Kamień (powiat hajnowski)

wieś w województwie podlaskim

Kamieńwieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie hajnowskim, w gminie Czyże[5][6].

Kamień
wieś
Ilustracja
Dom mieszkalny w Kamieniu
Państwo

 Polska

Województwo

 podlaskie

Powiat

hajnowski

Gmina

Czyże

Liczba ludności (2011)

58[2][3]

Strefa numeracyjna

85

Kod pocztowy

17-207[4]

Tablice rejestracyjne

BHA

SIMC

0025974[5]

Położenie na mapie gminy Czyże
Mapa konturowa gminy Czyże, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Kamień”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko prawej krawiędzi nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Kamień”
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Kamień”
Położenie na mapie powiatu hajnowskiego
Mapa konturowa powiatu hajnowskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Kamień”
Ziemia52°50′21″N 23°29′24″E/52,839167 23,490000[1]

Wieś jest sołectwem w gminie Czyże[7].

Integralne części wsi Kamień[5][6]
SIMC Nazwa Rodzaj
0025980 Bujakowszczyzna kolonia

Wieś królewska w leśnictwie bielskim w ziemi bielskiej województwa podlaskiego w 1795 roku[8]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa białostockiego.

Wieś w 2010 zamieszkiwało 59 osób, a w 2011 roku o jedną osobę mniej[2][3].

Pochodzenie nazwy edytuj

 
Kurhan

Nazwa pochodzi prawdopodobnie od jakiegoś wyróżniającego się kamienia, albo od kurhanu, położonego 100 metrów od drogi, prowadzącej z Tyniewicz do Trywieży. Kurhan datowany jest na XI lub XII wiek[9]. Okoliczni mieszkańcy nazywają go „Kością Górką”[10].

Historia edytuj

 
Krzyże przydrożne w Kamieniu

Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z drugiej połowy XVI wieku. W połowie XVII wieku, podczas potopu szwedzkiego, wieś ucierpiała w wyniku przemarszu wojsk koronnych i litewskich. Do roku 1662 wyludniła się całkowicie[9].

W końcu XVII i na początku XVIII wieku wieś była ciemiężona przez dzierżawców. Mieszkańcy dochodzili swych praw w sądach. Zachowały się dokumenty kilkunastu spraw sporów pomiędzy dzierżawcami a włościanami ze wsi Kamień[9]. Jedna ze spraw toczyła się pomiędzy Wojciechem Zawadzkim, dzierżawcą, a włościanami[11]. Wyrokiem z 22 sierpnia 1699 sąd przyznał rację włościanom. Dzierżawcy zarzucono: zmuszanie do odrabiania pańszczyzny przez 4 dni w tygodniu, bicie włościan, grabież zboża i dobytku. Sąd skazał dzierżawcę na cztery tygodni „kary wieży”, banicję oraz wypłacenie odpowiednich sum włościanom[12].

W 1861 roku mieszkańcy zostali uwłaszczeni.

Po II wojnie światowej niektórzy mieszkańcy wsi wyjechali do BSRR. W kwietniu 1947 oddział „Burego” zabił jednego mieszkańca wsi[13].

Według artykułu z 45 numeru tygodnika „Niwy” z roku 1962 życie we wsi staje się coraz lepsze, nie ma już chat krytych słomą, ale wciąż doskwiera brak światła elektrycznego. W 49 numerze tego samego roku ten sam korespondent donosi: „Nareszcie zaświeciło światło elektryczne w każdym domu”[14].

Demografia edytuj

W 1880 roku wieś liczyła 17 domów, w których mieszkało 136 osób, w 1913 roku wieś liczyła 23 domy i 171 mieszkańców[13], w roku 2007 – 22 domy i 46 mieszkańców[15].

Według spisu ludności z 30 września 1921 roku w Kamieniu mieszkało 80 osób w 22 domach, 76 osób było narodowości białoruskiej, 4 narodowości polskiej[16].

Religia edytuj

Mieszkańcy wsi są wyznania prawosławnego. W 1727 roku wieś należała do parafii w Klejnikach[12], natomiast od roku 1880 należy do parafii w Łosince[13]. Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Narwi[17].

Według spisu ludności z 30 września 1921 roku 76 osób było wyznania prawosławnego, 4 było wyznania rzymskokatolickiego[16]. Według stanu parafii z 31 grudnia 2007 roku, 46 parafian pochodziło z Kamienia[18].

Przypisy edytuj

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 49430
  2. a b Wieś Kamień w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-01-05], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  3. a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
  4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 416 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  5. a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
  6. a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. Strona gminy, sołectwa
  8. Karol de Perthées , Mappa Szczegulna Woiewodztwa Podlaskiego, 1795
  9. a b c Sosna i Troc-Sosna 2009 ↓, s. 180.
  10. Sołectwo Kamień
  11. Sosna i Troc-Sosna 2009 ↓, s. 181.
  12. a b Sosna i Troc-Sosna 2009 ↓, s. 182.
  13. a b c Sosna i Troc-Sosna 2009 ↓, s. 183.
  14. Sosna i Troc-Sosna 2009 ↓, s. 184.
  15. Sosna i Troc-Sosna 2009 ↓, s. 185.
  16. a b Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej : opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych. T. 5, Województwo białostockie, 1924, s. 21.
  17. Opis parafii na stronie diecezji
  18. Sosna i Troc-Sosna 2009 ↓, s. 221.

Bibliografia edytuj

  • Grzegorz Sosna, Antonina Troc-Sosna: Łosinka – Parafia na skraju Puszczy Ladzkiej. pod red. Doroteusza Fionika. Bielsk Podlaski – Ryboły: Stowarzyszenie Muzeum Małej Ojczyzny w Studziwodach, 2009, s. 180-185. ISBN 978-83-925074-8-2.