Andrzej Kazimierz Kryszpin-Kirszensztein

wojewoda witebski

Andrzej Kazimierz Kryszpin-Kirszensztein herbu Kryszpin (zm. 1704) – wojewoda witebski od 1695, pisarz polny litewski w latach 16831698[1], ciwun wileński w 1681 roku[2], marszałek sejmu zwyczajnego 1692/1693 roku[2], starosta puński i szereszowski.

Andrzej Kazimierz Kryszpin-Kirszensztein
Herb
Kryszpin
Rodzina

Kryszpin-Kirszenszteinowie

Data urodzenia

ok. 1673

Data śmierci

1704

W 1674 podpisał elekcję Jana III Sobieskiego. Poseł sejmiku żmudzkiego na sejm nadzwyczajny 1688/1689 roku, sejm 1690 roku, sejm zwyczajny 1692/1693 roku, sejm 1695 roku, poseł na sejm 1681 roku[2]. W 1691 uczestniczył w wyprawie przeciwko Turcji. W 1693 został marszałkiem sejmu grodzieńskiego i wygłosił mowę powitalną na przybycie Jana III. Uwikłany w spór z rodem Sapiehów, którego przedstawiciele ścigali Kryszpina-Kirszenszteina jako stronnika dworu, grabiąc jego starostwa i dobra dziedziczne. Z inspiracji Sapiehów ród Kryszpinów-Kirszenszteinów został oskarżony w Trybunale Litewskim o plebejskie pochodzenie. Na nowym sejmie w 1695, Sapiehowie próbowali wyrugować go ze składu izby poselskiej i nie dopuścić do otworzenia przez niego obrad jako marszałka starej laski. Doprowadziło to do zerwania sejmu. Król, pragnąc wynagrodzić mu szkody doznane od przeciwników dworu, mianował go w 1695 wojewodą witebskim.

W 1696 Trybunał Litewski wydał dekret przeciwko Kryszpinom, odsądzający ich od szlachectwa i uznający niegodnymi sprawowania urzędów. W odpowiedzi, w porozumieniu z królową Marią Kazimierą d’Arquien Andrzej Kazimierz Kryszpin-Kirszensztein zawiązał konfederację wojsk Wielkiego Księstwa Litewskiego. Ostatecznie zawarto ugodę z Sapiehami, którzy uznali Kryszpinów za dobrą szlachtę.

Był elektorem Augusta II Mocnego w 1697 roku[3]. 20 lipca 1697 Andrzej Kazimierz Kryszpin-Kirszensztein witał w Tarnowskich Górach nowego króla Augusta II Mocnego w imieniu stanów Wielkiego Księstwa Litewskiego.

Przypisy

edytuj
  1. Urzędnicy centralni i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego XIV-XVIII wieku. Spisy”. Oprac. Henryk Lulewicz i Andrzej Rachuba. Kórnik 1994, s. 217.
  2. a b c Robert Kołodziej, Ostatni wolności naszej klejnot. Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana III Sobieskiego, Poznań 2014, s. 612.
  3. Volumina Legum, t. V, Petersburg 1860, s. 442.

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj