Hieronim Kryszpin-Kirszensztein
Hieronim Krzysztof Kryszpin-Kirszensztein herbu Kryszpin (ur. w 1622 roku – zm. w 1683 roku) – podskarbi wielki litewski w latach 1663-1676, kuchmistrz wielki litewski w 1658 roku, marszałek kowieński w 1655 roku, ciwun pojurski w latach 1639-1666, dworzanin pokojowy Jego Królewskiej Mości[1].
| ||
 Kryszpin | ||
| Rodzina | Kirszenszteinowie herbu Kryszpin | |
| Data urodzenia | 1622 | |
| Data śmierci | 1683 | |
| Ojciec | Krzysztof Kryszpin-Kirszensztein | |
| Matka | Anna Szemiot | |
| Żona | ||
| Dzieci |
Michał Antoni Kryszpin-Kirszensztein | |
RodzinaEdytuj
Syn Krzysztofa, dworzanina królewskiego i Anny z Szemiotów - córki Wacława Szemiota, podkomorzego żmudzkiego, kasztelana połockiego i smoleńskiego, i Elżbiety z Chodkiewiczów[2].
Ożenił się z Anną Młocką, córką rotmistrza i starosty orszańskiego Andrzeja Młockiego i Krystyny z ks. Massalskich. Wraz z żoną odbudował i uposażył kościół w Świsłoczy[2]. Z małżeństwa urodziło się 6 córek i 5 synów: Z nich do szczególnego znaczenia doszli: Andrzej Kazimierz (zm. 1704) wojewoda witebski, Jan Hieronim (1654-1708), biskup żmudzki, Marcin Michał (zm. 1700), kasztelan trocki. Natomiast z córek:
- Barbara poślubiła Aleksandra Wołłowicza, starostę plotelskiego, a następnie Stanisława Konopackiego (zm. 1709), kasztelana chełmińskiego (matka Ludwiki Konopackiej za Jakubem Zboińskim i Teofili Konopackiej za Ignacym Czapskim)[3];
- Apolonia poślubiła syna Krzysztofa Kieżgajło Zawiszy, starostę brasławskiego Jana Kieżgajło-Zawiszę (matka Anny Kieżgajło-Zawiszy I v. za Czerniewskim IIv. za Piotrem Stanisławem hr. Tarnowskim IIIv. za Krzysztofem Benedyktem Niemirowiczem-Szczyttem, kasztelanem smoleńskim[4];
- Krystyna poślubiła Jana Denhoffa, kasztelana witebskiego[2];
- Elżbieta Iv. za Wojciechem Opackim, podkomorzym warszawskim, IIv. za Władysławem Łosiem, wojewodą malborskim (matka Konstancji Łoś - żony hetmana Feliksa Kazimierza Potockiego)[5][2].
Pełnione urzędyEdytuj
Początkowo dworzanin królewski i ciwun pojurski 1648. Mianowany marszałkiem kowieńskim 1658 oraz kuchmistrzem wielkim litewskim. Urząd podskarbiego wielkiego litewskiego sprawował w latach (1663-1676). Zrezygnował z tego urzędu. Wierny poddany Króla Jana II Kazimierza Wazy. W czasie najazdu szwedzkiego więziony, a jego majątek został skonfiskowany.
W 1648 roku podpisał elekcję Jana II Kazimierza Wazy z Księstwa Żmudzkiego[6]. Był uczestnikiem antyszwedzkiej konfederacji powiatów: wiłkomierskiego, kowieńskiego i upickiego podczas pospolitego ruszenia w Kiejdanach 16 grudnia 1656 roku[7]. Poseł Księstwa Żmudzkiego na sejm 1661 roku[8]. Na sejmie 1661 roku wyznaczony z Koła Poselskiego komisarzem do zapłaty wojsku Wielkiego Księstwa Litewskiego[9]. Na sejmie 1667 roku wyznaczony z Senatu komisarzem do zapłaty wojsku Wielkiego Księstwa Litewskiego[10]. Na sejmie abdykacyjnym 16 września 1668 roku podpisał akt potwierdzający abdykację Jana II Kazimierza Wazy[11]. Był elektorem Michała Korybuta Wiśniowieckiego w 1669 roku z Księstwa Żmudzkiego[12], podpisał jego pacta conventa[13].
PrzypisyEdytuj
- ↑ Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy tom III: Księstwo Żmudzkie. XV–XVIII wiek, pod redakcją Andrzeja Rachuby, opracowali Henryk Lulewicz, Andrzej Rachuba, Przemysław P. Romaniuk, Andrzej Haratym, Warszawa 2015, s. 338
- ↑ a b c d Adam Boniecki, Herbarz polski, t. XII, 1908, s. 388-390
- ↑ Konopacki Stanisław Aleksander [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 13, s. 552
- ↑ Szczytt Niemirowicz Krzysztof Benedykt [w:] Polski Słownik Biograficzny, Zeszyt 195, 2011, s. 568-570
- ↑ Łoś Władysław [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 18, s. 437
- ↑ Svffragia Woiewodztw, y Ziem Koronnych, y Wielk. Xięstwa Litewskiego. Zgodnie na Naiaśnieyszego Iana Kazimierza Obranego Krola Polskiego [...]. Dane, między Warszawą, a Wolą, Dnia 17. Listopada, Roku 1648, [b.n.s].
- ↑ Akta zjazdów stanów Wielkiego Księstwa Litewskiego. t II: Okresy panowań królów elekcyjnych XVI – XVII wiek, opracował Henryk Lulewicz, Warszawa 2009, s. 351-357.
- ↑ Stefania Ochmann-Staniszewska, Sejmy lat 1661-1662. Przegrana batalia o reformę ustroju Rzeczypospolitej, Wrocław 1977, s. 258.
- ↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 369.
- ↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 462.
- ↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, 481.
- ↑ Porządek na seymie Walnym Electiey. Między Warszawą a Wolą przez opisane artykuły do samego tylko aktu Elekcyey należące uchwalony y postanowiony, roku [...] 1669 [słow.] dnia wtorego [...] maia, [b.n.s.]
- ↑ Porzadek na seymie walnym electiey między Warszawą a Wolą przez opisane artykuły do samego tylko aktu elekcyey należące vchwalony y postanowiony, Roku Pańskiego tysiąc sześćset sześćdziesiąt dziewiątego dnia wtorego miesiąca maia. [b.n.s]
BibliografiaEdytuj
- Hr. Seweryn Uruski "Rodzina. Herbarz szlachty polskiej" (tom 8, str. 111-113, Kryszpinowie-Kirsztenszteinowie herbu Kryszpin)