Kanut Lavard
Kanut Lavard, duń. Knud Erikssen Lavard (ur. 12 marca 1096 w Roskilde, zm. 7 stycznia 1131 w lesie Haraldstedu koło Ringsted) – książę duński, książę jutlandzki (Szlezwiku), mąż Ingeborgi Nowogrodzkiej, męczennik za sprawiedliwość, święty Kościoła katolickiego.
| książę męczennik | |
 Św. Kanut Lavard na średniowiecznym obrazie w Vigersted w Danii | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
7 stycznia 1131 |
| Czczony przez | |
| Wspomnienie | |
| Książę Szlezwika | |
| Okres | |
|---|---|
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data śmierci |
7 stycznia 1131 |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Żona | |
| Dzieci |
Krystyna |
Życie i śmierćEdytuj
Był drugim, według starszeństwa, synem duńskiego króla Eryka I zwanego Zawsze Dobry, bratankiem króla Kanuta IV Świętego, wychowanego na dworze saksońskim. Przez lata zaangażowany był w walkę z wikingami. Wspierał działalność misyjną św. Wicelina. W 1129 otrzymał od cesarza Lotara III tytuł króla Wendów i Obodrytów po tym, jak synowie księcia Henryka Gotszalkowica zginęli w bratobójczych walkach[1]. Jednak jego panowanie nad Obodrytami było ograniczone do ziemi wagryjskiej, gdyż na pozostałej części Połabia przewodził Przybysław. Król Danii Niels Stary (brat Eryka I Zawsze Dobrego) widział w nim konkurenta do duńskiego tronu dla swojego syna Magnusa Nilssena Silnego (Magnus den Stærke) i zorganizował jego zabójstwo.
Kanut został zamordowany w styczniu 1131 przez swoich kuzynów Magnusa Silnego i Henryka Skadelaara w zasadzce zorganizowanej w lasach Haraldstedu koło Ringsted na Zelandii. Morderstwo to spowodowało wieloletnią wojnę domową między Nielsem i Magnusem z jednej strony a Erykiem Pamiętnym (bratem Kanuta) z drugiej. Osiem dni po śmierci Kanuta na świat przyszedł jego jedyny syn z małżeństwa z Ingeborgą Nowogrodzką, księżniczką Rusi Kijowskiej, przyszły król Danii Waldemar I Wielki. Dzięki staraniom Waldemara, Kanuta uznano za męczennika za sprawiedliwość i w 1169 jego kult został zaaprobowany przez papieża Aleksandra III.
KultEdytuj
Wspomnienie liturgiczne św. Kanuta obchodzone jest w dzienną pamiątkę śmierci oraz 25 lipca w Danii, w dzień przeniesienia relikwii.
Relikwie św. Kanuta zostały uroczyście złożone w benedyktyńskim kościele w Ringsted 25 lipca 1170. Uroczystość ta połączona była z pierwszą duńską koronacją, siedmioletniego wówczas syna Waldemara, Kanuta VI. Kościół ten stał się ośrodkiem czci jednego z najpopularniejszych świętych duńskich. Za sprawą cystersów kult ten dotarł do państw sąsiadujących w tym i na Pomorze.
W ikonografii św. Kanut przedstawiany jest jako rycerz z girlandą, kopią i cyborium, czasem również jadąc konno w pełnej zbroi.
Zobacz teżEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ Jerzy Strzelczyk: Zapomniane narody Europy. Wrocław: Ossolineum, 2009, s. 260. ISBN 978-83-04-04769-3.
BibliografiaEdytuj
- Kanut Lavard na DEON.pl (SJ i Wydawnictwo WAM)
- Knud Lavard – Ökumenisches Heiligenlexikon (niem.)
Linki zewnętrzneEdytuj
- Święty Kanut Lavard książę Jutlandii na opoka.org.pl
- Piotr Boroń: Kanut Laward - Rex Obodtitorum. Kontrowersje wokół tytulatury duńskiego księcia, władcy słowiańskich plemion
- John H. Lind: "Knes Kanutus": Knud Lavard's Political Project