Józef Zończyk Bohusz
Józef Zończyk Bohusz, ps. Mozyrowicz[1] (ur. 3 września 1897 w Mogile, zm. 16 grudnia 1998[2] w Kanadzie) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego i Polskich Sił Zbrojnych, kawaler Orderu Virtuti Militari.
 podpułkownik piechoty
| |
| Data i miejsce urodzenia |
3 września 1897 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
16 grudnia 1998 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1914–1947 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki |
3 Pułk Piechoty, 15 Pułk Strzelców Polskich, 7 Pułk Piechoty Legionów, 29 Pułk Strzelców Kaniowskich, 1 Pułk Strzelców Podhalańskich |
| Stanowiska |
dowódca batalionu piechoty |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
       
| |
.png){kind=small}
Życiorys
edytujJózef Zończyk Bohusz urodził się 3 września 1897 w Mogile, w rodzinie Pawła i Józefy z Kozłowskich. Żonaty z Izabelą z Kosińskich. Posiadał średnie wykształcenie. W czasie I wojny światowej walczył w Legionach Polskich. Był oficerem 3 pułku piechoty. 1 lipca 1916 roku awansował na chorążego[3]. Następnie jako podporucznik w 15 pułku strzelców polskich w składzie II Korpus Polskiego wziął udział w bitwie pod Kaniowem[4].
15 listopada 1918 roku został przyjęty do Wojska Polskiego z zatwierdzeniem posiadanego stopnia podporucznika[5]. 21 listopada 1918 roku otrzymał przydział do oddziału pułkownika Eugeniusza Pogorzelskiego w Brześciu Litewskim, nazywanego także I Brygadą Kresową[6]. W czasie wojny z bolszewikami walczył w szeregach 7 pułku piechoty Legionów. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 574. lokatą w korpusie oficerów piechoty[7].
W 1923 roku pełnił służbę na stanowisku oficera instrukcyjnego przy Powiatowej Komendzie Uzupełnień Hrubieszów, pozostając oficerem nadetatowym 45 Pułku Strzelców Kresowych w Równem[8]. W grudniu 1923 roku został przydzielony z PKU Hrubieszów do macierzystego 45 pp[9][10]. 12 kwietnia 1927 roku awansował na majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 roku i 16. lokatą w korpusie oficerów piechoty[11]. W 1928 roku znajdował się w dyspozycji Ministerstwa Skarbu, pozostając w kadrze oficerów piechoty[12]. Sprawował wówczas obowiązki komendanta Pomorskiego Inspektoratu Okręgowego Straży Granicznej.
5 listopada 1928 roku otrzymał przeniesienie do Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu na stanowisko wykładowcy[13]. 18 czerwca 1930 roku został przeniesiony do 29 Pułku Strzelców Kaniowskich w Kaliszu na stanowisko dowódcy batalionu[14][15]. W czerwcu 1933 roku został przeniesiony do 1 pułku strzelców podhalańskich w Nowym Sączu na stanowisko dowódcy batalionu[16]. W sierpniu 1935 roku został przeniesiony do 69 pułku piechoty w Gnieźnie na stanowisko kwatermistrza[17].
19 marca 1937 roku awansował na podpułkownika z 12. lokatą w korpusie oficerów piechoty. W marcu 1938 roku został przeniesiony do Departamentu Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie na stanowisko szefa Wydziału Obrony Narodowej[18]. W lipcu 1939 roku kierowany przez niego wydział został wyłączony z Departamentu Piechoty i włączony w skład Biura do Spraw Jednostek Obrony Narodowej. Szefem tego biura i jednocześnie generałem do spraw jednostek Obrony Narodowej był gen. bryg. Kazimierz Sawicki. W dniach 11–17 września 1939 roku był szefem sztabu Grupy „Włodzimierz” dowodzonej przez generała Sawickiego. W nocy z 19 na 20 września razem z generałem Sawickim przekroczył granicę z Węgrami. W Wielkiej Brytanii był między innymi dowódcą 21 batalionu kadrowego strzelców (21 batalionu Strzelców Podhalańskich) w składzie 7 Brygady Kadrowej Strzelców, a w 1945 roku pełnił służbę w Komisji Studiów Centrum Wyszkolenia Piechoty. Zmarł 16 grudnia 1998 roku w Kanadzie. 25 maja 1999 roku jego prochy zostały pochowane na Nowym Cmentarzu przy ulicy Nowotarskiej w Zakopanem, w Mogile Legionistów (sektor K6-1-1)[2].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari
- Krzyż Niepodległości (16 września 1931)[19]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
- Krzyż Walecznych (czterokrotnie, po raz pierwszy w 1921)[4]
- Złoty Krzyż Zasługi (11 listopada 1934)[20]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Medal Zwycięstwa (Medal Międzysojuszniczy)
Przypisy
edytuj- ↑ Polskie Pseudonimy wojskowe 1908–1918: Związek Walki Czynnej, Związek Strzelecki, Polskie Drużyny Strzeleckie, Legjony Polskie, Polska Organizacja Wojskowa, V. Dyw. Syberyjska, zebr. i oprac. Maria Janina Olexińska, Lwów 1928, s. 43.
- ↑ a b Cmentarze Parafii Najświętszej Rodziny w Zakopanem - wyszukiwarka osób pochowanych [online], zakopane-parafia.grobonet.com [dostęp 2020-12-03].
- ↑ Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917), Warszawa 1917, s. 31.
- ↑ a b „Na wniosek gen. br. Hallera Józefa za męstwo i odwagę wykazane w bitwie Kaniowskiej w składzie b. II Korpusu Wschodniego w dniu 11.5.18 r.”, Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2098 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 42, s. 1675)
- ↑ Dziennik Rozporządzeń Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 6 z 27 listopada 1918 roku, poz. 87.
- ↑ Dziennik Rozporządzeń Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 9 z 7 grudnia 1918 roku, poz. 188.
- ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 47.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 257, 409, 1464.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 75 z 6 grudnia 1923 roku, s. 701.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 237, 354.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 20 kwietnia 1927 roku, s. 118.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1928, s. 124, 180.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 356.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 11 z 18 czerwca 1930 roku, s. 207.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1932, s. 29, 559.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 131.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 sierpnia 1935 roku, s. 97.
- ↑ Józef Zończyk-Bohusz w zeznaniach złożonych 10 sierpnia 1944 roku używa nazwy „samodzielny referat ON”. Ryszard Rybka, Kamil Stepan, Rocznik Oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939, Biblioteka Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego tom 29, Fundacja CDCN, Kraków 2006, ISBN 978-83-7188-899-1, s. 15, 433.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 218, poz. 296 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ M.P. z 1934 r. nr 259, poz. 338 „za zasługi na polu akcji przeciwpowodziowej w 1934 roku”.
Bibliografia
edytuj- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Roczniki Oficerskie 1923, 1924, 1928 i 1932.
- Protokół przesłuchania ppłk. piech. Józefa Zończyk-Bohusza z dnia 10 sierpnia 1944 r., Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, sygn. akt B.I. 12g.
- Meldunek ppłk. piech. Józefa Zończyk-Bohusza do Komisji Doradczej Naczelnego Wodza z dnia 29 września 1945 r., Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, sygn. akt B.I. 12g.