Horemheb

faraon z XVIII dynastii

Horemheb, także Haremhab, początkowo Paatonemheb (1319[1]-1292 p.n.e.) – ostatni faraon XVIII dynastii[2][3], nie spokrewniony jednak ze swoimi poprzednikami ani następcami, mąż Amenii, a po jej śmierci Mutnedżmet, córki Aj i królowej Tiy II.

Horemheb
Ilustracja
władca starożytnego Egiptu
Okres

od 1306 p.n.e.
do 1292 p.n.e.

Dane biograficzne
Dynastia

XVIII dynastia

Żona

Amenia,
Mutnedżmet

Horemheb dający dar dla boga Atuma. Muzeum w Luksorze

Życiorys

edytuj

Urodził się w Hutnesu w Górnym Egipcie w rodzinie szlacheckiej, jednak jego rodzice nie są znani. Wsławił się jako dowódca wojskowy. Początek jego kariery militarnej przypada na czas rządów Amenhotepa IV Echnatona. Za panowania Tutanchamona jego władza i wpływy były już bardzo duże, faktycznie pełnił obowiązki regenta i opiekuna małoletniego króla. Faraon Aj odsunął go prawdopodobnie od władzy, ale po jego śmierci Horemheb wstąpił na tron przy poparciu kapłanów Amona.

W polityce wewnętrznej zainicjował wprowadzenie nowego ładu, był autorem licznych dekretów porządkujących wiele kwestii społecznych, gospodarczych i prawnych. Zyskał przydomek „Reformatora Państwa”. Wydany przez niego edykt, zawierający przede wszystkim uregulowania z zakresu prawa karnego i administracyjnego jest jednym z najważniejszych źródeł poznania prawa staroegipskiego.

W polityce zagranicznej popierał opór miast syryjskich przeciwko Hetytom, zdecydowanie jednak unikając bezpośredniej konfrontacji z ich imperium.

Grobowiec Horemheba został odkryty w lutym 1908 roku przez Edwarda R. Ayrtona i oznaczony jako KV57. Z racji swego położenia w niskiej części Doliny Królów, grobowiec pełen był naniesionego rumoszu skalnego wymieszanego z gliną i piaskiem, zapewne w wyniku rzadkich w Dolinie, lecz bardzo gwałtownych, burz. W komorze grobowej odkrywcy znaleźli sarkofag z różowego kwarcytu, którego odsunięte wieko leżało nieopodal. Wewnątrz znajdowały się kości kilku osób, być może samego Horemheba i jego dwóch żon. Mimo wieloletniego panowania dekoracji ścian grobowca nie ukończono, co do dziś stanowi zagadkę.

Tytulatura

edytuj
Królewski Protokół
serech lub Horusowe:
G5
E1
D40
M44sx
r
Y1
Z2
 
trl.: (kꜢ-nḫt spd-sḫrw)[4]
Złotego Horusa:
G8
h
r
Y1
D2
Z1
mAatsxpr
N17
N17
trl.: (hrw-ḥr-mꜢꜤt sḫpr-tꜢwi)[4]
prenomen lub imię tronowe:
M23
X1
L2
X1
 
ra
Dsr
xpr
Z2
ra
stp
n
 
trl.: Dżeser-cheperu-Re Setepen-Re (ḏsr-ḫprw stp-n-rꜤ)[4]
tłum.: Święte-przejawy-Re Wybraniec Re[potrzebny przypis]
nomen lub imię rodowe:
G39N5
 
imn
n
U7
G5S3Aa15
W3
 
trl.: Horemheb meren Amun (ḥr-m-ḥꜢb mri.n-imn)[4]
tłum.: Święto Horusa, ukochany przez Amona[potrzebny przypis]

Przypisy

edytuj
  1. Ben Haring, From Single Sign to Pseudo-Script: An Ancient Egyptian System of Workmen’s Identity Marks, BRILL, 3 stycznia 2018, s. 275, ISBN 978-90-04-35754-9 [dostęp 2023-06-29] (ang.).
  2. Paul Sussman, The Last Secret Of The Temple: a rip-roaring, edge-of-your-seat adventure thriller, Transworld, 26 grudnia 2008, s. 702, ISBN 978-1-4070-4124-7 [dostęp 2023-06-29] (ang.).
  3. Norah Romney, Dynasties of Egypt: Decoding the Origins of the Greatest Pharaohs and their Legacy of Monuments, Dttv Publications, 10 lutego 2021 [dostęp 2023-06-29] (ang.).
  4. a b c d Za: Peter Lundström, Horemheb in hieroglyphics [online], Pharaoh.se [dostęp 2024-02-09] (ang.). Tam pełna znana tytulatura władcy.