Franciszek I Lotaryński

cesarz rzymski w XVIII wieku

Franciszek I Stefan Lotaryński niem. Franz Stephan von Lothringen (ur. 8 grudnia 1708 w Nancy, zm. 18 sierpnia 1765 w Innsbrucku) – książę Lotaryngii jako Franciszek III, książę Cieszyna, wielki książę Toskanii, cesarz rzymski, od 1740 współwładca (koregent) we wszystkich terytoriach rządzonych przez jego żonę Marię Teresę, wolnomularz[1].

Franciszek I Lotaryński
Ilustracja
Wizerunek herbu
podpis
cesarz rzymski
Okres

od 13 września 1745
do 18 sierpnia 1765

Poprzednik

Karol VII Wittelsbach

Następca

Józef II Habsburg

książę Lotaryngii
Okres

od 27 marca 1729
do 1737

Poprzednik

Leopold I Józef Lotaryński

Następca

Stanisław Leszczyński

książę Cieszyna
Okres

od 27 marca 1729
do 18 sierpnia 1765

Poprzednik

Leopold I Józef Lotaryński

Następca

Józef II Habsburg

wielki książę Toskanii
Okres

od 9 lipca 1737
do 18 sierpnia 1765

Poprzednik

Gian Gastone de' Medici

Następca

Leopold II Habsburg

Dane biograficzne
Dynastia

Habsbursko-Lotaryńska

Data urodzenia

8 grudnia 1708

Data śmierci

18 sierpnia 1765

Ojciec

Leopold I Józef Lotaryński

Matka

Elżbieta Charlotta Orleańska

Żona

Maria Teresa Habsburg

Życiorys edytuj

Syn księcia Lotaryngii Leopolda I Józefa i księżniczki orleańskiej Elżbiety Charlotty Orleańskiej. Jego dziadkami byli: książę Lotaryngii Karol V Leopold i arcyksiężniczka austriacka Eleonora Habsburg oraz książę Orleanu Filip I Burbon i księżniczka Palatynatu Reńskiego Elżbieta Charlotta Wittelsbach. Pochodził z rodu książąt Lorraine-Vaudémont.

W wieku 15 lat przybył na wiedeński dwór. Jego ojciec otrzymał wtedy tytuł księcia cieszyńskiego. Po śmierci ojca w 1729 roku został księciem Lotaryngii i księciem Cieszyna.

12 lutego 1736 roku w Wiedniu poślubił arcyksiężniczkę austriacką Marię Teresę Habsburg, córkę cesarza rzymskiego Karola VI i Elżbiety Krystyny von Braunschweig-Wolfenbüttel. Warunkiem, pod jakim Karol VI zezwolił na to małżeństwo, było przekazanie Lotaryngii Stanisławowi Leszczyńskiemu. Miało to zakończyć polską wojnę sukcesyjną. W zamian Franciszek otrzymał tytuł wielkiego księcia Toskanii. Franciszek i Maria Teresa mieli 16 dzieci:

 
złota moneta wybita z okazji koronacji cesarza; łaciński napis na rewersie oznacza: Franciszek, Król Jerozolimy, Książę Lotaryngii i Wielki Książę Toskanii, wybrany w Cesarstwie Rzymskim, koronowany we Frankfurcie 4 października 1745

Cesarz Karol VI zmarł 20 października 1740 roku. Maria Teresa, jego następczyni ustanowiła męża koregentem. Kraje, które wcześniej zgodziły się by zgodnie z sankcją pragmatyczną, ziemie Habsburgów dziedziczyła Maria Teresa zmieniły zdanie. Doprowadziło to do wybuchu wojny o sukcesję austriacką. Po śmierci głównego adwersarza, elektora Bawarii i cesarza rzymskiego Karola VII Wittelsbacha Franciszek I Lotaryński został wybrany na cesarza 13 września 1745. Mając stosunkowo niewielki wpływ na życie polityczne, przeszedł do historii jako mecenas sztuki. Zmarł 15 lat przed swą małżonką.

W 1744 młodszy brat Franciszka – Karol Lotaryński ożenił się z Marią Anną Habsburg, młodszą siostrą Marii Teresy.

Jego kochanką była Maria Wilhelmina von Neipperg.

Pełna tytulatura edytuj

Franciszek, z Bożej łaski uświęcony i wybrany cesarz rzymski, po wieki August, król Niemiec i Jerozolimy, arcyksiążę Austrii, książę Lotaryngii i Baru, wielki książę Toskanii, książę Kalabrii, Geldrii, Montferratu, Cieszyna na Śląsku, książę Charlesville, margrabia Pont-à-Mousson i Nomeny, hrabia Prowansji, Vaudémont, Blâmont, Zütphen, Saarwerden, Salm, Falkenstein etc. etc.

Genealogia edytuj

Prapradziadkowie

książę Lotaryngii
Franciszek II Lotaryński
(1572–1632)
∞1568
Krystyna von Salm (1575–1627)

książę Lotaryngii
Henryk II Lotaryński
(1563–1624)
∞1568
Małgorzata Gonzaga
(1591–1632)

cesarz rzymski
Ferdynand II Habsburg
(1578–1637)
∞1600
Maria Anna Wittelsbach
(1574–1616)

książę Mayenne
Karol II Gonzaga
(1609–1631)
∞1627
Maria Gonzaga
(1609–1660)

król Francji
Henryk IV Burbon
(1553–1610)
∞1600
Maria Medycejska
(1575–1642)

król Hiszpanii
Filip III Habsburg
(1578–1621)
∞1599
Małgorzata Habsburg
(1594–1611)

elektor Palatynatu
Fryderyk V Wittelsbach
(1596–1632)
∞1613
Elżbieta Stuart
(1596–1662)

landgraf Hesji-Kassel
Wilhelm V Heski
(1602–1637)
∞1619
Amalia Elżbieta Hanau-Münzenberg
(1602–1651)

Pradziadkowie

książę Lotaryngii
Mikołaj II Lotaryński
(1612–1670)
∞1634
Klaudia Lotaryńska
(1612–1648)

cesarz rzymski
Ferdynand III Habsburg
(1608–1657)
∞ 1651
Eleonora Gonzaga (1630–1686)

król Francji
Ludwik XIII Burbon
(1601–1643)
∞1615
Anna Habsburg
(1601–1666)

elektor Palatynatu
Karol Ludwik Wittelsbach
(1617–1680)
∞ 1650
Charlotta Hessen-Kassel
(1627–1686)

Dziadkowie

książę Lotaryngii
Karol V Lotaryński
(1643–1690)
∞1678
Eleonora Habsburg
(1653–1697)

książę Orleanu
Filip I Burbon
(1640–1701)
∞1671
Elżbieta Charlotta Wittelsbach
(1652–1722)

Rodzice

książę Lotaryngii Leopold I Józef Lotaryński
(1679–1729)
∞1689
Elżbieta Charlotta Orleańska
(1676–1744)

Franciszek I Lotaryński (1708–1765), cesarz rzymski

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Wolnomularstwo w świetle encyklopedyj. Wypisy, Warszawa 1934, s. 6.