Jan Steen

holenderski malarz barokowy

Jan Havickszoon Steen[1] (ur. 1626 w Lejdzie, poch. 3 lutego 1679 tamże)[2]holenderski malarz okresu baroku.

Jan Steen
Ilustracja
Autoportret z lutnią (1660-63)
Imię i nazwisko

Jan Havickszoon Steen

Data i miejsce urodzenia

1626
Lejda

Data i miejsce śmierci

przed 3 lutego 1679
Lejda

Dziedzina sztuki

Malarstwo

Epoka

Barok

Ważne dzieła
Jedząca ostrygi (1658-60), Mauritshuis, Haga
Chora z miłości ok. 1660, Stara Pinakoteka, Monachium
Wybór pomiędzy bogactwem a młodością (1661-63), Muzeum Narodowe w Warszawie
Wnętrze chłopskiej chaty (1663)
Jak starzy śpiewają, tak młodzi zagrają (ok. 1665)
Kobieta przy toalecie ok. 1659–1660 cm, Rijksmuseum, Amsterdam
Szkoła dla chłopców i dziewcząt (1670)

Życiorys

edytuj

Był synem bogatego handlarza piwem. Malarstwa uczył się prawdopodobnie u Nicolausa Knupfera w Utrechcie oraz u Adriaena van Ostadego w Haarlemie i swojego teścia – pejzażysty Jana van Goyena w Hadze. Imał się różnych zajęć, stale miał kłopoty finansowe, które rozwiązywał spłacając długi obrazami. W latach 1654–1657 prowadził dzierżawiony w Delfcie browar, następnie mieszkał w Warmond (do 1660) i w Haarlemie (1661–1670), a po 1670 w Lejdzie, gdzie prowadził oberżę. W 1648 został przyjęty jako uczeń do lejdejskiej gildii św. Łukasza, a w 1674 był jej dziekanem[2]. Był dwukrotnie żonaty, z pierwszą żoną Margriet van Goyen miał ośmioro dzieci.

Twórczość

edytuj

Jan Steen malował głównie sceny rodzajowe, alegorie i portrety, poruszał także tematy historyczne, religijne i mitologiczne. Największą popularność zdobył jako twórca pełnych humoru i satyry, przedstawień ilustrujących życie codzienne w XVII w. Jego obrazy cechuje swoisty nieporządek. Powiedzenie domostwo Jana Steena jest w Holandii synonimem bałaganu[3]. Pomimo lekkiej tematyki dzieła Steena cechuje nienaganny warsztat i kompozycja. Doskonale opanował technikę posługiwania się światłem i kolorem, przywiązywał drobiazgową uwagę do szczegółów, przede wszystkim w tekstyliach. Steen był płodnym artystą, namalował blisko 800 obrazów, z których około 350 przetrwało.

Wybrane dzieła

edytuj
Z tym tematem związana jest kategoria: Obrazy Jana Steena.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Steen – hol. kamień.
  2. a b Jan Steen [online], RKD – Netherlands Institute for Art History [dostęp 2024-04-10] (ang. • niderl.).
  3. Jan Steen w holland.com. holland.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-03-06)]. (ang.).

Bibliografia

edytuj
  • Barok, Albert Rovira (red.), Maria Mach (tłum.), Łódź: Galaktyka, 1999, ISBN 83-87914-03-7, OCLC 830299699.
  • Wendy Beckett, 1000 arcydzieł, Ewa Gorządek (tłum.), Warszawa: Arkady, 2001, ISBN 83-213-4218-3, OCLC 749354342.
  • Oksfordzki leksykon sztuki, Ian Chilvers (oprac.) i inni, Warszawa: Arkady, 2002, ISBN 83-213-4157-8, OCLC 749307549.
  • Robert Genaille, Maciej Monkiewicz, Antoni Ziemba, Encyklopedia malarstwa flamandzkiego i holenderskiego, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe; Wyd. Naukowe PWN, 2001. ISBN 83-221-0686-6.
  • Wouter Kloek, Jan Steen (1626-1679), Amsterdam: Rijksmuseum, 2005, ISBN 90-400-8992-2.
  • Leksykon malarstwa od A do Z, Warszawa: Muza S.A., 1992, ISBN 83-7079-076-3.
  • Christine Stukenbrock, Barbara Toepper, Arcydzieła malarstwa europejskiego, Koenigswinter: h. f. ullmann, 2007, ISBN 978-3-8331-2131-9.
  • Maria Rzepińska, Siedem wieków malarstwa europejskiego, Wrocław: Zakł. Nar. im. Ossolińskich, 1688, ISBN 978-83-04-03894-3.
  • Sztuka świata, t. 13, Leksykon L-Z, Warszawa: Arkady, 2000, ISBN 83-213-4135-7.
  • 1000 arcydzieł malarstwa, Warszawa: Firma Księgarska Jacek i Krzysztof Olesiejuk, 2006, ISBN 978-83-7423-665-2.
  • Zuffi Stefano, Vermeer, Warszawa: HPS, 2006 (rozdz. Jan Steen: humor i morał), ISBN 83-60529-19-1.
  • Stefano Zuffi, Wielki słownik malarzy, t. 4, Warszawa: HPS, 2006, ISBN 83-60688-18-4.

Linki zewnętrzne

edytuj