Jauhien Babosau
Jauhien Michajłowicz Babosau (biał. Яўген Міхайлавіч Бабосаў, ros. Евгений Михайлобич Бабосов, Jewgienij Michajłowicz Babosow; ur. 23 lutego 1931 w Riazaniu) – białoruski filozof, socjolog i polityk; założyciel Republikańskiej Partii Pracy i Sprawiedliwości (1993) oraz Socjalistycznej Partii Białorusi; doktor nauk filozoficznych (odpowiednik polskiego stopnia doktora habilitowanego), profesor, akademik Narodowej Akademii Nauk Białorusi.
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
23 lutego 1931 |
| Akademik Narodowej Akademii Nauk Białorusi, profesor, doktor nauk filozoficznych | |
| Alma Mater | |
| Habilitacja |
1972 |
| Profesura |
1973 |
| Nauczyciel akademicki | |
| Akademia | |
| Instytut |
Instytut Socjologii |
| Stanowisko |
Dyrektor |
| Okres zatrudn. |
1989/1990–1998 |
| Akademia |
Narodowa Akademia Nauk Białorusi |
| Instytut |
Instytut Filozofii i Prawa |
| Stanowisko |
Dyrektor |
| Okres zatrudn. |
1977–1989 |
| Uczelnia |
Białoruski Uniwersytet Państwowy |
| Katedra |
Katedra Filozofii Instytutu Doskonalenia Zawodowego Wykładowców Nauk Społecznych |
| Stanowisko |
Profesor |
| Okres zatrudn. |
1973–1977 |
| Data urodzenia | |
|---|---|
| Prezes Białoruskiego Zrzeszenia Socjologicznego | |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujUrodził się 23 lutego 1931 roku w mieście Riazań, w obwodzie riazańskim Rosyjskiej FSRR, ZSRR. W 1955 roku ukończył Białoruski Uniwersytet Państwowy (BUP)[1][2]. Od 1957 roku pracował jako wykładowca[2]. Od 1959 roku wykładał filozofię na BUP i na Mińskiej Państwowej Akademii Medycznej. W latach 1960–1962 pracował jako sekretarz naukowy w Instytucie Filozofii i Prawa Akademii Nauk Białoruskiej SRR. W latach 1962–1977 pełnił funkcję kierownika Wydziału Nauki i Szkół Wyższych Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Białorusi[1]. W 1972 roku uzyskał stopień doktora nauk filozoficznych (odpowiednik polskiego stopnia doktora habilitowanego)[1][2]. Temat jego dysertacji doktorskiej brzmiał: Modernizacja filozoficzno-teologicznej doktryny katolickiej pod wpływem rewolucji naukowo-technicznej[1]. W 1973 roku otrzymał tytuł profesora[1][2]. Od 1973 roku był profesorem w Katedrze Filozofii Instytutu Doskonalenia Zawodowego Wykładowców Nauk Społecznych przy BUP. W 1977 roku został członkiem korespondentem Akademii Nauk Białoruskiej SRR[1]. W latach 1977–1989 pracował jako dyrektor Instytutu Filozofii i Prawa Akademii Nauk Białoruskiej SRR[1][2]. Od 1990[1] (według innego źródła – od 1989[2]) do 1998 roku był dyrektorem, a od 1998 roku – kierownikiem sekcji Instytutu Socjologii Narodowej Akademii Nauk Białorusi (NANB), jednocześnie kierownikiem katedry na BUP[1]. W 1994 roku otrzymał tytuł akademika NANB. Pełnił funkcję prezesa Białoruskiego Zrzeszenia Socjologicznego[1][2].
Jauhien Babosau był jednym z inicjatorów utworzenia Republikańskiej Partii Pracy i Sprawiedliwości (1993) oraz Socjalistycznej Partii Białorusi (1994)[3].
Działalność naukowa
edytujW swojej pracy naukowej Jauhien Babosau zajmuje się badaniem problemów teorii i metodologii poznania naukowego, socjologii sytuacji ekstremalnych i katastrof, specyfiki okresu przejściowego w rozwoju społeczeństwa Białorusi. Opracował nowe podejścia konceptualne do badania społecznych aspektów postępu naukowo-technicznego, stworzenia się i rozwoju duchowego świata człowieka[2]. Jest autorem ponad 360 prac naukowych, w tym 23 monografii. Są wśród nich:
- Sowriemiennyj katolicyzm i nauka. Mińsk: 1964. (ros.).
- Socyalnyje aspiekty nauczno-tiechniczeskoj riewolucyi. Mińsk: 1976. (ros.).
- Uczenije K. Marksa o czełowiekie i riealnyj socyalizm. Mińsk: 1983. (ros.).
- Istina i bogosłowije. Mińsk: 1988. (ros.).
- Czełowiek na porogie rynka: Socyalnyje ożydanija nasielenija. Mińsk: 1992. (ros.).
- Katastrofy: socyołogiczeskij analiz. Mińsk: 1995. (ros.).
- Czernobylskaja tragiedija w jeje socyalnych izmierienijach. Mińsk: 1996. (ros.).
- Konfliktołogija. Mińsk: 1997. (ros.).
Poglądy
edytujZdaniem Jauhiena Babosaua głównymi elementami białoruskiej tożsamości narodowej są Język białoruski, ojczyzna – państwo białoruskie i jego samodzielność, świadomość bycia częścią Europy, narodowe tradycje, zwyczaje i obrzędy, takie jak Dziady i Radonica, a także traktowanie z równą powagą świąt prawosławnych i katolickich[4]. Wśród białoruskich cech narodowych wymienia także tolerancyjność, sumienność, życzliwość, umiarkowanie i pracowitość[5]. Według filozofa, próba stworzenia „narodu radzieckiego” nie powiodła się, żywa natomiast jest wspólnota Słowian, czego przykładem są odbywające się na Białorusi imprezy Słowiański Bazar i Kongres Narodów Słowiańskich. Babosau zwraca uwagę, że nie należy dopuścić do oddalania się Słowian wschodnich od pozostałych, wzmacniając i odradzając więzi z Polakami, Czechami, Słoweńcami i innymi[6].
Według Babosaua, Białoruś jest ważna dla Federacji Rosyjskiej jako zachodnia rubież i osłona od zagrożeń z Zachodu. Rosyjscy oligarchowie zainteresowani są jednak tym, by podporządkować Rosję Zachodowi oraz nie dopuścić do jej związku z Białorusią i zjednoczenia narodów. Z drugiej strony filozof zwraca uwagę na samoczynną, niezależną od polityki, integrację narodu białoruskiego z rosyjskim, ukraińskim i innymi poprzez liczne małżeństwa mieszane[7]. Zdaniem Babosaua, negatywny stosunek Unii Europejskiej do władz Alaksandra Łukaszenki przenosi się na białoruski naród, przy czym zwraca uwagę, że tylko niektórzy członkowie Unii wykazują taką postawę[8]. Według niego rządy Polski i Litwy są zorientowane na Zachód i prowadzą politykę wrogą wobec Białorusi. Działania te poniosą jednak porażkę, gdyż Białoruś posiada silniejszą armię oraz porównywalną gospodarkę i kulturę. Wrogość wspomnianych państw do Białorusi jest zjawiskiem czasowym, ponieważ wcześniej czy później będą zmuszone do ułożenia poprawnych stosunków; co więcej, antagonizm dotyczy tylko rządów i nie przekłada się na bezpośrednie relacje między narodami. Mówiąc o władzach Polski i Litwy, Babosau używa cytatu ze Stalina: hitlerzy przychodzą i odchodzą, a naród niemiecki pozostaje. Jego zdaniem, dążenia Ukrainy i Gruzji do integracji z Zachodem są wynikiem działań tamtejszych polityków podporządkowanych zagranicy. One również poniosą klęskę, a Ukraina wejdzie w związek z Rosją i Białorusią, ponieważ istnieją warunki i tendencje do umacniania się związku wschodnich Słowian[9].
Zdaniem Babosaua, Europa jest ośrodkiem współczesnej cywilizacji, zbudowanej na fundamencie chrześcijaństwa i jego różnych tłumaczeń, do których, według niego, należą także tłumaczenia marksistowskie i ateistyczne[10]. Białoruś stanowi pełnoprawną część Europy pod względem geograficznym, geopolitycznym, cywilizacyjnym i kulturowym. Babosau podkreśla, że kraj ten w niczym nie ustępuje innym krajom europejskim. Jego zdaniem Białoruś w perspektywie czasu bez wątpienia wejdzie do Unii Europejskiej, podobnie jak Rosja i Ukraina, ponieważ organizacja ta ma naturalną tendencję do powiększania się[5]. Według niego Białoruś może wnieść do Europy swoje tradycyjne cechy narodowe, takie jak tolerancję, umiarkowanie, szacunek dla innych religii i kultur[11]. Jako przeszkodę dla integracji Białorusi z resztą Europy Babosau widzi nielojalny stosunek do tego państwa ze strony niektórych ośrodków zagranicznych, motywowany względami politycznymi[11].
Nagrody i odznaczenia
edytuj- Nagroda Państwowa Białoruskiej SRR (1984)[1][2] – za udział w napisaniu cyklu prac o historii filozoficznej i społecznej myśli Białorusi[2] opublikowanych w latach 1973–1980[3][2];
- Honorowy Tytuł „Zasłużony Działacz Nauki Republiki Białorusi” (1997);
- Order „Znak Honoru” (ZSRR, 1967);
- medale[3].
Życie prywatne
edytujJauhien Babosau ma syna[3].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i j k Kto… ↓, s. 24
- ↑ a b c d e f g h i j k Беларуская… ↓, s. 183
- ↑ a b c d Kto… ↓, s. 25
- ↑ Беларусь: ні Эўропа… ↓, s. 125–126
- ↑ a b Беларусь: ні Эўропа… ↓, s. 42–44
- ↑ Беларусь: ні Эўропа… ↓, s. 152
- ↑ Беларусь: ні Эўропа… ↓, s. 176
- ↑ Беларусь: ні Эўропа… ↓, s. 214–215
- ↑ Беларусь: ні Эўропа… ↓, s. 194–195
- ↑ Беларусь: ні Эўропа… ↓, s. 27
- ↑ a b Беларусь: ні Эўропа… ↓, s. 69
Bibliografia
edytuj- Centrum Naukowo-Analityczne „Białoruska Perspektywa”: Kto jest kim w Białorusi. Białystok: Podlaski Instytut Wydawniczy, 2000, s. 313, seria: Biblioteka Centrum Edukacji Obywatelskiej Polska – Białoruś. ISBN 83-913780-0-4.
- Пад рэдакцыяй Валера Булгакава: Беларусь: ні Эўропа, ні Расея. Меркаваньні беларускіх эліт. Warszawa: Wydawnictwo ARCHE, 2006, s. 258. ISBN 83-89406-77-2. (biał.).
- Бабосаў Яўген Міхайлавіч. W: Рэдкал.: Г.П.Пашкоў і інш.: Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. T. 2: Аршыца — Беларусцы. Mińsk: Biełaruskaja Encykłapiedyja, 1996, s. 183. ISBN 985-11-0061-7. (biał.).