Jan Zach

Jan Zach
Data i miejsce urodzenia	ochrzcz. 13 listopada 1699 lub 26 listopada 1713 ; Čelákovice lub Dehtáry
Pochodzenie	czeskie
Data i miejsce śmierci	24 maja 1773 ; Ellwangen
Instrumenty	organy
Gatunki	muzyka poważna, muzyka barokowa, muzyka klasycystyczna
Zawód	kompozytor, organista

Jan Zach, także Johann^[1] (ochrzczony 13 listopada 1699 w Čelákovicach^[2]^[3] lub 26 listopada 1713 w Dehtárach^[1], zm. 24 maja 1773 w Ellwangen^[1]^[2]^[3]) – czeski kompozytor i organista.

Życiorys edytuj

Od 1724 roku przebywał w Pradze, gdzie grał jako skrzypek i organista w kościołach św. Gawła i św. Marcina^[1]^[2]. Prawdopodobnie uczył się kompozycji i gry na organach u Bohuslava Matěja Černohorskiego^[1]^[2]^[3]. W 1737 roku bezskutecznie ubiegał się o posadę organisty w katedrze św. Wita^[1]. Przed 1745 rokiem opuścił Pragę, przebywał w Augsburgu^[1]. Od 1745 roku był kapelmistrzem na dworze elektorskim w Moguncji^[1]^[2]^[3]. Napisaną przez niego mszę wykonano podczas uroczystości koronacji cesarskiej Franciszka I we Frankfurcie nad Menem w 1745 roku^[1]. W 1746 roku odbył podróż do Czech, a w 1747 roku do Włoch^[1]. Ze względu na konfliktowy charakter został w 1750 roku zawieszony w obowiązkach na dworze w Moguncji, a w 1756 roku zwolniony^[1]. W następnych latach zarabiał na życie podróżując z koncertami jako skrzypek i klawikordzista, a także dyrygent i nauczyciel^[1]. Odwiedził m.in. Koblencję, Kilonię, Darmstadt, Dillingen, Würzburg i Wallerstein^[1]. Wielokrotnie gościł w klasztorze Stams^[1]^[3]. W latach 1771–1772 ponownie przebywał we Włoszech^[1]. Został pochowany w kościele św. Wolfganga w Ellwangen^[1].

Twórczość edytuj

Twórczość Zacha reprezentuje styl galant^[3], należy do okresu przejściowego między barokiem a klasycyzmem^[1]. Kontynuował dorobek Bohuslava Matěja Černohorskiego, sięgając do czeskich tańców i melodii ludowych^[1]. Tworzył wokalno-instrumentalną muzykę religijną, w której obok tradycyjnej polifonii sięgał po dorobek szkoły weneckiej i szkoły neapolitańskiej, a także utwory instrumentalne (solowe i zespołowe), noszące cechy wczesnoklasyczne^[1]. Skomponował m.in. 26 mszy, 3 requiem, 4 motety, 2 offertoria, około 20 hymnów i psalmów, 9 nieszporów, 8 arii, 48 symfonii, 6 partit, 10 koncertów (na flet, klawesyn, obój i wiolonczelę), 3 sonaty triowe, 6 sonat skrzypcowych, szereg utworów na organy lub instrument klawiszowy^[3].

Przypisy edytuj

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 12. Część biograficzna w–ż. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2012, s. 312–313. ISBN 978-83-224-0935-0.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 6 Stre–Zyli. New York: Schirmer Books, 2001, s. 4016. ISBN 0-02-865571-0.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Bertil van Boer: Historical Dictionary of Music of the Classical Period. Lanham: Scarecrow Press, 2012, s. 605–606. ISBN 978-0-8108-7183-0.

Linki zewnętrzne edytuj

Jan Zach – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project

[encmuz-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 12. Część biograficzna w–ż. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2012, s. 312–313. ISBN 978-83-224-0935-0.

[baker-2] Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 6 Stre–Zyli. New York: Schirmer Books, 2001, s. 4016. ISBN 0-02-865571-0.

[boer-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Bertil van Boer: Historical Dictionary of Music of the Classical Period. Lanham: Scarecrow Press, 2012, s. 605–606. ISBN 978-0-8108-7183-0.

[1]

[2]

[3]