Język manx

Język manx (mański) (Gaelg Vanninagh; język manx gaelicki) – język z grupy goidelskiej języków celtyckich, który używany jest na Wyspie Man (dependencji Korony brytyjskiej), położonej na Morzu Irlandzkim. Pochodzi od języka staroiryjskiego, a zwłaszcza od jego dialektów ulsterskiego i galloway. Wyodrębnił się około V w. n.e. Najstarsze zapiski w tym języku pochodzą jednak dopiero z XVII w.

Gaelg, Yn Ghaelg, Yn Ghailck

Obszar	Wyspa Man
Liczba mówiących	23 jako pierwszy język, 2200 jako drugi język
Pismo/alfabet	łacińskie
Klasyfikacja genetyczna
Języki indoeuropejskie Języki celtyckie Języki goidelskie Język manx
Status oficjalny
język urzędowy	Wyspa Man
Organ regulujący	Coonceil ny Gaelgey
UNESCO	5 krytycznie zagrożony↗
Ethnologue	?↗
Kody języka
ISO 639-1	gv
ISO 639-2	glv
ISO 639-3	glv
IETF	gv
Glottolog	manx1243
Ethnologue	glv
GOST 7.75–97	мэн 469
Linguist List	glv
WALS	mnx
SIL	GLV
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata Wikipedia w języku manx Słownik języka manx w Wikisłowniku
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Opis

Literatura w języku manx nie jest zbyt bogata. W roku 1775 wydano pełny przekład Pisma Świętego w języku manx na potrzeby duchowieństwa (nakład 40 egzemplarzy).

Podobnie jak inne języki goidelskie i język celtyberyjski, manx jest językiem goidelskiem.

Obecnie język manx można uznać za język wymarły lub przynajmniej bliski wymarciu, podejmuje się jednak próby jego odrodzenia. Ostatnia osoba, która używała go jako języka ojczystego, Ned Maddrell, zmarła w roku 1974. Działania mające na celu ożywienie tego języka przyniosły pewne rezultaty – obecnie wielu mieszkańców wyspy nauczyło się języka manx i posługuje się nim jako drugim językiem, po angielskim. Według spisu ludności z 1991 roku były to 634 osoby z ponad osiemdziesięciotysięcznej populacji wyspy, 10 lat później zadeklarowało znajomość języka już ponad 1000 osób więcej (2,2% ludności wyspy). W ostatnich latach pojawiły się też osoby, dla których język manx jest pierwszym językiem – dzieci tych, którzy nauczyli się go i posługują się nim w życiu codziennym. W 2001 jako takie określiło się 56 osób.

Tablica z dwujęzycznym napisem (w języku angielskim i w manx) na Wyspie Man

Zapis języka manx, inaczej niż języka irlandzkiego, czy szkockiego gaelickiego, nie odpowiada goidelskiej fonologii.

Jako mało znany język bywał wykorzystywany w konkursach lingwistycznych. W 2016 roku na Olimpiadzie Lingwistyki Matematycznej, rekrutującej uczestników do Międzynarodowej Olimpiady Lingwistycznej, pojawiło się zadanie wykorzystujące nazewnictwo liczebników i działań matematycznych w języku manx.