Jerzy Deskur
Jerzy Andrzej Deskur[1] h. Góra Złotoskalista (ur. 27 grudnia 1896 we Lwowie, zm. 12 sierpnia 1978 w Stanach Zjednoczonych) – oficer Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej i Polskich Sił Zbrojnych, odznaczony Krzyżem Złotym i Srebrnym Orderu Virtuti Militari, mianowany przez władze RP na uchodźstwie pułkownikiem.
Jerzy Deskur w stopniu majora (1934) | |
podpułkownik kawalerii | |
Data i miejsce urodzenia |
27 grudnia 1896 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
12 sierpnia 1978 |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | |
Jednostki |
12 Pułk Ułanów Podolskich |
Stanowiska |
oficer sztabu dywizji |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
Odznaczenia | |
Życiorys
edytujJerzy Deskur urodził się 27 grudnia 1896 roku, w rodzinie Jana (1860–1929), dyrektora banku, notariusza, i Kazimiery z Rudowskich h. Prus II.
Jerzy Deskur brał udział w I wojnie światowej. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wstąpił do Wojska Polskiego. W stopniu porucznika kawalerii w szeregach 12 pułku ułanów Podolskich brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej, a za swoje czynny otrzymał Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari[2].
Po wojnie służył nadal w macierzystej jednostce, stacjonującej w garnizonie Zamość[3]. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu rotmistrza ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 361. lokatą w korpusie oficerów jazdy (od 1924 roku – korpus oficerów kawalerii)[4]. W 1924 roku został przydzielony do Dowództwa 3 Dywizji Kawalerii w Poznaniu na stanowisko I oficera sztabu, pozostając oficerem nadetatowym 12 p.uł.[5][6]. 6 lipca 1926 roku został przeniesiony do kadry oficerów kawalerii i przydzielony do Dowództwa 3 Dywizji Kawalerii w Poznaniu na stanowisko II oficera sztabu[7]. 18 lutego 1928 roku został awansowany na majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 roku i 49. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[8]. W 1929 roku został przeniesiony do 6 pułku ułanów Kaniowskich na stanowisko dowódcy szwadronu liniowego[9]. Następnie został przesunięty na stanowisko dowódcy szwadronu zapasowego[10]. W marcu 1931 został przeniesiony do 24 pułku ułanów w Kraśniku na stanowisko kwatermistrza[11][12][13].
W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku walczył jako zastępca dowódcy 24 puł. 19 września razem z 10 Brygadą Kawalerii przekroczył granicę z Węgrami[14]. Z Węgier przedostał się do Francji, gdzie wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych. Od lutego 1940 do sierpnia 1942 był dowódcą 24 pułku ułanów[15], odtworzonej jednostki w ramach broni pancernej PSZ. Pełniąc tę funkcję, od 16 października 1940 był dowódcą garnizonu w szkockim Arbroath[16].
13 lipca 1942 roku został mianowany przez Naczelnego Wodza dowódcą 1 pułku przeciwpancernego. 13 września 1942 roku objął dowództwo tego oddziału. 13 listopada 1943 roku zdał dowództwo pułku majorowi Romualdowi Dowbór. Po przekazaniu obowiązków został przeniesiony do dyspozycji dowódcy 1 Dywizji Pancernej z pozostawieniem w swoim obecnym garnizonie, do czasu nadania przydziału przez Sztab Naczelnego Wodza. 17 grudnia 1943 roku został przeniesiony do Centrum Wyszkolenia Piechoty[17]. W 1965 roku został awansowany na pułkownika w korpusie oficerów kawalerii[18][19].
Jego żoną od 1922 była Katarzyna z Wyrzykowskich (1900–1946), z którą miał syna Kazimierza (1923–1984), powstańca warszawskiego ps. „Celestynowski”[20]. Drugą żoną została w 1949 Eugenia Natalia z Milszów, primo voto Marcinkiewicz[21] (1904–1985), podczas wojny żołnierz Armii Krajowej, więziona w Lublinie i niemieckich obozach koncentracyjnych.
Jerzy Deskur zmarł 12 sierpnia 1978. Został pochowany na polskim cmentarzu katolickim im. Stanisława Kostki w gminie Maine w Hrabstwie Broome w stanie Nowy Jork w Stanach Zjednoczonych (w tym samym miejscu została pochowana jego druga żona)[22].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari nr 144[23][24]
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 2633
- Krzyż Walecznych
- Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)[25]
- Oficer Orderu Imperium Brytyjskiego (Wielka Brytania)[19]
Przypisy
edytuj- ↑ 7 czerwca 1934 ogłoszono sprostowanie imienia z „Jerzy” na „Jerzy Andrzej”. Zarządzenia Ministra Spraw Wojskowych. Zmiany (sprostowania) nazwisk, imion i dat urodzenia. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 11, s. 188, 7 czerwca 1934.
- ↑ Kolekcja VM ↓, s. 1.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 623, 681.
- ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 165.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 81, 563, 603.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 330, 343.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 26 z 6 lipca 1926 roku, s. 206.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 5 z 21 lutego 1928 roku, s. 48.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 11 z 6 lipca 1929 roku, s. 192.
- ↑ Rocznik oficerów kawalerii 1930 ↓, s. 19, 75.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 26 marca 1931 roku, s. 104.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 144, 651.
- ↑ Kolekcja VM ↓, s. 4.
- ↑ Maczek 1990 ↓, s. 60, 71, 72, 95.
- ↑ 24 Pułk Ułanów. 10bkpanc.wp.mil.pl. [dostęp 2015-08-14].
- ↑ Mirosław Sznajder: Historia 24 Pułku Ułanów. krasnik.pl, 2011-03-02. [dostęp 2015-08-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
- ↑ Rozkazy dzienne 1942-1943 ↓, s. 4, 715, 719, 765.
- ↑ Dembiński 1969 ↓, s. 6.
- ↑ a b Grudziński 1990 ↓, s. 291.
- ↑ Powstańcze biogramy. Kazimierz Deskur. 1944.pl. [dostęp 2015-08-14].
- ↑ Stanisław M. Przybyszewski: Dowódcy dywizji, brygad i pułków Kawalerii Rzeczypospolitej 1914–1945. blanki.eu. [dostęp 2015-08-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-08-10)].
- ↑ Jerzy A. Deskur. findagrave.com. [dostęp 2015-08-14]. (ang.).
- ↑ Grudziński 1990 ↓, s. 251.
- ↑ Łukomski G. , Polak B. , Suchcitz A. , Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945, Koszalin 1997, s. 368 .
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
Bibliografia
edytuj- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Rocznik oficerów kawalerii. Warszawa: Przegląd Kawaleryjski, 1930.
- Jerzy Andrzej Deskur. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari; sygn. I.482.51-4162 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-07-07].
- Jerzy Deskur. sejm-wielki.pl. [dostęp 2015-08-14].
- Stefan Dembiński: Lista Oficerów Polskich Sił Zbrojnych na uchodźstwie według awansów dokonanych zarządzeniami Prezydenta Rzeczypospolitej, z uwzględnieniem rodzajów broni i służb. [w:] Dziennik Ustaw RP na Uchodźstwie [on-line]. 1969-06-30. [dostęp 2016-11-29].
- Antoni Grudziński: Lista żołnierzy odznaczonych zestawiona na podstawie Dzienników Personalnych Naczelnego Wodza i Ministra Obrony Narodowej oraz Rozkazów Dziennych 1 Dywizji Pancernej. W: Stanisław Maczek: Od podwody do czołga. Wyd. III (I krajowe). Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1990, s. 249–293.
- Stanisław Maczek: Od podwody do czołga. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1990.
- Juliusz Tym: 1. Dywizja Pancerna. Organizacja i wyszkolenie. Warszawa: ZP Grupa Sp. z o.o., 2009. ISBN 978-83-61529-27-9.
- 1 Pułk Artylerii Przeciwpancernej: Rozkazy dzienne. 1942–1943. [dostęp 2016-02-16].