Irena Tarłowska
Irena Tarłowska, także Irena Szenberg[1], właśc. Irena Tarłowska-Morawska[2] ps. „Piotr Grabiec”[3] (ur. 19 lutego 1918[2][4] w Warszawie[4], zm. 24 marca 1991[1][2], tamże[1]) – polska dziennikarka, posłanka Krajowej Rady Narodowej (1943–1947)[4].
 Irena Tarłowska (1948) | |
| Data i miejsce urodzenia |
19 lutego 1918 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
24 marca 1991 |
| Zawód, zajęcie |
dziennikarka |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys edytuj
W 1935 ukończyła naukę w Gimnazjum im. Władysławy Lange w Warszawie. Następnie studiowała chemię[5] w Wolnej Wszechnicy Polskiej, a w latach 1939–1941 kontynuowała naukę na Politechnice Lwowskiej. Od 1932 była zaangażowana w działalność lewicowego ruchu młodzieżowego[4], w tym Komunistycznego Związku Młodzieży Polski. W wyniku swojej działalności została aresztowana[5]. Od 1942 należała do PPR. Przebywała w getcie warszawskim, z którego udało się jej wydostać. Działała w konspiracji, prowadząc nasłuch radiowy i redagując „Wiadomości Radiowe”[4] – biuletyn radiowy PPR[1]. Uczestniczyła także w walkach partyzanckich pod Wyszkowem, była oficerem oświatowym w oddziale Gwardii Ludowej o nazwie „Była załoga Treblinki”, składającego się w większości byłych strażników obozowych obozu zagłady w Treblince. Po śmierci dowódcy powróciła do Warszawy[5], gdzie ukrywała się u Jadwigi Koszutskiej-Issat[6].
Po II wojnie światowej była działaczką Związku Walki Młodych, należała do prezydium[4] oraz była redaktorką „Walki Młodych”. Redagowała także „Życie Warszawy”[1], była zastępcą redaktora naczelnego „Głosu Robotniczego” w Łodzi[7], redaktorką naczelną „Gazety Robotniczej” we Wrocławiu[7] i „Sztandaru Młodych”. Z niniejszej funkcji została odwołana w 1955 po opublikowaniu reportażu Ryszarda Kapuścińskiego, który w odpowiedzi na poemat Adama Ważyka w tygodniku „Nowa Kultura”, krytycznie odnoszący się do warunków w jakich pracują robotnicy w Nowej Hucie, przedstawiał stosunki pracownicze w niej panujące[4] – opisał sytuację robotników, jako jeszcze gorszą niż w poemacie, opisując m.in. prostytucję wśród 14-letnich dziewcząt. Pomimo sprzeciwu Tarłowskiej, zespół redakcyjny gazety zażądał publikacji tekstu, po której zwolniono cenzora oraz Tarłowską[8], z czasem oboje przywrócono do pracy[9]. Po październiku 1956 pracowała w Paryżu, gdzie kierowała pismem kierowanym do Polonii i emigrantów[4] oraz zajmowała się tłumaczeniem literatury teatralnej z języka francuskiego i angielskiego[1].
Działalność polityczna edytuj
Od 3 maja 1945 była posłanką Krajowej Rady Narodowej (1943–1947) Polskiej Partii Robotniczej. Zgłoszona do KRN z ramienia Związku Walki Młodych odwołana została 29 grudnia 1945. W KRN była sekretarzem Komisji Propagandowej[4].
Życie prywatne edytuj
Pochodziła z zamożnego, postępowego, żydowskiego domu[5]. Jej ojciec był kamienicznikiem, a matka gospodynią domową. Rodzina mieszkała w Warszawie na ulicy Podwale 19[5].
Jej pierwszym mężem był Ignacy Tarłowski[10], drugim zaś – Jerzy Morawski[11]. Pochowana wraz z mężem j jego rodzicami na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A4-2-8)[2].
Odznaczenia edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f Barbara Engelking, Na łące popiołów: ocaleni z Holocaustu, Cyklady, 1993, ISBN 978-83-900592-2-8 [dostęp 2023-09-17] (pol.).
- ↑ a b c d Wyszukiwarka grobów w Warszawie [dostęp 2020-10-26].
- ↑ Edmund Jankowski, Słownik pseudonimów pisarzy polskich: J-Q, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1995, ISBN 978-83-04-04252-0 [dostęp 2023-09-18] (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i Irena Tarłowska [online], bs.sejm.gov.pl [dostęp 2023-09-17].
- ↑ a b c d e Barbara Engelking, Na łące popiołów: ocaleni z Holocaustu, Cyklady, 1993, ISBN 978-83-900592-2-8 [dostęp 2023-09-17] (pol.).
- ↑ Internetowa baza danych i mapa getta warszawskiego – Osoby – S – Szenberg Irena [online], new.getto.pl [dostęp 2023-09-18].
- ↑ a b Elżbieta Ciborska, Dziennikarze z władzą (nie zawsze) w parze, Elipsa, 1998, ISBN 978-83-7151-272-8 [dostęp 2023-09-18] (pol.).
- ↑ Mariusz Szczygieł, Czternastoletnia zaraziła ośmiu chłopców. Opowiadała o tym tak wulgarnie, że się zbierało na wymioty [online], wiadomosci.wp.pl, 12 października 2018 [dostęp 2023-09-17] (pol.).
- ↑ Rocznik historii prasy polskiej, Wyd. Oddziału Polskiej Akademii Nauk, 2003 [dostęp 2023-09-18] (pol.).
- ↑ Tarłowska, Irena [online], Archiwum Kobiet [dostęp 2023-09-18].
- ↑ Weronika Mirowska, Mam odwrócić głowę? – rozmowa z Marianem Turskim, „Press” 11–12/2021.
- ↑ Lista osób odznaczonych Medalem 10-lecia Polski Ludowej. – Prawo.pl [online], prawo.pl [dostęp 2023-09-18].