Kajetan Golczewski (ur. 18 lipca 1876 we Lwowie, zm. 4 lipca 1948 w Krakowie) – polski nauczyciel.

Kajetan Golczewski
Data i miejsce urodzenia

18 lipca 1876
Lwów

Data i miejsce śmierci

4 lipca 1948
Kraków

Miejsce spoczynku

cmentarz Rakowicki w Krakowie

Zawód, zajęcie

nauczyciel

Narodowość

polska

Faksymile
Odznaczenia
Krzyż Zasługi Cywilnej (w czasie wojny) Krzyż Jubileuszowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych
Klasa IVa C. K. Gimnazjum w Sanoku wraz z gronem nauczycielskim szkoły w czerwcu 1906. Kajetan Golczewski siedzi trzeci od prawej

Życiorys

edytuj

Urodził się 18 lipca 1876 we Lwowie[1]. Kształcił się w Gimnazjum im. Franciszka Józefa we Lwowie, gdzie w 1896 zdał egzamin dojrzałości (w jego klasie byli m.in. Stanisław Gołąb, Władysław Semkowicz)[2][3].

Został nauczycielem matematyki i fizyki[1]. Reskryptem C. K. Rady Szkolnej Krajowej z 5 października 1899 został mianowany zastępcą nauczyciela w C. K. Wyższej Szkoły Realnej we Lwowie[4]. 10 października 1899 podjął pracę[1]. W szkole uczył języka niemieckiego, historii powszechnej, geografii, historii kraju rodzinnego[4][5][6]. Złożył egzamin nauczycielski 30 listopada 1901[1].

Reskryptem C. K. Rady Szkolnej Krajowej z 9 czerwca i 22 lipca 1902 został przeniesiony z C. K. Wyższej Szkoły Realnej we Lwowie i mianowany nauczycielem rzeczywistym w C. K. Gimnazjum w Sanoku z dniem 1 września 1902[7][8][9][1]. W szkole uczył matematyki, fizyki, był zawiadowcą polskiej biblioteki na uczniów niższego gimnazjum[10][11][12][13][14][15]. Reskryptem C. K. Rady Szkolnej Krajowej z 25 września 1905 został zatwierdzony w zawodzie nauczycielskim i otrzymał tytuł c. k. profesora[16].

Reskryptem C. K. Rady Szkolnej Krajowej z 11 września 1908 został przydzielony sanockiego gimnazjum do służby w filii C. K. VII Gimnazjum we Lwowie[17][18][19][1], a rozporządzeniem RSK z 5 sierpnia 1909 jako profesor otrzymał równorzędną posadę w filii C. K. VII Gimnazjum we Lwowie[20][21][22]. Uczył tam matematyki i fizyki, był też zawiadowcą gabinetu fizykalnego i kierownikiem warsztatu dla uczniów[23][24][25][26][27]. Rozporządzeniem z 14 września 1912 otrzymał VIII rangę w zawodzie[28]. Po wybuchu I wojny światowej w 1914 służył w szeregach armii austriackiej od czasu ogłoszenia mobilizacji do grudnia 1915[29]. Był podoficerem rachunkowym drugiej klasy, tytularnie pierwszej klasy, w szeregach batalionu pospolitego ruszenia nr 225 przy komando dworcowym we Lwowie (Landsturmbatallion Nr 225 beim Bahnhofkommando)[30]. W roku szkolnym 1915/1916 pozostawał w kategorii „czasowo zwolnionych” z armii ze względu na pracę szkolną[29]. Od tego czasu ponownie uczył w szkole[31][32][33][34][35].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości (1918) i nastaniu II Rzeczypospolitej pozostawał profesorem VII Państwowego Gimnazjum im. Tadeusza Kościuszki we Lwowie, gdzie uczył matematyki, fizyki, był zawiadowcą gabinetu fizyki, pomocnikiem kancelaryjnym dyrektora Edwarda Schirmera[36][37][38]. Z pracy tamże w 1932 został przeniesiony w stan spoczynku[39].

Poza pracą zawodową jako nauczyciel udzielał się także w działalności oświatowej i społecznej. Działał w Towarzystwa Szkoły Ludowe, był prezesem Koła Akademickiego TSL we Lwowie w roku 1898/1899 (po mianowaniu suplentem tj. zastępcą nauczyciela zrzekł się funkcji i został członkiem zarządu)[40][41]. Jako delegat powyższego koła TSL 30 maja 1899 dokonał założenia Czytelni im. Adama Mickiewicza w Dawidowie[42]. W tym okresie wygłaszał we Lwowie odczyty (np. na temat Juliusza Słowackiego[43] czy teatru greckiego[44]. W 1905 był zastępcą skarbnika koła TSL w Sanoku[45], w Zarządzie Lwowskiego Związku Okręgowego TSL na rok 1910 został wybrany referentem komisji[46], a na rok 1913 członkiem komisji szkontrującej i komisji lustracyjnej[47]. 6 kwietnia 1902 został zastępcą dyrektora Krajowej Wytwórczo-Handlowej Spółki Przyborów Szkolnych we Lwowie[48][49]. Był wybierany członkiem wydziału Bursy Jubileuszowej im. Cesarza Franciszka Józefa w Sanoku 28 września 1904[50] i 28 września 1905[51]. Był członkiem komisji rewizyjnej Towarzystwa Pomocy Naukowej w Sanoku[52][53]. Został członkiem sanockiego gniazda Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, 24 marca 1908 wybrany wiceprezesem tegoż[54][55]. Był działaczem Towarzystwa Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych, na początku lutego 1927 został wybrany członkiem i skarbnikiem zarządu Okręgu Lwowskiego TNSW[56], 11 lutego 1928 został wybrany członkiem zarządu Koła Lwowskiego TNSW[57], a w latach 30. był członkiem Głównej Komisji Rewizyjnej Zarządu Głównego TNSW[58][59][60]. W latach 30. z ramienia TNSW zasiadał w Radzie Nadzorczej Książnicy-Atlas[61]. Uczestniczył w Pierwszym Polskim Zjeździe Matematycznym we Lwowie w dniach 7-10 września 1927[62].

 
Grobowiec rodzinny Kajetana Golczewskiego

Zmarł 4 lipca 1948 w Krakowie[35][63]. Został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie[35][63]. Miał córkę i synów[35]. W 1913 w filii VII Gimnazjum we Lwowie egzamin dojrzałości zdał Juliusz Artur Golczewski[64], walczył w I wojnie światowej[29], później podporucznik Wojska Polskiego[65] Od 1915 w I klasie uczyli się w tej szkole jednocześnie Jan Juliusz i Marian Golczewscy[66][67][68].

Także 4 lipca 1948 w Krakowie zmarł inny profesor gimnazjalny Kazimierz Lewicki[69]. Przychylnie o Kajetanie Golczewskim wyraził się w swoich wspomnieniach jego uczeń w sanockim gimnazjum, Stanisław Rymar[70].

Publikacje

edytuj

Odznaczenia

edytuj

austro-węgierskie

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f Henryk Kopia: Spis nauczycieli szkół średnich w Galicyi oraz polskiego gimnazyum w Cieszynie. Lwów: Towarzystwo Nauczycieli Szkół Wyższych, 1909, s. 76.
  2. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum Lwowskiego im. Franciszka Józefa za rok szkolny 1895. Lwów: 1895, s. 61.
  3. Wiadomości bieżące. Zjazd koleżeński. „Słowo Polskie”. Nr 287, s. 3, 30 czerwca 1906. 
  4. a b Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Wyższej Szkoły Realnej we Lwowie za rok szkolny 1900. Lwów: 1900, s. 3, 5.
  5. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Wyższej Szkoły Realnej we Lwowie za rok szkolny 1901. Lwów: 1901, s. 16.
  6. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Wyższej Szkoły Realnej we Lwowie za rok szkolny 1902. Lwów: 1902, s. 38.
  7. Wiadomości osobiste. „Dziennik Urzędowy C. K. Rady Szkolnej Krajowej w Galicyi”. Nr 24, s. 350, 2 lipca 1902. 
  8. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Wyższej Szkoły Realnej we Lwowie za rok szkolny 1903. Lwów: 1903, s. 63.
  9. 22. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1902/1903. Sanok: 1903, s. 4.
  10. 22. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1902/1903. Sanok: 1903, s. 1.
  11. 23. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1903/1904. Sanok: 1904, s. 2.
  12. 24. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1904/1905. Sanok: 1905, s. 2.
  13. 25. Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1905/1906. Sanok: 1906, s. 2.
  14. 26. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1906/1907. Sanok: 1907, s. 2.
  15. XXVII. Sprawozdanie Dyrektora c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1907/8. Sanok: Fundusz Naukowy, 1908, s. 2.
  16. 25. Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1905/1906. Sanok: 1906, s. 6.
  17. Wiadomości osobiste. „Dziennik Urzędowy C. K. Rady Szkolnej Krajowej w Galicyi”. Nr 21, s. 334, 21 sierpnia 1908. 
  18. XXVIII. Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1908/9. Sanok: Fundusz Naukowy, 1909, s. 5.
  19. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. VII Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1909. Lwów: 1909, s. 57.
  20. Wiadomości osobiste. „Dziennik Urzędowy C. K. Rady Szkolnej Krajowej w Galicyi”. Nr 17, s. 378, 18 czerwca 1909. 
  21. XXIX. Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1909/10. Sanok: Fundusz Naukowy, 1910, s. 4.
  22. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. VII Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1910. Lwów: 1910, s. 41.
  23. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. VII Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1909. Lwów: 1909, s. 54.
  24. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. VII Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1910. Lwów: 1910, s. 38.
  25. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. VII Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1911/12. Lwów: 1912, s. 34.
  26. Sprawozdanie Kierownictwa Filii C. K. Gimnazyum VII we Lwowie za rok szkolny 1912/13. Lwów: 1913, s. 29.
  27. Sprawozdanie Kierownictwa Filii C. K. Gimnazyum VII we Lwowie za rok szkolny 1913/4. Lwów: 1914, s. 31, 50.
  28. Sprawozdanie Kierownictwa Filii C. K. Gimnazyum VII we Lwowie za rok szkolny 1912/13. Lwów: 1913, s. 32.
  29. a b c d Artur Załęcki: Nasz Zakład w czasie wojny. Lipiec 1914 – czerwiec 1916. Szkic pamiątkowy. W: Sprawozdanie Kierownictwa Filii C. K. Gimnazyum VII we Lwowie za rok szkolny 1915/6. Lwów: 1916, s. 14.
  30. a b Amtlicher Teil. „Wiener Zeitung”. Nr 14, s. 2, 19 stycznia 1916. (niem.). 
  31. Sprawozdanie Kierownictwa Filii C. K. Gimnazyum VII we Lwowie za rok szkolny 1915/6. Lwów: 1916, s. 37.
  32. Sprawozdanie Kierownictwa Filii C. K. Gimnazyum VII we Lwowie za rok szkolny 1916/7. Lwów: 1917, s. 3.
  33. Sprawozdanie Kierownictwa Filii C. K. Gimnazyum VII we Lwowie za rok szkolny 1917/8. Lwów: 1918, s. 3, 14, 15.
  34. a b Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1918. Wiedeń: 1918, s. 1018.
  35. a b c d Kajetan Golczewski. Nekrolog. „Dziennik Polski”. Nr 183, s. 6, 7 lipca 1948. 
  36. Sprawozdanie Państwowego Gimnazjum VII. im. Tadeusza Kościuszki we Lwowie za rok szkolny 1920/21. Lwów: 1921, s. 3.
  37. Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Lwów/Warszawa: Książnica Polska, 1924, s. 302.
  38. Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Rocznik II. Warszawa-Lwów: Książnica-Atlas, 1926, s. 139.
  39. Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Kuratorjum Okręgu Szkolnego Lwowskiego”. Nr 3, s. 151, 25 marca 1932. 
  40. Kronika miejscowa. Koło akademickie Tow. Szkoły Ludowej. „Słowo Polskie”. Nr 270, s. 4, 14 listopada 1899. 
  41. Kazimierz Rędziński. Akademickie Koło Towarzystwa Szkoły Ludowej we Lwowie (1898–1914). „Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Pedagogika”. Tom XXVI, nr 1, s. 272, 2017. ISSN 1734-185X. 
  42. Rok Mickiewiczowski. Księga pamiątkowa wydana staraniem Kółka Mickiewiczowskiego we Lwowie. Lwów: 1899, s. 1.
  43. Kronika krajowa. Odczyty. „Słowo Polskie”. Nr 102, s. 4, 30 kwietnia 1899. 
  44. Kazimierz Rędziński. Akademickie Koło Towarzystwa Szkoły Ludowej we Lwowie (1898–1914). „Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Pedagogika”. Tom XXVI, nr 1, s. 276, 2017. ISSN 1734-185X. 
  45. Działalność Koła Sanockiego T. S. L. w roku adm. 1904. „Gazeta Sanocka”. Nr 62, s. 1, 5 marca 1905. 
  46. Dział sprawozdawczy T.S.L. Sprawozdanie ze Zjazdu Delegatów Związku Okręgowego lwowskiego d. 10 kwietnia 1910. „Przewodnik Oświatowy”. Nt 7/9, s. 293, 299, 1910. 
  47. Sprawozdanie Zarządu Lwowskiego Związku Okręgowego Towarzystwa Szkoły Ludowej za rok 1913. Lwów: 1914, s. 3, 4.
  48. Kronika. „Gazeta Lwowska”. Nr 80, s. 3, 9 kwietnia 1902. 
  49. Firmy. „Gazeta Lwowska”. Nr 185, s. 9, 14 sierpnia 1903. 
  50. Kronika. Bursa Jubileuszowa. „Gazeta Sanocka”. Nr 40, s. 4, 3 października 1904. 
  51. Kronika. „Gazeta Sanocka”. Nr 93, s. 4, 8 października 1905. 
  52. 26. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1906/1907. Sanok: 1907, s. 46.
  53. XXVII. Sprawozdanie Dyrektora c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1907/8. Sanok: Fundusz Naukowy, 1908, s. 44.
  54. Zarząd. sokolsanok.pl. [dostęp 2020-03-22].
  55. Paweł Sebastiański, Bronisław Kielar: Wykazy członków Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku. W: 125 lat sanockiego „Sokoła” 1889–2014. Sanok: Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Sanoku, 2014, s. 145. ISBN 978-83-939031-1-5.
  56. Z życia T. N. S. W.. „Przegląd Pedagogiczny”. Z. 9, s. 222, 5 marca 1927. 
  57. Z życia T. N. S. W.. „Przegląd Pedagogiczny”. Z. 12, s. 280, 24 marca 1928. 
  58. Protokół dorocznego Walnego Zgromadzenia T. N. S. W. w Warszawie w dn. 4 i 5 kwietnia 1929. „Przegląd Pedagogiczny”. Nr 14-15, s. 369, 27 kwietnia 1929. 
  59. II. Skład Zarządu Głównego, Głównej Komisji Rozjemczej i Głównej Komisji Rewizyjnej. „Przegląd Pedagogiczny”. Nr 14, s. 7, 10 kwietnia 1932. 
  60. Skład Zarządu Głównego, Głównej Komisji Rewizyjnej i Głównej Komisji Rozjemczej. „Przegląd Pedagogiczny”. Z. 5/6, s. 60, 82, 1 marca 1938. 
  61. Przedstawicielstwo Zarządu Głównego T. N. S. W. w Radzie Nadzorczej „Książnicy-Atlasu” T. N. S. W.. „Przegląd Pedagogiczny”. Nr 9/10, s. 12, 12 marca 1932. 
  62. Księga Pamiątkowa Pierwszego Polskiego Zjazdu Matematycznego, Lwów, 7-10.IX.1927. Lista uczestników Zjazdu. ptm.org.pl. [dostęp 2020-03-20].
  63. a b Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Kajetan Golczewski. rakowice.eu. [dostęp 2020-03-21].
  64. Sprawozdanie Kierownictwa Filii C. K. Gimnazyum VII we Lwowie za rok szkolny 1912/13. Lwów: 1913, s. 62, 73.
  65. Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1934, s. 39, 448.
  66. Sprawozdanie Kierownictwa Filii C. K. Gimnazyum VII we Lwowie za rok szkolny 1915/6. Lwów: 1916, s. 62.
  67. Sprawozdanie Kierownictwa Filii C. K. Gimnazyum VII we Lwowie za rok szkolny 1916/7. Lwów: 1917, s. 22.
  68. Sprawozdanie Kierownictwa Filii C. K. Gimnazyum VII we Lwowie za rok szkolny 1917/8. Lwów: 1918, s. 24.
  69. Zgon wielkiego opiekuna młodzieży. „Dziennik Polski”. Nr 183, s. 6, 7 lipca 1948. 
  70. Stanisław Rymar: Moje lata w Gimnazjum: 1897–1905 (Wyjątek z pamiętnika). W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888–1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 166.
  71. Kajetan Golczewski: Funkcye hiperboliczne (Hyperbolische Funktionen). W: 22. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1902/1903. Sanok: 1903, s. 1-25.