Kamienica przy ulicy Mielęckiego 4 w Katowicach
Kamienica przy ulicy Andrzeja Mielęckiego 4 w Katowicach – zabytkowa kamienica mieszkalno-handlowa, położona przy ulicy A. Mielęckiego 4 w Katowicach, w dzielnicy Śródmieście. Powstała w 1899 roku, a zaprojektował ją Anton Zimmermann w stylu historyzmu.
 nr rej. A/1701/98 z dnia 31 grudnia 1998 roku
| |
 Kamienica od frontu (2014) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
Ul. A. Mielęckiego 4, |
| Typ budynku |
kamienica mieszkalno-handlowa |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt |
Anton Zimmermann |
| Kondygnacje |
5+1 |
| Ukończenie budowy |
1899 |
Położenie na mapie Katowic  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 50°15′30,8″N 19°01′30,4″E/50,258556 19,025111
| |
Historia edytuj
Kamienica została wybudowana w 1899 roku[1] według projektu Antona Zimmermanna. Nie ustalono pierwszych właścicieli kamienicy[2].
W 1935 roku właścicielem kamienicy pod numerem 4 była Paulina Scholz. W tym czasie prócz lokali mieszkalnych działały m.in. następujące placówki handlowo-usługowe: gabinet dentystyczny Jana Hadały, skład mebli Ernesta Pragera, skład czekolady Zofii Kłytty i salon fryzjerski Szymona Kaufmana[3]. W latach międzywojennych działała tutaj także Katowicka wytwórnia szczotek i pędzli L. Kriegera[4].
W 2017 roku Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków udzielił dotacji wspólnocie mieszkaniowej kamienicy przy ulicy A. Mielęckiego 4 na wymianę stolarki okiennej na klatce schodowej i w przyziemiu kamienicy – łącznie na 5 okien[5]. Na początku 2020 roku, z uwagi na prace przy budowie sąsiadującej z kamienicą nowego budynku, zaczęły pękać ściany w przybudówce zabytkowej kamienicy od strony podwórka. Powiatowy inspektor nadzoru budowlanego wydał decyzję o wyłączeniu tej części nieruchomości z użytkowania i nakazał wspólnocie mieszkaniowej wykonanie ekspertyzy stanu technicznego budynku. Z kamienicy trzeba było wyprowadzić część lokatorów[6].
W sierpniu 2022 roku w systemie REGON było aktywnych 7 podmiotów gospodarczych z siedzibą przy ulicy A. Mielęckiego 4, w tym m.in. spółdzielnia socjalna, gabinet lekarski[7] i zakład zegarmistrzowski[8].
Charakterystyka edytuj
Zabytkowa kamienica mieszkalno-handlowa położona jest przy ulicy A. Mielęckiego 4 w katowickiej dzielnicy Śródmieście[9]. Budynek ten usytuowany jest w pierzei ulicy, po wschodniej stronie[2].
Kamienica została wzniesiona w stylu historyzmu[10] (bądź w stylu eklektycznym z elementami neobaroku[2]), na planie litery „L”, kryta dwuspadowym dachem ze stromą frontową połacią dachową oraz lukarnami[2]. Powierzchnia zabudowy kamienicy wraz z oficyną wynosi 350 m²[9]. Ma ona pięć kondygnacji nadziemnych i podpiwniczenie[9].
Bryła budynku jest zwarta, z nieznacznym ryzalitem zakończonym szczytem z monogramem „AS”, znajdującym się w pierwszej osi fasady. Ta oś też jest najbogatsza w dekorację. Pomiędzy każdą parą okien na drugiej i trzeciej kondygnacji umieszczono hermy z wyobrażeniem postaci kobiecych, natomiast pomiędzy oknami ostatniej kondygnacji – pilaster hermowy[2].
Parter fasady przez lata został przebudowany, jest tynkowany, brama wjazdowa zaś mieści się w trzeciej osi. W bramie ściany są obłożone płytkami ceramicznymi[2].
Na wyższych kondygnacjach fasada jest ośmioosiowa, niesymetryczna, licowana cegłą, a detale architektoniczne są tynkowane[2]. Okna kamienicy są prostokątne i ujęte w opaski tynkowe, natomiast pod oknami drugiej kondygnacji znajdują się płyciny wypełnione dekoracją w kształcie balustrady tralkowej. Nad tymi oknami są umieszczone naczółki w kształcie łuku obniżonego. Okna trzeciej kondygnacji zwieńczone są płycinami wypełnionymi sztukaterią, łukiem pozornym w cegle i odcinkami łukowo wygiętego gzymsu. Balkony znajdują się na osi trzeciej i czwartej fasady, na drugiej i trzeciej kondygnacji i mają ozdobne kute balustrady[2].
We wnętrzu zachowały się oryginalne skrzydła bramy oraz schody dwubiegowe z drewnianą tralkową balustradą[2].
Kamienica jest wpisana do rejestru zabytków pod numerem A/1701/98[1] – ochroną objęta jest kamienica wraz z oficynami[10]. Budynek wpisany jest także do gminnej ewidencji zabytków miasta Katowice[11].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Narodowy Instytut Dziedzictwa: Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków. Województwo śląskie. nid.pl. [dostęp 2022-08-21]. (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i Barbara Klajmon, Katowicka kamienica mieszczańska. 1840-1918. Śródmieście, wyd. 1., Katowice: Centrum Dziedzictwa Kulturowego Górnego Śląska, 1997, s. 64, ISBN 83-85871-09-8 (pol.).
- ↑ Księga adresowa miasta Wielkich Katowic 1935/36 r., Katowice: Dr. E. Kwaśnik, 1935, s. 32 (pol.).
- ↑ Jerzy Abramski, Ulice Katowic, Zawiercie: Graf-Mar, 2000, s. 76, ISBN 83-913341-0-4 (pol.).
- ↑ Lista jednostek, którym udzielono dotacji celowych (refundacji) stanowiących zwrot nakładów poniesionych na prace przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków, przyznanych w 2017 roku przez Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków [online], Załącznik Nr 2 do Obwieszczenia Wojewody Śląskiego z dnia 19 stycznia 2018 r., dzienniki.slask.eu, 19 stycznia 2018 [dostęp 2022-08-21] (pol.).
- ↑ Grzegorz Żądło: Przy budowie w centrum Katowic pękają sąsiednie kamienice. katowice24.info, 2020-01-20. [dostęp 2022-08-21]. (pol.).
- ↑ Główny Urząd Statystyczny: Baza internetowa REGON. wyszukiwarkaregon.stat.gov.pl. [dostęp 2022-08-21]. (pol.).
- ↑ Midas: Kontakt. zegarki-midas.pl. [dostęp 2022-08-21]. (pol.).
- ↑ a b c Urząd Miasta Katowice: Miejski System Zarządzania-Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. emapa.katowice.eu. [dostęp 2022-08-21]. (pol.).
- ↑ a b Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach: Rejestr zabytków w Katowicach. wkz.katowice.pl. [dostęp 2022-08-21]. (pol.).
- ↑ Urząd Miasta Katowice: Gminna ewidencja zabytków. Wyszukiwanie Zabytku Nieruchomego. bip.katowice.eu. [dostęp 2022-08-21]. (pol.).