konieczności budowy jednostek eskortowych przeznaczonych do ochrony konwojów o lepszych parametrach od korwet typu Flower, budowanych masowo w początkowym okresie II wojny światowej[1]. Bazując na rozwiązaniach konstrukcyjnych tych ostatnich, inżynier William Reed zaprojektował jednostki znacznie dłuższe, szersze, wyposażone w siłownię o większej mocy z dwiema śrubami (lecz nadal była to maszyna parowa, znacznie tańsza od nowocześniejszych turbin parowych), co w konsekwencji spowodowało wzrost zasięgu, dzielności morskiej, prędkości i ilości przenoszonego uzbrojenia[1][2]. Wykorzystanie cywilnych metod budowy i podzespołów dało możliwość masowej i taniej produkcji okrętów nawet w małych stoczniach, w wyniku czego powstało aż 135 fregat typu River[1]. Nowy typ jednostki zwalczania okrętów podwodnych był pierwszym, który został sklasyfikowany jako fregata[2].
HMCS[a] „Waskesiu” zbudowany został w stoczni Yarrow Shipbuilders w Esquimalt[3][4]. Stępkę okrętu położono 2 maja 1942 roku, a zwodowany został 6 grudnia 1942 roku[5][6].
Dane taktyczno-techniczne edytuj
Okręt był oceaniczną fregatą, przeznaczoną głównie do zwalczania okrętów podwodnych[7]. Długość całkowita wynosiła 91,8 metra (86,3 metra między pionami), szerokość 11,2 metra i zanurzenie maksymalne 3,89 metra[5][7]. Wyporność standardowa wynosiła pomiędzy 1310 a 1460 ton, zaś pełna 1920–2180 ton[5][7]. Okręt napędzany był przez dwie maszyny parowe potrójnego rozprężania o łącznej mocy 5500 KM, do których parę dostarczały dwa trójwalczakowe kotły Admiralicji[5][7]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 20 węzłów[5][7]. Okręt zabierał maksymalnie zapas 646 ton mazutu, co zapewniało zasięg wynoszący 7200 Mm przy prędkości 12 węzłów (lub 5400 Mm przy prędkości 15 węzłów)[5][8].
Uzbrojenie artyleryjskie jednostki składało się z dwóch pojedynczych dział uniwersalnych kal. 102 mm (4 cale) QF HA Mark XIX L/40[5][7]. Uzbrojenie przeciwlotnicze składało się z 4–6 pojedynczych działek automatycznych Oerlikon kal. 20 mm L/70 Mark II/IV[5]. Broń ZOP stanowiły: miotacz Hedgehog oraz osiem miotaczy i dwie zrzutnie bomb głębinowych (z łącznym zapasem do 150 bg)[5]. Wyposażenie radioelektroniczne obejmowało radary Typ 271 lub 272, 291 oraz sonary[5].
Załoga okrętu składała się z 140 oficerów, podoficerów i marynarzy[5][7][b].
Służba edytuj
Okręt wszedł do służby w Royal Canadian Navy 17 czerwca 1943 roku, otrzymując numer taktyczny K330[4][6]. Podczas wojny jednostka uczestniczyła w eskorcie 20 konwojów: HX-258 (wrzesień 1943 roku), ON-211 (listopad), HX-268 (grudzień), SL-143MK (grudzień 1943 roku – styczeń 1944 roku), ONS-26, ON-218, OS-64KM, SL-144MK, OS-65KM, SL-145MK, KMF-28 (styczeń), HX-277, ONS-29, ON-224, SC-153 (luty), RA-59 (kwiecień – maj), ETM-66 (sierpień), ON-253 (wrzesień), HX-349 (kwiecień 1945 roku) i ON-301 (maj)[9].
24 lutego 1944 roku „Waskesiu”, płynący w eskorcie konwoju SC-153, na północ od Azorów na pozycji 47°19′N 26°00′W/47,316667 -26,000000 zatopił bombami głębinowymi (wspólnie z bliźniaczą brytyjską fregatą HMS „Nene”) niemieckiego U-Boota U-257, na którym zginęło 30 członków załogi (uratowano 19 osób, które trafiły do niewoli)[10][11].
W 1944 roku wzmocniono uzbrojenie przeciwlotnicze jednostki, instalując dodatkowe działka kal. 20 mm (od tego momentu fregata była uzbrojona w 10-12 działek Oerlikon kal. 20 mm L/70 Mark II/IV (sześć podwójnych lub cztery podwójne i dwa pojedyncze)[5][12]. W 1945 roku dokonano kolejnej modyfikacji uzbrojenia: zdemontowano dwa pojedyncze działa kal. 102 mm, instalując w zamian podwójny zestaw QF Mark XVI L/45 tego samego kalibru[5][12].
Jednostka została wycofana ze służby 29 listopada 1946 roku i następnie sprzedana w 1947 roku Indiom, gdzie służyła od 1950 roku jako pilotówka pod nazwą „Hooghly” [6][13].
Uwagi edytuj
- ↑ HMCS – His/Her Majesty’s Canadian Ship – Kanadyjski Okręt Jego/Jej Królewskiej Mości.
- ↑ Borowiak 2013 ↓, s. 341 podaje, że załoga liczyła między 114 a 141 osób.
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Borowiak 2013 ↓, s. 340.
- ↑ a b Jackson 2001 ↓, s. 276.
- ↑ Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 59.
- ↑ a b Lenton 1974 ↓, s. 48.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Gogin 2018C ↓.
- ↑ a b c Friedman 2012 ↓, s. 571.
- ↑ a b c d e f g Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 58.
- ↑ Borowiak 2013 ↓, s. 341.
- ↑ Kindell 2011 ↓.
- ↑ Borowiak 2013 ↓, s. 342.
- ↑ Borowiak 2009 ↓, s. 145.
- ↑ a b Gogin 2018B ↓.
- ↑ Colledge i Warlow 2006 ↓, s. 381.
Bibliografia edytuj
- Mariusz Borowiak: Zabójcy U-Bootów. Bitwa o Atlantyk 1939-1945. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press, 2013. ISBN 978-83-7020-471-6.
- Mariusz Borowiak: Żelazne rekiny Dönitza. T. 2. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press, 2009. ISBN 978-83-7020-406-8.
- J.J. Colledge, Ben Warlow: Ships of the Royal Navy: The Complete Record of all Fighting Ships of the Royal Navy. London: Chatham Publishing, 2006. ISBN 978-1-86176-281-8. (ang.).
- Norman Friedman: British Destroyers and Frigates: The Second World War and After. Barnsley: Seaforth Publishing, 2012. ISBN 978-184832-015-4. (ang.).
- Robert Gardiner, Roger Chesneau: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.).
- Ivan Gogin: early River frigates (1943, 1943-1944/1944). Navypedia. [dostęp 2018-07-17]. (ang.).
- Ivan Gogin: "RIVER" (British- and early Canadian-built) frigates (1942 - 1944). Navypedia. [dostęp 2018-07-17]. (ang.).
- Robert Jackson: Niszczyciele, fregaty i korwety. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 2001. ISBN 83-1109-273-7.
- Don Kindell: Convoy Escort Movements of Royal and Dominion Navy Vessels - RIVER-CLASS FRIGATES, Part 6 of 6, Royal Canadian & Allied Navies. Naval History Homepage, 2011. [dostęp 2018-07-17]. (ang.).
- H.T. Lenton: British Escort Ships. New York: Arco Publishing Company, Inc., 1974. ISBN 0-668-03507-2. (ang.).