Heath Ledger
Heath Andrew Ledger (ur. 4 kwietnia 1979 w Perth, zm. 22 stycznia 2008 w Nowym Jorku[1]) – australijski aktor, fotograf i reżyser teledysków.
 Heath Ledger (2006) | |
| Imię i nazwisko |
Heath Andrew Ledger |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
4 kwietnia 1979 |
| Data i miejsce śmierci |
22 stycznia 2008 |
| Zawód |
aktor, fotograf, reżyser teledysków |
| Lata aktywności |
1992–2008 |
 Podpis Heatha Ledgera | |
Po zagraniu ról w kilku australijskich produkcjach telewizyjnych i filmowych w latach 90. przeniósł się do Stanów Zjednoczonych w 1998, aby dalej rozwijać karierę filmową. Na jego twórczość składają się m.in. filmy: Zakochana złośnica (1999), Patriota (2000), Czekając na wyrok (2001), Królowie Dogtown (2005), Tajemnica Brokeback Mountain (2005), Candy (2006), I’m Not There. Gdzie indziej jestem (2007), Mroczny Rycerz (2008) i Parnassus: Człowiek, który oszukał diabła (2009)[2], dwa ostatnie to pośmiertne premiery[3]. Wyprodukował i wyreżyserował także teledyski, aspirował do roli reżysera filmowego[4].
Za kreację Ennisa Del Mara w amerykańsko-kanadyjskim melodramacie westernie Anga Lee Tajemnica Brokeback Mountain (2005) został uhonorowany nagrodą Stowarzyszenia Nowojorskich Krytyków Filmowych dla najlepszego aktora[5] i był pierwszym aktorem, który pośmiertnie zdobył tę nagrodę dla najlepszego aktora międzynarodowego przyznaną przez Australian Film Institute[6][5]. Był nominowany do nagrody BAFTA, Nagroda Gildii Aktorów Ekranowych, Złotego Globu i Oscara dla najlepszego aktora[7]. Pośmiertnie zdobył nagrodę Independent Spirit Robert Altman 2007 z resztą obsady, reżyserem i kierownikiem obsady biograficznego dramatu muzycznego Todda Haynesa I’m Not There. Gdzie indziej jestem (2007), który został zainspirowany życiem i piosenkami amerykańskiego piosenkarza Boba Dylana i w którym zagrał fikcyjnego aktora Robbiego Clarka, jedną z sześciu postaci uosabiających aspekty życia i osobowości Dylana[4].
Zmarł w wieku 28 lat wskutek przypadkowego przedawkowania leków[8]. Kilka miesięcy przed śmiercią skończył kręcić zdjęcia do filmu Christophera Nolana Mroczny Rycerz (2008), w którym zagrał postać Jokera, a także kręcił film Parnassus: Człowiek, który oszukał diabła, w którym zagrał swoją ostatnią rolę – Tony’ego Sheparda. Występ w roli Jokera przyniósł mu powszechne uznanie wśród fanów i krytyków. Otrzymał wiele nagród pośmiertnych za swoją pracę nad Mrocznym rycerzem, w tym Oscara[5], Złoty Glob i nagrodę BAFTA dla najlepszego aktora drugoplanowego[5] oraz nagrodę dla najlepszego aktora międzynarodowego od Australian Film Institute[5].
Życiorys
edytujWczesne lata
edytujUrodził się w Perth[9], jako syn Sally Ledger Bell (z domu Ramshaw), nauczycielki języka francuskiego, i Kima Ledgera, kierowcy rajdowego i inżyniera górnictwa, którego rodzina założyła i była właścicielem odlewni Ledger Engineering Foundry[10][11]. Pochodził z rodziny o korzeniach szkockich i irlandzkich[12][11]. Uczęszczał do Mary’s Mount Primary School w Gooseberry Hill, a później do Guildford Grammar School[13], gdzie w wieku dziesięciu lat wystąpił w tytułowej roli w przedstawieniu Piotruś Pan. Jego rodzice rozstali się, gdy miał dziesięć lat, a rozwiedli się, gdy miał jedenaście lat. Do aktorstwa na scenie zainspirowała go starsza siostra Kate, aktorka, a później publicystka, a jego miłość do Gene’a Kelly’ego zainspirowała jego udaną choreografię, co doprowadziło do pierwszego zwycięstwa chłopięcego zespołu Guildford Grammar na Rock Eisteddfod Challenge[14].
Kariera
edytujPo raz pierwszy trafił przed kamery u boku Erniego Dingo jako sierota klaun w komediodramacie przygodowym Clowning Around (1992), którego współscenarzystą był Tom Cavanagh. Następnie pojawił się jako rowerzysta w trzech odcinkach komediowego serialu familijnego Wyspa przygód (Ship to Shore, 1993−1994). W wieku 16 lat wraz ze swoim najlepszym przyjacielem Trevorem wyjechał do Sydney, próbując sił w aktorstwie[12]. Wkrótce wystąpił w australijskim serialu dla dzieci i młodzieży Siódme poty (Sweat, 1996) jako Snowy Bowles i operze mydlanej Seven Network Zatoka serc (Home and Away, 1997) jako Scott Irwin. Pierwszą rolą w amerykańskiej produkcji była postać Connora, 20-letniego księcia Irlandii w serialu przygodowym Fox Prawo miecza (Roar, 1997)[12]. Następnie zagrał w filmach: Zakochana złośnica (1999), Patriota (2000) u boku Mela Gibsona, Czekając na wyrok (2001), Obłędny rycerz (2001), Ned Kelly (2003) i Nieustraszeni bracia Grimm (2005). Wcielił się także w słynnego Giacomo Casanovę w filmie o tym samym tytule (2005)[15].
Za jedną z głównych ról w filmie Anga Lee Tajemnica Brokeback Mountain (2005) otrzymał nominacje do Oscara (za najlepszą główną rolę męska), Złotego Globu (za najlepszą rolę męską w dramacie) i nagrody BAFTA (za główną rolę męską).
Wyreżyserował teledyski dla rapera N’fa „Seduction is Evil” (2005) i „Cause an Effect” (2006), Bena Harpera „Morning Yearning” (2006) i zespołu Modest Mouse „King Rat” (2009).
Śmierć
edytuj22 stycznia 2008 gospodyni znalazła go nieprzytomnego w apartamencie na Manhattanie. Wezwany lekarz stwierdził zgon. W mieszkaniu obok ciała aktora znaleziono opakowanie tabletek nasennych, jednak zarówno policja, jak i znajomi aktora zdarzenie określają raczej jako tragiczny wypadek, a nie świadome przedawkowanie[16][17]. Według nowojorskiego zespołu medycyny sądowej aktor zmarł na skutek stopniowego gromadzenia się w organizmie mieszanki sześciu leków na receptę, które przyjmował, co doprowadziło do zatrucia organizmu, zapaści i śmierci[18]. Był w trakcie zdjęć do filmu Parnassus, w którym grał główną rolę Tony’ego. Jego nagła śmierć zmusiła produkcję do zmiany scenariusza. W postać Tony’ego wcieliło się później trzech aktorów: Johnny Depp, Jude Law i Colin Farrell. Trzej aktorzy swoje honoraria postanowili przekazać córce Heatha, Matildzie, aby w ten sposób finansowo zabezpieczyć jej przyszłość.
W 2009 podczas 66. Ceremonii wręczenia Złotych Globów pośmiertnie nagrodzono go statuetką w kategorii najlepszy aktor drugoplanowy za rolę Jokera w filmie Mroczny Rycerz. 22 lutego 2009 otrzymał pośmiertnie Oscara za drugoplanową rolę męską w Mrocznym rycerzu. W imieniu Ledgera statuetkę odebrała rodzina aktora – jego matka, ojciec i siostra, a została ona przekazana córce Heatha, Matildzie.
Życie prywatne
edytujW latach 2002–2004 był związany z aktorką Naomi Watts[19]. W czerwcu 2004 związał się z aktorką Michelle Williams, z którą miał córkę Matildę (ur. 28 października 2005)[12]. Para rozstała się we wrześniu 2007[19].
Filmografia
edytujFilmy fabularne
edytuj- 1992: Clowning Around jako klaun (niewymieniony w czołówce)
- 1997: Cztery łapy (Paws) jako Oberon
- 1997: Żyć w Blackrock (Blackrock) jako Toby Ackland
- 1999: Partnerska rozgrywka (Two Hands) jako Jimmy
- 1999: Zakochana złośnica (10 Things I Hate About You) jako Patrick Verona
- 2000: Patriota (The Patriot) jako Gabriel Martin
- 2001: Czekając na wyrok (Monster's Ball) jako Sonny Grotowski
- 2001: Obłędny rycerz (A Knight’s Tale) jako William Thatcher
- 2002: Cena honoru (The Four Feathers) jako Harry Faversham
- 2003: Ned Kelly jako Ned Kelly
- 2003: Zjadacz grzechów (The Order lub The Sin Eater) jako Alex Bernier
- 2005: Królowie Dogtown (Lords of Dogtown) jako Skip Engblom
- 2005: Tajemnica Brokeback Mountain (Brokeback Mountain) jako Ennis Del Mar
- 2005: Casanova jako Casanova
- 2005: Nieustraszeni bracia Grimm (The Brothers Grimm) jako Jacob Grimm
- 2006: Candy jako Dan
- 2007: I’m Not There. Gdzie indziej jestem (I’m Not There) jako Robbie
- 2008: Mroczny Rycerz (The Dark Knight) jako Joker
- 2009: Parnassus: Człowiek, który oszukał diabła (The Imaginarium of Doctor Parnassus) jako Tony
Seriale telewizyjne
edytuj- 1993−1994: Wyspa przygód (Ship to Shore) jako rowerzysta
- 1996: Siódme poty (Sweat) jako Snowy Bowles
- 1997: Zatoka serc (Home and Away) jako Scott Irwin
- 1997: Prawo miecza (Roar) jako Conor
Nagrody
edytuj- Nagroda Akademii Filmowej Najlepszy aktor drugoplanowy: 2009 Mroczny Rycerz
- Złoty Glob Najlepszy aktor drugoplanowy: 2009 Mroczny Rycerz
- Nagroda BAFTA Najlepszy aktor drugoplanowy: 2009 Mroczny Rycerz
- Nagroda Gildii Aktorów Ekranowych Najlepszy aktor drugoplanowy: 2009 Mroczny Rycerz
Przypisy
edytuj- ↑ Heath Ledger (1979-2008). Find a Grave. [dostęp 2021-05-17]. (ang.).
- ↑ Heath Ledger Filmography. Rotten Tomatoes. [dostęp 2021-04-16]. (ang.).
- ↑ Heath Ledger Actor. „TV Guide”. [dostęp 2021-04-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-14)]. (ang.).
- ↑ a b Heath Ledger Biography. „Empire”. [dostęp 2021-04-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-14)]. (ang.).
- ↑ a b c d e Heath Ledger Awards. AllMovie. [dostęp 2021-05-17]. (ang.).
- ↑ Ledger honoured at AFI Awards. ABC, 6 grudnia 2008. [dostęp 2021-04-30]. (ang.).
- ↑ Heath Ledger: The Times obituary. „The Times”, 23 stycznia 2008. [dostęp 2021-04-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-14)]. (ang.).
- ↑ Sewell Chan, James Barron: City Room: Heath Ledger's Death Is Ruled an Accident. „The New York Times”, 6 lutego 2008. [dostęp 2021-04-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-14)]. (ang.).
- ↑ Personalidade: Heath Ledger (Austrália). InterFilmes.com. [dostęp 2021-04-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-14)]. (port.).
- ↑ Heath Ledger Biography (1979-). Film Reference. [dostęp 2021-05-16]. (ang.).
- ↑ a b Heath Ledger What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2021-05-16]. (ang.).
- ↑ a b c d Heath Ledger Biography. TV.com. [dostęp 2021-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-05-28)]. (ang.).
- ↑ Heath Ledger Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2021-04-12]. (ang.).
- ↑ Kevin Sessums: We're Having a Heath Wave. „Vanity Fair”. [dostęp 2021-05-17]. (ang.).
- ↑ Rebecca Flint Marx: Heath Ledger Biography. AllMovie. [dostęp 2021-05-17]. (ang.).
- ↑ Heath Ledger. Medical Bag, 7 stycznia 2013. [dostęp 2013-12-08].
- ↑ jas, rik, PAP: Zmarł Heath Ledger, gwiazda „Brokeback Mountain”. Gazeta.pl, 2008-01-22. [dostęp 2021-04-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-08)].
- ↑ Weronika Kostyra: Heath Ledger był młody, utalentowany i miał Hollywood u swoich stóp.... „Viva!”, 4 kwietnia 2021. [dostęp 2013-12-08].
- ↑ a b Heath Ledger Relationships. FamousFix. [dostęp 2021-05-17]. (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Heath Ledger w bazie IMDb (ang.)
- Heath Ledger w bazie Filmweb
- Heath Ledger w bazie Notable Names Database (ang.)
- Heath Ledger w bazie Discogs.com (ang.)