Joni (dewanagari योनि, trl. yoni, ang. yoni, „łono”, „źródło”[1]) – indyjskie określenie żeńskich organów płciowych zarówno w znaczeniu fizycznym (np. w Kamasutrze), jak i w znaczeniu religijno-duchowym, jako symbol bogini Dewi, źródła życia i całego wszechświata. Termin ten poza tym używany jest w najrozmaitszych znaczeniach przenośnych np. „łono”, „źródło”, „naczynie”, „początek”.

Stylizowany wizerunek joni z sanktuarium Cát Tiên w Wietnamie.
Linga-joni

Stylizowane przedstawienia genitaliów kobiecych[2] znaleziono już w Mohendżo-Daro, wydaje się, że można prześledzić ciągłość wykorzystania tego symbolu do czasów wedyjskich i później, w nurtach tantrycznych, koncentrujących się na Śakti, żeńskiej mocy stwórczej.

Przedstawienia joni bardzo często występują także w połączeniu ze stylizowanym wizerunkiem lingamu, stanowiąc symboliczne wyobrażenie absolutu jako jedności przeciwieństw.

Sarwajoni to natomiast wszech-łono, źródło wszechświata[3].

Przypisy

edytuj
  1. Siwasutry, czyli sutry Siwy przez czcigodnego Wasuguptę odczytane oraz komentarzami ułożonymi przez Śri Kszemaradżę zwanego też Krysznadasą opatrzone. przełożyła Anna Rucińska. Wyd. 1. Warszawa: Fundacja Vivaswan, 2015, s. 300. ISBN 978-83-938477-4-7.
  2. Wyobrażenia bogini. W: Gavin Flood: Hinduizm. Wprowadzenie. Małgorzata Ruchel (tłum.). Wyd. 1. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2008, s. 187, seria: Ex Oriente. ISBN 978-83-233-2517-8. Cytat: stylizowane genitalia kobiece (yoni).
  3. Słownik terminów sanskryckich i imion własnych. W: Śri Anirwan: Joga wewnętrzna (Antarjoga). Magda Złotowska (tłum. z języka bengalskiego). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca, 2023, s. 132. ISBN 978-83-8252-591-5.