Jamkówka pofałdowana

Jamkówka pofałdowana (Flavidoporia pulvinascens (Pilát) Audet – gatunek grzybów z rodziny pniarkowatych (Fomitopsidaceae)[1].

Jamkówka pofałdowana
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

żagwiowce

Rodzina

pniarkowate

Rodzaj

Flavidoporia

Gatunek

jamkówka pofałdowana

Nazwa systematyczna
Flavidoporia pulvinascens (Pilát) Audet
Mushrooms nomenclatural novelties 4: [1] (2017)
Jamkówka pofałdowana na pniu drzewa

Systematyka i nazewnictwo edytuj

Pozycja w klasyfikacji: Flavidoporia, Fomitopsidaceae, Polyporales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy gatunek ten zdiagnozował w 1953 r. Albert Pilát jako Poria pulvinascens. Obecną, uznaną przez Indeks Fungorum nazwę nadał mu [Serge Audet w 2017 r.[1].

Synonimy[2]:

  • Antrodia pulvinascens (Pilát) Niemelä 1985
  • Poria pulvinascens Pilát 1953

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 1996 r.[3]. Wówczas gatunek ten zaliczany był do rodzaju Antrodia. Po przeniesieniu do rodzaju Flavidoporia nazwa stała się niespójna z nazwą naukową.

Morfologia edytuj

Owocnik

Wieloletni, rozpostarty, rzadko rozpostarto-odgięty, szeroko i nieregularnie rozrastający się. Początkowo płaski, potem poduszeczkowaty, w stanie dojrzałym osiągający grubość 1 cm. Odgięte części owocnika są korkowate, początkowo w kolorze drewna, potem brązowym. Obrzeże wąskie, białawe i postrzępione. Hymenofor rurkowaty, gładki, nieco błyszczący o barwie słomkowej lub nieco ciemniejszy. Pory okrągłe, zwykle w liczbie 4–5 na 1 mm, na powierzchniach nachylonych często pory wydłużone, w liczbie do 2 na 1 mm. Rurki tworzą kilka warstw. Kontekst kredowobiały o grubości do 10 mm, w starych okazach lekko rozwarstwiony. Najstarsza warstwa rurek kredowobiała, pomiędzy nią a kontekstem bezpostaciowa masa[4].

Cechy mikroskopowe

System strzępkowy dimityczny. Strzępki generatywne ze sprzążkami, o średnicy 2–3,5 μm, strzępki szkieletowe grubościenne lub pełne, o średnicy 2–4 (5) μm, nierozgałęzione, proste lub lekko faliste, nieamyloidalne. Cystyd brak, ale występują wrzecionowate cystydiole o rozmiarach 16–24 × 5–6 μm z bazalną sprzążką. Podstawki maczugowate, 4–sterygmowe, o rozmiarach 19-27 × 5–7 μm, z bazalną sprzążką. Zarodniki elipsoidalne, z nieznacznie zagiętym wierzchołkiem, hialinowe, gładkie, nieamyloidalne, o rozmiarach 6,0–-7,5 × 2,5–3,2 μm[4].

Występowanie edytuj

Jamkówka pofałdowana znana jest tylko w Europie, głównie na Półwyspie Skandynawskim, ale tylko lokalnie jest tutaj częsta, poza tym rzadka. Odnotowano jej występowanie także w Rosji, Szwajcarii, Polsce, Austrii, Czechosłowacji, Niemczech, dawnej Jugosławii i Pirenejach w Hiszpanii[4]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski do 2003 r. podano tylko jedno stanowisko w Dolinie Kościeliskiej w Tatrach. (1978 r.). Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status E – gatunek wymierający[5]. Znajduje się na czerwonych listach grzybów także w Szwecji, Norwegii i Finlandii[3].

Występuje na martwym drewnie topoli i wierzb. Powoduje intensywną brunatną zgniliznę drewna[4].

Przypisy edytuj

  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2021-08-20].
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2021-08-20].
  3. a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c d Antrodia pulvinascens [online], Mycobank [dostęp 2017-10-21].
  5. Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, ISBN 83-89648-38-5.