Jałowiec pestkowaty
Jałowiec pestkowaty (Juniperus drupacea) – gatunek jałowca pochodzący ze wschodniego regionu Morza Śródziemnego z południowej Grecji, południowej Turcji, zachodniej Syrii i Libanu, rosnący na skalistych terenach na wysokości od 800 do 1700 metrów. Gatunek ten jest jedynym przedstawicielem rodzaju Juniperus w sekcji Caryocedrus[3][4] i bywa wyodrębniany w rodzaj Arceuthos[5].
Gatunek w Madrycie, Hiszpania | |
Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
jałowiec pestkowaty |
Nazwa systematyczna | |
Juniperus drupacea Labill. Icon. Pl. Syr. 2: 4 (1791)[1] | |
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |
Zasięg | |
Zasięg naturalny |
Morfologia edytuj
Najwyższy gatunek jałowca wyrastający w drzewo o stożkowatym pokroju i wysokości 10–25 metrów, wyjątkowo do 40 m i pniu do 1–2 m średnicy. Ma iglaste liście zebrane w okółki po trzy. Liście są zielone, osiągają długość 5–25 mm i 2–3 mm szerokości, z podwójnym białym paskiem szparkowym (przedzielonym zielonym nerwem środkowym) na wewnętrznej powierzchni. Roślina zwykle dwupienna tj. z okazami zawiązującymi tylko kwiaty męskie lub żeńskie[potrzebny przypis].
Szyszki nasienne są największe ze wszystkich jałowców, przypominają jagody, ale są twarde i suche. Początkowo zielone dojrzewają w ciągu około 25 miesięcy nabierając koloru ciemnofioletowo-brązowego z bladoniebieskim woskowym nalotem. Są jajowate do kulistych, osiągają 20–27 mm długości i 20–25 mm średnicy i mają sześć lub dziewięć połączonych łusek w 2–3 okółkach, każda łuska z lekko wzniesionym wierzchołkiem. Każda z trzech łusek wierzchołkowych zawiera pojedyncze nasiono, ale te trzy nasiona są połączone w jedną skorupę przypominającą orzech. Szyszki męskie zebrane są w grona (w przeciwieństwie do innych jałowców) składające się z 5–20 szyszek, żółte, o długości 3–4 mm i opadają wkrótce po zrzuceniu pyłku wczesną wiosną[potrzebny przypis].
Taksonomia edytuj
Ze względu na odrębne szyszki z połączonymi trzema nasionami i skupione szyszki męskie, czasami klasyfikowano go w odrębny rodzaj jako Arceuthos drupacea (Labill.) Antoine & Kotschy, ale badania genetyczne wykazały, że jest dość blisko spokrewniony z J. macrocarpa i J. oxycedrus[potrzebny przypis].
Przypisy edytuj
- ↑ Juniperus drupacea Labill., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-12-29] .
- ↑ Juniperus drupacea, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Robert P. Adams , Andrea E. Schwarzbach , Phylogeny of Juniperus using nrDNA and four cpDNA regions [online], 2013 [dostęp 2022-04-22] (ang.).
- ↑ Kathryn A. Uckele i inni, Genome-wide RAD sequencing resolves the evolutionary history of serrate leaf ''Juniperus'' and reveals discordance with chloroplast phylogeny [online], 2021 (ang.).
- ↑ Yong Yang i inni, Recent advances on phylogenomics of gymnosperms and a new classification, 2022, s. 340–350 (ang.).