Heath Ledger
Heath Andrew Ledger (ur. 4 kwietnia 1979 w Perth, zm. 22 stycznia 2008 w Nowym Jorku[1]) – australijski aktor, fotograf i reżyser teledysków.
Heath Ledger (2006) | |
Imię i nazwisko |
Heath Andrew Ledger |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
4 kwietnia 1979 |
Data i miejsce śmierci |
22 stycznia 2008 |
Zawód |
aktor, fotograf, reżyser teledysków |
Lata aktywności |
1992–2008 |
Po zagraniu ról w kilku australijskich produkcjach telewizyjnych i filmowych w latach 90. przeniósł się do Stanów Zjednoczonych w 1998, aby dalej rozwijać karierę filmową. Na jego twórczość składa się 20 filmów, m.in. Zakochana złośnica (1999), Patriota (2000), Czekając na wyrok (2001), Królowie Dogtown (2005), Tajemnica Brokeback Mountain (2005), Candy (2006), I’m Not There. Gdzie indziej jestem (2007), Mroczny Rycerz (2008) i Parnassus: Człowiek, który oszukał diabła (2009)[2], dwa ostatnie to pośmiertne premiery[3]. Wyprodukował i wyreżyserował także teledyski, aspirował do roli reżysera filmowego[4].
Za kreację Ennisa Del Mara w amerykańsko-kanadyjskim melodramacie westernie Anga Lee Tajemnica Brokeback Mountain (2005) został uhonorowany nagrodą Stowarzyszenia Nowojorskich Krytyków Filmowych dla najlepszego aktora[5] i był pierwszym aktorem, który pośmiertnie zdobył tę nagrodę dla najlepszego aktora międzynarodowego przyznaną przez Australian Film Institute[6][5]. Był nominowany do nagrody BAFTA, Nagroda Gildii Aktorów Ekranowych, Złotego Globu i Oscara dla najlepszego aktora[7]. Pośmiertnie zdobył nagrodę Independent Spirit Robert Altman 2007 z resztą obsady, reżyserem i kierownikiem obsady biograficznego dramatu muzycznego Todda Haynesa I’m Not There. Gdzie indziej jestem (2007), który został zainspirowany życiem i piosenkami amerykańskiego piosenkarza Boba Dylana i w którym zagrał fikcyjnego aktora Robbiego Clarka, jedną z sześciu postaci uosabiających aspekty życia i osobowości Dylana[4].
Zmarł w wieku 28 lat wskutek przypadkowego przedawkowania leków[8]. Kilka miesięcy przed śmiercią skończył kręcić zdjęcia do filmu Christophera Nolana Mroczny Rycerz (2008), w którym zagrał postać Jokera, a także kręcił film Parnassus: Człowiek, który oszukał diabła, w którym zagrał swoją ostatnią rolę – Tony’ego Sheparda. Występ w roli Jokera przyniósł mu powszechne uznanie wśród fanów i krytyków. Otrzymał wiele nagród pośmiertnych za swoją pracę nad Mrocznym rycerzem, w tym Oscara[5], Złoty Glob i nagrodę BAFTA dla najlepszego aktora drugoplanowego[5] oraz nagrodę dla najlepszego aktora międzynarodowego od Australian Film Institute[5].
Życiorys
edytujWczesne lata
edytujUrodził się w Perth[9], jako syn Sally Ledger Bell (z domu Ramshaw), nauczycielki języka francuskiego, i Kima Ledgera, kierowcy rajdowego i inżyniera górnictwa, którego rodzina założyła i była właścicielem odlewni Ledger Engineering Foundry[10][11]. Pochodził z rodziny o korzeniach szkockich i irlandzkich[12][11]. Uczęszczał do Mary’s Mount Primary School w Gooseberry Hill, a później do Guildford Grammar School[13], gdzie w wieku dziesięciu lat wystąpił w tytułowej roli w przedstawieniu Piotruś Pan. Jego rodzice rozstali się, gdy miał dziesięć lat, a rozwiedli się, gdy miał jedenaście lat. Do aktorstwa na scenie zainspirowała go starsza siostra Kate, aktorka, a później publicystka, a jego miłość do Gene’a Kelly’ego zainspirowała jego udaną choreografię, co doprowadziło do pierwszego zwycięstwa chłopięcego zespołu Guildford Grammar na Rock Eisteddfod Challenge[14].
Kariera
edytujPo raz pierwszy trafił przed kamery u boku Erniego Dingo jako sierota klaun w komediodramacie przygodowym Clowning Around (1992), którego współscenarzystą był Tom Cavanagh. Następnie pojawił się jako rowerzysta w trzech odcinkach komediowego serialu familijnego Wyspa przygód (Ship to Shore, 1993−1994). W wieku 16 lat wraz ze swoim najlepszym przyjacielem Trevorem wyjechał do Sydney, próbując sił w aktorstwie[12]. Wkrótce wystąpił w australijskim serialu dla dzieci i młodzieży Siódme poty (Sweat, 1996) jako Snowy Bowles i operze mydlanej Seven Network Zatoka serc (Home and Away, 1997) jako Scott Irwin. Pierwszą rolą w amerykańskiej produkcji była postać Connora, 20-letniego księcia Irlandii w serialu przygodowym Fox Prawo miecza (Roar, 1997)[12]. Następnie zagrał w filmach: Zakochana złośnica (1999), Patriota (2000) u boku Mela Gibsona, Czekając na wyrok (2001), Obłędny rycerz (2001), Ned Kelly (2003) i Nieustraszeni bracia Grimm (2005). Wcielił się także w słynnego Giacomo Casanovę w filmie o tym samym tytule (2005)[15].
Za jedną z głównych ról w filmie Anga Lee Tajemnica Brokeback Mountain (2005) otrzymał nominacje do Oscara (za najlepszą główną rolę męska), Złotego Globu (za najlepszą rolę męską w dramacie) i nagrody BAFTA (za główną rolę męską).
Wyreżyserował teledyski dla rapera N’fa „Seduction is Evil” (2005) i „Cause an Effect” (2006), Bena Harpera „Morning Yearning” (2006) i zespołu Modest Mouse „King Rat” (2009).
Śmierć
edytuj22 stycznia 2008 gospodyni znalazła go nieprzytomnego w apartamencie na Manhattanie. Wezwany lekarz stwierdził zgon. W mieszkaniu obok ciała aktora znaleziono opakowanie tabletek nasennych, jednak zarówno policja, jak i znajomi aktora zdarzenie określają raczej jako tragiczny wypadek, a nie świadome przedawkowanie[16][17]. Według nowojorskiego zespołu medycyny sądowej aktor zmarł na skutek stopniowego gromadzenia się w organizmie mieszanki sześciu leków na receptę, które przyjmował, co doprowadziło do zatrucia organizmu, zapaści i śmierci[18]. Był w trakcie zdjęć do filmu Parnassus, w którym grał główną rolę Tony’ego. Jego nagła śmierć zmusiła produkcję do zmiany scenariusza. W postać Tony’ego wcieliło się później trzech aktorów: Johnny Depp, Jude Law i Colin Farrell. Trzej aktorzy swoje honoraria postanowili przekazać córce Heatha, Matildzie, aby w ten sposób finansowo zabezpieczyć jej przyszłość.
W 2009 podczas 66. Ceremonii wręczenia Złotych Globów pośmiertnie nagrodzono go statuetką w kategorii najlepszy aktor drugoplanowy za rolę Jokera w filmie Mroczny Rycerz. 22 lutego 2009 otrzymał pośmiertnie Oscara za drugoplanową rolę męską w Mrocznym rycerzu. W imieniu Ledgera statuetkę odebrała rodzina aktora – jego matka, ojciec i siostra, a została ona przekazana córce Heatha, Matildzie.
Życie prywatne
edytujW latach 2002–2004 był związany z aktorką Naomi Watts[19]. W czerwcu 2004 związał się z aktorką Michelle Williams, z którą miał córkę Matildę (ur. 28 października 2005)[12]. Para rozstała się we wrześniu 2007[19].
Filmografia
edytujFilmy fabularne
edytuj- 1992: Clowning Around jako klaun (niewymieniony w czołówce)
- 1997: Cztery łapy (Paws) jako Oberon
- 1997: Żyć w Blackrock (Blackrock) jako Toby Ackland
- 1999: Partnerska rozgrywka (Two Hands) jako Jimmy
- 1999: Zakochana złośnica (10 Things I Hate About You) jako Patrick Verona
- 2000: Patriota (The Patriot) jako Gabriel Martin
- 2001: Czekając na wyrok (Monster's Ball) jako Sonny Grotowski
- 2001: Obłędny rycerz (A Knight’s Tale) jako William Thatcher
- 2002: Cena honoru (The Four Feathers) jako Harry Faversham
- 2003: Ned Kelly jako Ned Kelly
- 2003: Zjadacz grzechów (The Order lub The Sin Eater) jako Alex Bernier
- 2005: Królowie Dogtown (Lords of Dogtown) jako Skip Engblom
- 2005: Tajemnica Brokeback Mountain (Brokeback Mountain) jako Ennis Del Mar
- 2005: Casanova jako Casanova
- 2005: Nieustraszeni bracia Grimm (The Brothers Grimm) jako Jacob Grimm
- 2006: Candy jako Dan
- 2007: I’m Not There. Gdzie indziej jestem (I’m Not There) jako Robbie
- 2008: Mroczny Rycerz (The Dark Knight) jako Joker
- 2009: Parnassus: Człowiek, który oszukał diabła (The Imaginarium of Doctor Parnassus) jako Tony
Seriale telewizyjne
edytuj- 1993−1994: Wyspa przygód (Ship to Shore) jako rowerzysta
- 1996: Siódme poty (Sweat) jako Snowy Bowles
- 1997: Zatoka serc (Home and Away) jako Scott Irwin
- 1997: Prawo miecza (Roar) jako Conor
Nagrody
edytuj- Nagroda Akademii Filmowej Najlepszy aktor drugoplanowy: 2009 Mroczny Rycerz
- Złoty Glob Najlepszy aktor drugoplanowy: 2009 Mroczny Rycerz
- Nagroda BAFTA Najlepszy aktor drugoplanowy: 2009 Mroczny Rycerz
- Nagroda Gildii Aktorów Ekranowych Najlepszy aktor drugoplanowy: 2009 Mroczny Rycerz
Przypisy
edytuj- ↑ Heath Ledger (1979-2008). Find a Grave. [dostęp 2021-05-17]. (ang.).
- ↑ Heath Ledger Filmography. Rotten Tomatoes. [dostęp 2021-04-16]. (ang.).
- ↑ Heath Ledger Actor. „TV Guide”. [dostęp 2021-04-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-14)]. (ang.).
- ↑ a b Heath Ledger Biography. „Empire”. [dostęp 2021-04-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-14)]. (ang.).
- ↑ a b c d e Heath Ledger Awards. AllMovie. [dostęp 2021-05-17]. (ang.).
- ↑ Ledger honoured at AFI Awards. ABC, 6 grudnia 2008. [dostęp 2021-04-30]. (ang.).
- ↑ Heath Ledger: The Times obituary. „The Times”, 23 stycznia 2008. [dostęp 2021-04-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-14)]. (ang.).
- ↑ Sewell Chan, James Barron: City Room: Heath Ledger's Death Is Ruled an Accident. „The New York Times”, 6 lutego 2008. [dostęp 2021-04-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-14)]. (ang.).
- ↑ Personalidade: Heath Ledger (Austrália). InterFilmes.com. [dostęp 2021-04-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-14)]. (port.).
- ↑ Heath Ledger Biography (1979-). Film Reference. [dostęp 2021-05-16]. (ang.).
- ↑ a b Heath Ledger What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2021-05-16]. (ang.).
- ↑ a b c d Heath Ledger Biography. TV.com. [dostęp 2021-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-05-28)]. (ang.).
- ↑ Heath Ledger Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2021-04-12]. (ang.).
- ↑ Kevin Sessums: We're Having a Heath Wave. „Vanity Fair”. [dostęp 2021-05-17]. (ang.).
- ↑ Rebecca Flint Marx: Heath Ledger Biography. AllMovie. [dostęp 2021-05-17]. (ang.).
- ↑ Heath Ledger. Medical Bag, 7 stycznia 2013. [dostęp 2013-12-08].
- ↑ jas, rik, PAP: Zmarł Heath Ledger, gwiazda „Brokeback Mountain”. Gazeta.pl, 2008-01-22. [dostęp 2021-04-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-08)].
- ↑ Weronika Kostyra: Heath Ledger był młody, utalentowany i miał Hollywood u swoich stóp.... „Viva!”, 4 kwietnia 2021. [dostęp 2013-12-08].
- ↑ a b Heath Ledger Relationships. FamousFix. [dostęp 2021-05-17]. (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Heath Ledger w bazie IMDb (ang.)
- Heath Ledger w bazie Filmweb
- Heath Ledger w bazie Notable Names Database (ang.)
- Heath Ledger w bazie Discogs.com (ang.)