Iwan Churs (2017)
Iwan Churs (ros. Иван Хурс) − okręt rozpoznawczy projektu 18280 Marynarki Wojennej Rosji. Wszedł do służby w 2018 roku, służy we Flocie Czarnomorskiej. Brał udział w inwazji Rosji na Ukrainę, podczas której był w 2023 roku atakowany przez pojazdy bezzałogowe, a w 2024 roku został uszkodzony w ataku rakietowym.
 „Iwan Churs” w 2020 | |
| Klasa | |
|---|---|
| Projekt | |
| Historia | |
| Stocznia | |
| Położenie stępki |
14 listopada 2013 |
| Wodowanie |
16 maja 2017 |
 MW Federacji Rosyjskiej
| |
| Nazwa |
Iwan Churs |
| Wejście do służby |
25 czerwca 2018 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
2500 t standardowa |
| Długość |
95 m |
| Szerokość |
16 m |
| Zanurzenie |
4 m |
| Napęd | |
| 2 silniki wysokoprężne o mocy 5440 KM, 2 śruby | |
| Prędkość |
20 węzłów |
| Zasięg |
8000 Mm przy 16 w |
| Uzbrojenie | |
| 2 km 14,5 mm pociski plot. Igła | |
| Załoga |
131 |
Budowa
edytujOkręt jest drugim z okrętów rozpoznawczych projektu 18280 zbudowanych dla Marynarki Wojennej Rosji na początku XXI wieku – pierwszym seryjnym po prototypowym „Jurij Iwanow”[1][2]. Projekt opracowano w biurze konstrukcyjnym CKB „Ajsberg”[3]. Stanowiły one nowoczesne uzupełnienie starych okrętów tej klasy pochodzących z lat 80. XX wieku (projektu 864 i 1826) lub wcześniejszych (proj. 861)[2]. Służą do prowadzenia rozpoznania radioelektronicznego, walki elektronicznej, a także pełnią zadania okrętu łączności i dowodzenia[4][2]. Budowę prototypu rozpoczęto w Stoczni Północnej (Siewiernaja wierf) w Petersburgu w 2004 roku, lecz z powodów finansowych wodowano go dopiero w 2013 roku[2].
Stępkę pod budowę drugiego ulepszonego okrętu położono w tej samej stoczni 14 listopada 2013 roku, a wodowano go 16 maja 2017 roku[1]. Otrzymał imię wiceadmirała marynarki ZSRR Iwana Chursa (1922–2002)[4]. Przewidywano początkowo, że wejdzie on w skład Floty Północnej[2]. 18 czerwca 2018 roku podpisano akt zakończenia prób państwowych[1].
Opis
edytujWyporność standardowa okrętu wynosi 2500 ton[4]. Według niektórych publikacji, wyporność pełna wynosi ok. 4000 ton[1]. Długość wynosi 95 m, szerokość 16 m, a zanurzenie 4 m[4][2]. Załogę stanowi 131 osób[5].
Napęd stanowią dwa silniki wysokoprężne 11D42 30/38 produkcji zakładów Transmaszholding w Kołomnie, z przekładniami redukcyjnymi, tworzące zespoły 5DRA o mocy po 2720 KM (łącznie 5440 KM)[1]. Napędzają one dwie śruby o regulowanym skoku[1]. Prędkość maksymalna wynosi 20 węzłów[4]. Zasięg przy prędkości ekonomicznej 16 w wynosi 8000 mil morskich[4].
Uzbrojenie jest wyłącznie obronne i stanowią je dwa do czterech karabinów maszynowych KPW kalibru 14,5 mm na prostych podstawach morskich MTPU, służące do walki z celami powietrznymi i nawodnymi[1]. Uzupełniają je przenośne zestawy pocisków przeciwlotniczych bliskiego zasięgu Igła[5].
Okręt wyposażony jest w zestaw radarów i aparatury rozpoznawczej, której skład nie został ujawniony[4]. Między innymi, wyposażony jest w radar nawigacyjny MR-231-3, system pozycjonowania Mostik-18280 i system wymiany informacji bojowej Podzagołowok-23[1].
Służba
edytuj
25 czerwca 2018 roku podniesiono na okręcie w Petersburgu banderę rosyjską[3]. Tego samego dnia został on formalnie wcielony do Floty Czarnomorskiej[4]. W lipcu 2018 roku „Iwan Churs” wziął udział w obchodach Dnia Marynarki Wojennej w Petersburgu, po czym wyruszył na docelowe Morze Czarne[6]. W grudniu 2018 roku dopłynął do bazy Floty Czarnomorskiej w Sewastopolu, gdzie wszedł w skład 519 samodzielnego dywizjonu okrętów rozpoznawczych[5].[5].
W kwietniu 2019 roku śledził amerykański niszczyciel USS „Ross” przebywający na Morzu Czarnym[4]. 29 listopada 2019 roku opuścił Morze Czarne dla operacji na Oceanie Indyjskim[7]. 9 stycznia 2020 roku, śledząc amerykańską grupę lotniskowca USS „Harry S. Truman”, podejmował agresywne manewry kolizyjne wobec niszczyciela USS „Farragut” (DDG-99) na Morzu Arabskim[7]. Powrócił następnie na Morze Czarne. Podczas obchodów Dnia Marynarki Wojennej w Sewastopolu 26 lipca 2020 roku brał udział w pierwszej linii parady okrętów Floty[8].
Podczas inwazji Rosji na Ukrainę, 24 maja 2023 roku o godzinie 5.30 rano „Iwan Churs” został zaatakowany przez ukraińskie bezzałogowe łodzie wybuchowe, według informacji rosyjskich, 140 km na północny wschód od Bosforu[9]. Do ataku użyto po raz pierwszy łodzi typu Magura V5[10]. Według Rosji, okręt patrolował w tym rejonie w celu zabezpieczenia gazociągów Błękitny potok i Turecki potok, aczkolwiek komentatorzy podkreślali, że tłumaczenie to budzi wątpliwości, gdyż nie jest on okrętem nadającym się do tego celu[11]. Rosyjskie Ministerstwo Obrony zakomunikowało, że atak został odparty, a wszystkie trzy łodzie zostały zniszczone uzbrojeniem okrętu[9]. Opublikowano również film ze zniszczenia jednej łodzi[11]. Ujawniono w mediach społecznościowych nagranie z kamery na łodzi bezzałogowej, urywające się bezpośrednio przed domniemanym uderzeniem w lewą burtę okrętu od rufy, z nieznanym skutkiem – a następnie inne nagranie bardzo słabej jakości z widocznym wybuchem[12]. Według nieoficjalnych informacji ukraińskich, okręt został uszkodzony i na jego pokładzie byli ranni[13]. Ze strony rosyjskiej 26 maja opublikowano jednak filmy, mające świadczyć o wejściu nieuszkodzonego lub naprawionego okrętu do portu w Sewastopolu[11]. Według późniejszych ocen, nastąpiła awaria zapalnika uderzeniowego, stąd ładunek bojowy o masie ok. 320 kg nie wybuchł[10].
Ukraińska marynarka wojenna ogłosiła, że „Iwan Churs” został następnie uszkodzony w rufę pociskiem rakietowym podczas ataku rakietowego na okręty zacumowane w bazie w Sewastopolu wieczorem 23 marca 2024 roku, przy czym uszkodzeniu uległa cześć znajdującej się tam aparatury, co potwierdzono na zdjęciach satelitarnych[14][15].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h Aleksiej Leonkow: Пушки и ракеты для «Ивана Хурса» - далеко не главное. Zvezda weekly, 22 kwietnia 2019. [dostęp 2023-05-25]. (ros.).
- ↑ a b c d e f Jane’s Fighting Ships 2015–2016 ↓, s. 715
- ↑ a b На разведывательном судне «Иван Хурс» поднят Андреевский флаг. regnum.ru, 25 czerwca 2018. [dostęp 2023-05-25]. (ros.).
- ↑ a b c d e f g h i "Иван Хурс". Mil.Press Flot. [dostęp 2023-05-25]. (ros.).
- ↑ a b c d Разведывательный корабль «Иван Хурс»: история и ТТХ. kommersant.ru, 24 maja 2023. [dostęp 2023-05-25]. (ros.).
- ↑ Корабли, принимавшие участие в Главном военно-морском параде в Санкт-Петербурге и Кронштадте, взяли курс в пункты постоянного базирования. Ministerstwo Obrony Rosji, 30 lipca 2020. [dostęp 2025-05-25]. (ros.).
- ↑ a b Sam LaGrone: VIDEO: Russian Warship Takes ‘Aggressive’ Action Against U.S. Destroyer. USNI News, 10 stycznia 2020. [dostęp 2023-05-25]. (ang.).
- ↑ В Севастопольской бухте началось формирование парадного строя кораблей Черноморского флота ко Дню Военно-Морского Флота России. Ministerstwo Obrony Rosji, 21 lipca 2020. [dostęp 2025-05-25]. (ros.).
- ↑ a b Минобороны РФ заявило об отражении атаки на корабль-разведчик "Иван Хурс". Mil.Press Flot, 25 maja 2023. [dostęp 2023-05-25]. (ros.).
- ↑ a b Marcin Chała. Nawodne bezzałogowce uderzeniowe w wojnie na Ukrainie. „Wojsko i Technika”. Nr 9/2023, s. 97, wrzesień 2023. Warszawa: Zespół Badań i Analiz Militarnych.
- ↑ a b c Tayfun Ozberk: Russian Intelligence ship Seemingly Hit by Ukrainian USV. navalnews.com, 26 maja 2023. (ang.).
- ↑ New video emerges of the damage to the Ivan Khurs ship. mil.in.ua, 26 maja 2023. (ang.).
- ↑ Grażyna Latos: Rosyjski okręt zwiadowczy na Morzu Czarnym uszkodzony. Są ranni. Gazeta Prawna, 25 maja 2023. [dostęp 2023-05-25].
- ↑ A satellite photo showing the alleged damage to the Ivan Khurs warship was released [online], Militarnyi, 26 marca 2024 (ukr.).
- ↑ Rafał Muczyński, Ukraińcy trafili Neptunami okręt desantowy Konstantin Olszański [online], Magazyn Militarny MILMAG, 26 marca 2024.
Bibliografia
edytuj- IHS Jane’s Fighting Ships 2015–2016. Stephen Saunders (red.). IHS, 2015. ISBN 978-0-7106-3143-5. (ang.).
- "Иван Хурс". Mil.Press Flot. [dostęp 2023-05-25]. (ros.).