Heinrich Greinacher

szwajcarski fizyk

Heinrich Greinacher (ur. 31 maja 1880 w St. Gallen, zm. 17 kwietnia 1974 w Bernie) – szwajcarski fizyk narodowości niemieckiej, wynalazca licznika iskrowego, powielacza napięcia oraz komory jonizacyjnej połączonej z liniowym wzmacniaczem.

Heinrich Greinacher
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

31 maja 1880
St. Gallen

Data i miejsce śmierci

17 kwietnia 1974
Berno

Zawód, zajęcie

fizyk

Życiorys edytuj

Urodzony 31 maja 1880 r. w St. Gallen[1], był jedynym dzieckiem szewca Heinricha Greinachera i jego żony Pauline z d. Münzenmayer. Urodzony jako obywatel niemiecki, w 1894 r. został naturalizowany jako obywatel szwajcarski. Uczęszczał do szkoły w St. Gallen, a następnie studiował fizykę w Zurychu, Genewie i Berlinie oraz grę fortepianową w genewskim konserwatorium[2] (w 1901 r. otrzymał pierwszą nagrodę dla instrumentalistów)[3]. W Berlinie uczęszczał na wykłady Maksa Plancka, a w 1904 r. doktoryzował się u Emila Warburga[2], którego był asystentem[3]. W 1907 r. został docentem[1] na Uniwersytecie w Zurychu, a po wymuszonym przez chorobę odejściu dyrektora Instytutu Fizyki Alfreda Kleinera (1915 r.) Greinacher uzyskał tytuł profesora, jednak posadę dyrektora otrzymał Edgar Meyer[3]. W latach 1924–1952 był profesorem fizyki na Uniwersytecie w Bernie i dyrektorem tamtejszego Instytutu Fizyki[4]. W okresie dyrektorowania zajmował się badaniami nad promieniotwórczością, fizyką jądrową i fizyką cząstek elementarnych. W 1952 r. odszedł na emeryturę[3].

Na początku kariery prowadził badania nad radioaktywnością, w tym nad polonem, i do mierzenia intensywności promieniowania rentgenowskiego opracował w 1913 r. tzw. jonometr[3], ale ten wymagał do zasilania prądu o napięciu 200-300 V. Ponieważ zurychska elektrownia dostarczała prąd 110 V, Greinacher opracował powielacz napięcia[5] (1920 r.)[1]. Ten ostatni został w 1932 r. wynaleziony ponownie i spopularyzowany przez Johna Cockcrofta i Ernesta Waltona, którzy zastosowali go do konstrukcji akceleratora użytego do wykrycia pierwszych reakcji jądrowych spowodowanych przez przyśpieszone cząsteczki[6]. Był także wynalazcą licznika iskrowego[7][8]. Pomimo tych osiągnięć berneński Instytut Fizyki pod jego rządami pozostał małą i niewiele znaną jednostką[6].

Żonaty dwukrotnie: w 1910 r. z Niemką Marie Mahlmann i w 1933 r. Friedą Urben z Inkwil[1].

Zmarł 17 kwietnia 1974 r. w Bernie[1]. Powstała w 1988 r. w Instytucie Fizyki Uniwersytetu w Bernie Fundacja Heinricha Greinachera przyznaje nagrody jego imienia i wspiera młodych badaczy[9].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e Greinacher, Heinrich [online], hls-dhs-dss.ch [dostęp 2019-08-12] (fr.).
  2. a b Heinrich Greinacher: Othniel Hermes: 9786138270645 [online], www.bookdepository.com [dostęp 2019-08-12].
  3. a b c d e Jagdish Mehra, Helmut Rechenberg, The Historical Development of Quantum Theory, Springer Science & Business Media, 28 grudnia 2000, ISBN 978-0-387-95179-9 [dostęp 2019-08-12] (ang.).
  4. Route GREINACHER | Noms géographiques du canton de Genève [online], ge.ch [dostęp 2019-08-12] (fr.).
  5. Earl Gates, Introduction to Electronics, Cengage Learning, 9 lutego 2011, ISBN 978-1-111-12853-1 [dostęp 2019-08-12] (ang.).
  6. a b Edoardo Amaldi, Giovanni Battimelli, Giovanni Paoloni, 20th Century Physics: Essays and Recollections. A Selection of Historical Writings, World Scientific, 1998, ISBN 978-981-02-2369-4 [dostęp 2019-08-12] (ang.).
  7. Horst Teichmann, A Simple Relay for Spark Counters of the Greinacher Type, „Nature”, 136 (3448), 1935, s. 871–872, DOI10.1038/136871b0, ISSN 1476-4687 [dostęp 2019-08-21] (ang.).
  8. I.A.D. Lewis, F.H. Wells, Millimicrosecond Pulse Techniques: International Series of Monographs on Electronics and Instrumentation, Elsevier, 22 października 2013, ISBN 978-1-4831-5233-2 [dostęp 2019-08-21] (ang.).
  9. Greinacher Stiftung [online], Physikalisches Institut, 18 listopada 2015 [dostęp 2019-08-12].