Jerzy Deskur

Oficer Wojska Polskiego (1896-1978)

Jerzy Andrzej Deskur[1] h. Góra Złotoskalista (ur. 27 grudnia 1896 we Lwowie, zm. 12 sierpnia 1978 w Stanach Zjednoczonych) – oficer Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej i Polskich Sił Zbrojnych, odznaczony Krzyżem Złotym i Srebrnym Orderu Virtuti Militari, mianowany przez władze RP na uchodźstwie pułkownikiem.

Jerzy Deskur
Ilustracja
Jerzy Deskur w stopniu majora (1934)
podpułkownik kawalerii podpułkownik kawalerii
Data i miejsce urodzenia

27 grudnia 1896
Lwów

Data i miejsce śmierci

12 sierpnia 1978
Stany Zjednoczone

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne

Jednostki

12 Pułk Ułanów Podolskich
3 Dywizja Kawalerii
24 Pułk Ułanów
1 Pułk Przeciwpancerny

Stanowiska

oficer sztabu dywizji
zastępca dowódcy pułku
dowódca pułku przeciwpancernego

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa (kampania wrześniowa, kampania francuska 1940, front zachodni)

Odznaczenia
Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Order Imperium Brytyjskiego od 1936 (wojskowy)

Życiorys

edytuj

Jerzy Deskur urodził się 27 grudnia 1896 roku, w rodzinie Jana (1860–1929), dyrektora banku, notariusza, i Kazimiery z Rudowskich h. Prus II.

Jerzy Deskur brał udział w I wojnie światowej. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wstąpił do Wojska Polskiego. W stopniu porucznika kawalerii w szeregach 12 pułku ułanów Podolskich brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej, a za swoje czynny otrzymał Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari[2].

Po wojnie służył nadal w macierzystej jednostce, stacjonującej w garnizonie Zamość[3]. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu rotmistrza ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 361. lokatą w korpusie oficerów jazdy (od 1924 roku – korpus oficerów kawalerii)[4]. W 1924 roku został przydzielony do Dowództwa 3 Dywizji Kawalerii w Poznaniu na stanowisko I oficera sztabu, pozostając oficerem nadetatowym 12 p.uł.[5][6]. 6 lipca 1926 roku został przeniesiony do kadry oficerów kawalerii i przydzielony do Dowództwa 3 Dywizji Kawalerii w Poznaniu na stanowisko II oficera sztabu[7]. 18 lutego 1928 roku został awansowany na majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 roku i 49. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[8]. W 1929 roku został przeniesiony do 6 pułku ułanów Kaniowskich na stanowisko dowódcy szwadronu liniowego[9]. Następnie został przesunięty na stanowisko dowódcy szwadronu zapasowego[10]. W marcu 1931 został przeniesiony do 24 pułku ułanów w Kraśniku na stanowisko kwatermistrza[11][12][13].

W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku walczył jako zastępca dowódcy 24 puł. 19 września razem z 10 Brygadą Kawalerii przekroczył granicę z Węgrami[14]. Z Węgier przedostał się do Francji, gdzie wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych. Od lutego 1940 do sierpnia 1942 był dowódcą 24 pułku ułanów[15], odtworzonej jednostki w ramach broni pancernej PSZ. Pełniąc tę funkcję, od 16 października 1940 był dowódcą garnizonu w szkockim Arbroath[16].

13 lipca 1942 roku został mianowany przez Naczelnego Wodza dowódcą 1 pułku przeciwpancernego. 13 września 1942 roku objął dowództwo tego oddziału. 13 listopada 1943 roku zdał dowództwo pułku majorowi Romualdowi Dowbór. Po przekazaniu obowiązków został przeniesiony do dyspozycji dowódcy 1 Dywizji Pancernej z pozostawieniem w swoim obecnym garnizonie, do czasu nadania przydziału przez Sztab Naczelnego Wodza. 17 grudnia 1943 roku został przeniesiony do Centrum Wyszkolenia Piechoty[17]. W 1965 roku został awansowany na pułkownika w korpusie oficerów kawalerii[18][19].

Jego żoną od 1922 była Katarzyna z Wyrzykowskich (1900–1946), z którą miał syna Kazimierza (1923–1984), powstańca warszawskiego ps. „Celestynowski”[20]. Drugą żoną została w 1949 Eugenia Natalia z Milszów, primo voto Marcinkiewicz[21] (1904–1985), podczas wojny żołnierz Armii Krajowej, więziona w Lublinie i niemieckich obozach koncentracyjnych.

Jerzy Deskur zmarł 12 sierpnia 1978. Został pochowany na polskim cmentarzu katolickim im. Stanisława Kostki w gminie Maine w Hrabstwie Broome w stanie Nowy Jork w Stanach Zjednoczonych (w tym samym miejscu została pochowana jego druga żona)[22].

Ordery i odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. 7 czerwca 1934 ogłoszono sprostowanie imienia z „Jerzy” na „Jerzy Andrzej”. Zarządzenia Ministra Spraw Wojskowych. Zmiany (sprostowania) nazwisk, imion i dat urodzenia. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 11, s. 188, 7 czerwca 1934. 
  2. Kolekcja VM ↓, s. 1.
  3. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 623, 681.
  4. Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 165.
  5. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 81, 563, 603.
  6. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 330, 343.
  7. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 26 z 6 lipca 1926 roku, s. 206.
  8. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 5 z 21 lutego 1928 roku, s. 48.
  9. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 11 z 6 lipca 1929 roku, s. 192.
  10. Rocznik oficerów kawalerii 1930 ↓, s. 19, 75.
  11. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 26 marca 1931 roku, s. 104.
  12. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 144, 651.
  13. Kolekcja VM ↓, s. 4.
  14. Maczek 1990 ↓, s. 60, 71, 72, 95.
  15. 24 Pułk Ułanów. 10bkpanc.wp.mil.pl. [dostęp 2015-08-14].
  16. Mirosław Sznajder: Historia 24 Pułku Ułanów. krasnik.pl, 2011-03-02. [dostęp 2015-08-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
  17. Rozkazy dzienne 1942-1943 ↓, s. 4, 715, 719, 765.
  18. Dembiński 1969 ↓, s. 6.
  19. a b Grudziński 1990 ↓, s. 291.
  20. Powstańcze biogramy. Kazimierz Deskur. 1944.pl. [dostęp 2015-08-14].
  21. Stanisław M. Przybyszewski: Dowódcy dywizji, brygad i pułków Kawalerii Rzeczypospolitej 1914–1945. blanki.eu. [dostęp 2015-08-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-08-10)].
  22. Jerzy A. Deskur. findagrave.com. [dostęp 2015-08-14]. (ang.).
  23. Grudziński 1990 ↓, s. 251.
  24. Łukomski G., Polak B., Suchcitz A., Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945, Koszalin 1997, s. 368.
  25. M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.

Bibliografia

edytuj