Jaroslav Švarc

czechosłowacki żołnierz

Jaroslav Švarc (ur. 11 maja 1914 w miejscowości Velký Újezd, zm. 18 czerwca 1942 w Pradze) – czeski spadochroniarz, uczestnik operacji Tin.

Jaroslav Švarc
Jaroslav Zelinka
ilustracja
plutonowy (rotný) plutonowy (rotný)
Data i miejsce urodzenia

11 maja 1914
Velký Újezd,
Austro-Węgry

Data i miejsce śmierci

18 czerwca 1942
Praga,
Protektorat Czech i Moraw

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Czechosłowacji

Stanowiska

podoficer nadterminowy w armii czechosłowackiej 31. pułku piechoty w Jihlawie, żołnierz 8. kompanii 2. pułku piechoty 1. Samodzielnej Brygady Czechosłowackiej w Wielkiej Brytanii, członek grupy desantowej Tin

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa

Odznaczenia
Order Czerwonego Sztandaru (pośm.) Złota Gwiazda Czechosłowackiego Orderu Wojskowego „Za wolność” Krzyż Obrony Państwa Ministra Obrony Republiki Czeskiej Krzyż Wojenny Czechosłowacki 1939 Czechosłowacki Wojskowy Medal Pamiątkowy (F-VB)

Życiorys

edytuj

Jego ojciec František był stolarzem i założycielem lokalnego oddziału organizacji Sokół, do którego należały wszystkie jego dzieci a matka Anna zd. Tylichová prowadziła gospodarstwo. Miał cztery siostry - trzy starsze i jedną młodszą. Ukończył pięć klas szkoły podstawowej w rodzinnej miejscowości oraz trzy klasy szkoły miejskiej w Lipníku nad Bečvou. Pierwotnie miał zostać stolarzem jak jego ojciec ale rodzice zadecydowali że jest na to zbyt słaby fizycznie dlatego w latach 1930–1933 zdobył zawód cukiernika w miejscowości Čejč koło Hodonina i rozpoczął pracę w swoim zawodzie w Pradze. 1 października 1936 rozpoczął służbę wojskową w 23. pułku piechoty w Trnawie. Następnie 1 listopada 1936 został przeniesiony do 13. pułku piechoty do Zábřehu a stamtąd 31 sierpnia 1937 do 4. pułku granicznego do Hluczyna. Ukończył kurs podoficerski i 1 lipca 1938 dosłużył się stopnia kaprala. 2 lipca 1938 zmarła mu matka a w listopadzie został wraz z oddziałem wysłany do zabezpieczania granicy na Zakarpaciu. W lutym 1939 został przeniesiony do 31. pułku piechoty a 1 marca 1939 został zdemobilizowany. W końcu 1939 podjął próbę przedostania się do oddziałów czechosłowackich na Zachodzie. Pierwsza próba - przez Polskę - nie powiodła się. Podczas drugiej, wraz z Bohumilem Bednaříkiem i Aloisem Fröhlichem przedostał się przez Słowację, Węgry, Jugosławię, Grecję i Turcję do Syrii a stamtąd do Francji. 6 marca 1940 został przydzielony do 8. kompanii 2. pułku piechoty w Agde. Wziął udział w walkach z Niemcami, a po upadku Francji 13 lipca 1940 na pokładzie statku „Rod el Farag” został ewakuowany do Anglii i wcielony do 1. czechosłowackiej brygady 2. pułku piechoty. 7 marca 1941 został awansowany na sierżanta. 19 września 1941 został skierowany na kurs sabotażu do Szkocji. Miesiąc później odbył tygodniowy kurs spadochronowy a 28 października został awansowany na plutonowego. 5 lutego 1942 został wybrany i przydzielony do sekcji do zadań specjalnych w ojczyźnie i skierowany na szkolenie do STS-2 Bellasis. Tam odbył różnego typu kursy i szkolenia, a następnie został skierowany do oddziału Tin, którego zadaniem był zamach na czeskiego kolaboranta Emanuela Moravca.

30 kwietnia 1942 o 1:31 w nocy został zrzucony na spadochronie na teren Protektoratu Czech i Moraw w pobliżu miejscowości Věšín wraz z Ludvíkiem Cupalem. Skok się nie udał obydwu z nich - odnieśli rany podczas upadku i nie udało im się wzajemnie odnaleźć. Švarc udał się samotnie przez Pilzno do Pragi, gdzie nawiązał kontakt z Adolfem Opálką z grupy Out Distance. W Pradze zmieniał miejsca ukrycia, leczył się i za pomocą spreparowanych ogłoszeń prasowych poszukiwał Cupala.

Podczas szeroko zakrojonej akcji poszukiwania członków ruchu oporu po zamachu na Reinharda Heydricha został przez organizację podziemną jako pierwszy ukryty w krypcie soboru Świętych Cyryla i Metodego w Pradze. 18 czerwca 1942 grupa została wykryta przez nazistów w efekcie zdrady Karela Čurdy i Viliama Gerika. W nierównej walce z ponad 800 funkcjonariuszami SS i Gestapo po wyczerpaniu się amunicji popełnił samobójstwo wraz z innymi spadochroniarzami: wykonawcami zamachu na Reinharda Heydricha - sierż. Jozefem Gabčíkiem, sierż. Janem Kubišem oraz por. Adolfem Opálką, sierż. Josefem Valčíkiem, st.kpr. Janem Hrubým i st. kpr. Josefem Bublíkiem.

Pośmiertnie został awansowany do stopnia podporucznika (1 października 1945) i porucznika (28 października 1945), a następnie podpułkownika (2002).

Odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Udělení resortních vyznamenání. mocr.army.cz, 2010-05-08. [dostęp 2013-05-24]. (cz.).

Bibliografia

edytuj