Helena Kijeńska-Dobkiewiczowa
Helena Maria Kijeńska-Dobkiewiczowa, także Helena Kijeńska (ur. 29 września 1880[1] w Łodzi[2], zm. 15 lipca 1962, tamże[3]) – pianistka, pedagog, założycielka i dyrektorka szkoły muzycznej, prorektorka Średniej i Wyższej Państwowej Szkoły Muzycznej w Łodzi. Laureatka Nagrody Miasta Łodzi za 1947[4] „za całokształt pracy twórczej i pedagogicznej w dziedzinie muzyki”[5].
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość | |
| Dziedzina sztuki | |
| Odznaczenia | |
 
| |
| Nagrody | |
|
Nagroda Miasta Łodzi (1947) | |
Działalność
edytujByła uczennicą Henryka Melcera-Szczawińskiego[1]. W 1912 odkupiła konserwatorium muzyczne od Marii Bojanowskiej (prowadzącej szkołę muzyczną w latach 1903–1912) jednocześnie zakładając prywatną Szkołę Muzyczną Heleny Kijeńskiej (1912–1917), przekształconą w Liceum Muzyczne Heleny Kijeńskiej (1917–1922), a następnie od 1922 Konserwatorium Muzyczne Heleny Kijeńskiej, działające przy ul. Traugutta 9 w Łodzi[6]. Jej szkoła słynęła wówczas m.in. z faktu, iż umożliwiała naukę młodzieży również z klasy robotniczej (stanowiącej połowę uczniów), która mogła uczyć się bezpłatnie lub tylko częściowo opłacać edukację. Ponadto do zatrudnianych przez Kijeńską nauczycieli należeli wówczas m.in.: Roman Chojnacki, Ada Richter, Róża Schindler-Süss, Kazimierz Sikorski, Kazimierz Wiłkomirski, Jan Maklakiewicz, Feliks Wróbel, Leonard Kowalski, Grażyna Bacewicz, Henryk Melcer-Szczawiński, Egon Petri, Józef Turczyński, Marian Dąbrowski, Antoni Dobkiewicz, Adela Comte-Wilgocka i inni, szkoła zaś kształciła nawet 200 uczniów rocznie[7]. Do najbardziej znanych absolwentów należeli m.in.: Grażyna Bacewicz, Witold Bacewicz i Władysław Kędra[4].
W czasie II wojny światowej prowadziła tajne nauczanie, gdyż okupanci zamknęli jej konserwatorium, przenosząc wyposażenie i bibliotekę do pałacu Karola Poznańskiego przy ul. Gdańskiej 32, organizując działające w latach 1940–1944 Städtische Musikschule dla młodzieży niemieckiej[8].
W styczniu 1945 Kijeńska wznowiła oficjalną działalność, natomiast w lutym 1945 rząd polski podjął decyzję o upaństwowieniu szkoły oraz przyznaniu Kazimierzowi Wiłkomirskiemu funkcji rektora szkoły[9], nadając Kijeńskiej-Dobkiewiczowej funkcję prorektora i umożliwiając jej pracę jako profesor gry na fortepianie oraz umożliwiając zamieszkanie w pałacu. Jednocześnie Kijeńska-Dobkiewiczowa przekazała na rzecz szkoły wszystkie dotychczas zgromadzone materiały – instrumenty, bibliotekę, nuty[10].
Życie prywatne
edytujRodzicami Kijeńskiej-Dobkiewiczowej byli: Alojzy Kijeński i Zenobia z domu Maciatowicz. Była żoną Antoniego Dobkiewicza, muzyka, profesora Akademii Muzycznej, za którego wyszła 23 kwietnia 1924[11].
Została pochowana na Starym Cmentarzu w Łodzi przy ul. Ogrodowej, kwatera 2 – f[12].
Odznaczenia
edytuj- Złoty Krzyż Zasługi (1931)[13]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1946-1949)[14]
Przypisy
edytuj- ↑ a b Stanisław (1946-). Dybowski, Słownik pianistów polskich, Selene, 2003, ISBN 83-910515-5-2, OCLC 830494425 [dostęp 2021-10-04].
- ↑ Program indeksacji aktów stanu cywilnego i metryk kościelnych [online], metryki.genealodzy.pl [dostęp 2021-10-04].
- ↑ Piotr Soszyński, Helena Kijeńska i Antoni Dobkiewicz – twórcy łódzkich tradycji pianistycznych, [w:] Krystyna Juszyńska (red.), Pianistyka łódzka, Łódź 2008, ISBN 978-83-60929-12-4, OCLC 993877734 [dostęp 2021-10-03].
- ↑ a b „Kurier Popularny”, 22 I 1948, nr 22, s. 7.
- ↑ Nagrody Miasta Łodzi [online], BIP ŁÓDŹ [dostęp 2021-10-03] (pol.).
- ↑ Zespół Szkół Muzycznych im. Stanisława Moniuszki w Łodzi :: Historia [online], muzyczna.lodz.pl [dostęp 2021-10-03].
- ↑ Magdalena Kaczmarek, Zbiory Konserwatorium Muzycznego Heleny Kijeńskiej w Bibliotece Akademii Muzycznej w Łodzi, „Bibliotheca Nostra: śląski kwartalnik naukowy”, 3, 2013, s. 75–106.
- ↑ Stefański K., Pałac Karola Poznańskiego: siedziba Akademii Muzycznej w Łodzi. Łódź 2008, s. 69.
- ↑ uczelnie/szkoły [online], polmic.pl [dostęp 2021-10-03].
- ↑ Smendzianka / Moryto / Pruszkowski / Schiller / Mrożek / Aleksandrowicz / Zelwerowicz. pismo warszawskich uczelni artystycznych ZIMA – PDF Darmowe pobieranie [online], docplayer.pl [dostęp 2021-10-03].
- ↑ Program indeksacji aktów stanu cywilnego i metryk kościelnych [online], metryki.genealodzy.pl [dostęp 2021-10-04].
- ↑ Zbigniew Piąstka, W cieniu alei cmentarnych, Łódź 1990, s. 49.
- ↑ Lista odznaczonych łodzian, „Dziennik Łódzki” (57), bc.wbp.lodz.pl, 13 listopada 1931 [dostęp 2023-10-10].
- ↑ Zofia Ottawa-Rogalska, Lwy spod ratusza słuchają muzyki: wspomnienia o Helenie Ottawowej, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1987, ISBN 978-83-04-02368-0 [dostęp 2022-08-28] (pol.).
