Kazimierz Głowniak

polski farmaceuta

Kazimierz Głowniak (ur. 6 czerwca 1941 w Żakowoli Radzyńskiej, woj. lubelskie) – polski profesor nauk farmaceutycznych (spec. farmakognozja, fitochemia, lek naturalny) i psycholog, związany z Uniwersytetem Medycznym w Lublinie.

Kazimierz Głowniak
Data i miejsce urodzenia

6 czerwca 1941
Żakowola Radzyńska (woj. lubelskie)

Profesor nauk farmaceutycznych
Specjalność: farmakognozja, fitochemia, lek naturalny
Alma Mater

Akademia Medyczna w Lublinie,
Katolicki Uniwersytet Lubelski

Doktorat

1972 – nauki farmaceutyczne
Akademia Medyczna w Lublinie

Profesura

22 lipca 1998

Polska Akademia Nauk
Status

Wydział V Nauk Medycznych
Komitet Terapii i Nauk o Leku

Praca naukowo-dydaktyczna
Akademia

Medyczna w Lublinie

Wydział

Farmaceutyczny
Katedra i Zakład Farmakognozji z Pracownią Roślin Leczniczych

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal Komisji Edukacji Narodowej Kawaler Orderu Grobu Świętego
Odznaka honorowa „Za wzorową pracę w służbie zdrowia” (1986–2000)

Życiorys

edytuj

Uczęszczał do szkoły podstawowej w Kąkolewnicy (3,5 km od rodzinnej wsi)[a], a następnie Liceum Ogólnokształcące w Radzyniu Podlaskim. Po maturze (1958) studiował farmację na Wydziale Farmaceutycznym Akademii Medycznej w Lublinie[1], uzyskując stopień magistra w roku 1963[2][3].

Pracę zawodową rozpoczął w lubelskiej aptece, lecz wkrótce (1964) został zatrudniony na etacie asystenta naukowo-dydaktycznego w Katedrze Farmakognozji macierzystej uczelni. Równocześnie studiował na Wydziale Psychologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Wykonał pracę magisterską dotyczącą reakcji na placebo (1970)[3].

W roku 1972 obronił pracę doktorską w dziedzinie nauk farmaceutycznych i otrzymał stanowisko adiunkta, które zajmował do roku 1988. Został habilitowany w roku 1989. W następnych latach kierował Katedrą i Zakładem Farmakognozji z Pracownią Roślin Leczniczych. Tytuł profesora i stanowisko profesora zwyczajnego otrzymał w roku 1998. Pełnił funkcje[2][3]:

  • prodziekana Wydziału Farmaceutycznego (1990–1993),
  • dziekana Wydziału (1993-1999),
  • prorektora AM ds. Nauki (od 1999),
  • członka Senackich Komisji – ds. Współpracy z Zagranicą, ds. Inwestycji i Aparatury oraz ds. Organizacji, Rozwoju i Budżetu.

Odbył staże naukowe i zawodowe w Danii i Holandii. Nawiązał współpracę naukową z placówkami o podobnym profilu w Austrii, Chinach, Grecji, Indiach, Kanadzie, Malezji, Meksyk, Mongolii, USA, i na Węgrzech. Wyniki swoich badań referował na 150 konferencjach naukowych (głównie zagranicznych). Był współorganizatorem 7. ogólnopolskich konferencji naukowych nt. „Zastosowanie metod chromatograficznych w badaniach fitochemicznych i biomedycznych” oraz 4. międzynarodowych sympozjów nt. „The Application of Chromatographic Methods in Phytochemical & Biomedical Analysis”[3].

Jest założycielem Polskiego Towarzystwa Fitochemicznego (był jego pierwszym przewodniczącym) oraz członkiem kilkunastu innych towarzystw naukowych, polskich i zagranicznych (American Society of Pharmacognosy, Gesellschaft für Arzneipflanzenforschung, Phytochemical Society of North America, Phytochemical Society of Europe, Indian Association for Cancer Research)[3].

Należał do Podkomisji Farmakognostycznej w Komisji Farmakopei Polskiej (1998–2004) i Podkomisji Leku Naturalnego w Komisji Rejestracji Leków (1996–2003). Jest członkiem[3]:

  • Komisji Akredytacyjnej ds. Szkolenia Podyplomowego w Ministerstwie Zdrowia,
  • Komisji Leku Naturalnego i Biotechnologii Komitetu Nauk o Leku PAN (od 1992),
  • Komitetu Terapii i Nauk o Leku PAN (od 2003).

Pełni funkcję wiceprzewodniczącego Komitetu Nauk o Leku PAN i Komisji Nauk Medycznych Oddziału PAN w Lublinie.

Tematyka pracy naukowej

edytuj
 
Marchew zwyczajna – jeden z 70 gatunków selerowatych
 
Przykład chromatogramu cieczowego mieszaniny związków chemicznych
 
Psoralen – toksyczny składnik lubczyka ogrodowego lub ruty, jedna z furanokumaryn

W ramach pracy habilitacyjnej Kazimierz Głowniak zajmował się badaniami kumaryn – m.in. koncentracją furanokumaryn w poszczególnych organach roślin, zmiennością tych zawartości w okresie wegetacji, ich zależnością od odmian i form tego samego gatunku i wpływu środowiska (np. strefy geograficznej). W kolejnych latach kilka zespołów zespół kierowanych przez Kazimierza Głowniaka badało lokalizację i koncentrację furanokumaryn i olejków eterycznych w roślinach rodziny selerowatych i rutowatych. Zakres badań obejmował oceny aktywności biologicznej wyizolowanych mieszanin związków oraz składników tych mieszanin (określanie możliwości ich wykorzystania w lecznictwie, jako antyoksydantów, fitohormonów i cytostatyków). Opracowywano metody rozdzielania mieszanin w skali preparatywnej i półprzemysłowej. Badano możliwości stosowania stymulatorów biosyntezy pożądanych metabolitów wtórnych. Część prac badawczych jest wykonywana we współpracy z innymi jednostkami krajowymi i zagranicznymi, np. tematy[3]:

  • Znaczenie i użytkowanie grzybów trujących, w tym halucynogennych, rosnących na terenie Polski i krajów ościennych (z Pracownią Grzybów Uprawnych Instytutu Warzywnictwa w Skierniewicach),
  • Biotechnological methods used for the production of secondary metabolites in selected medicinal plant species (z partnerem austriackim),
  • Extraction and isolation of biologically active compounds (coumarins and phenolic acids) from medicinal plants growing in Greece and in Poland (z partnerem greckim).

Publikacje

edytuj

Kazimierz Głowniak jest autorem ponad 140. publikacji naukowych w renomowanych czasopismach[b], współautorem 6. monografii, autorem haseł w międzynarodowych encyklopediach chromatograficznych. Wydał 4 skrypty z zakresu ćwiczeń laboratoryjnych z fitochemii i farmakognozji[3].

W latach 2010–2012 opublikował m.in. artykuły (współautorstwo)[2]:

  • 2012 – The influance of phenolic compound isolated from Mutellina purpurea on doxorubicine induced oxydative stress in rat's cardiomyocytes,
  • 2012 – Preparat kosmetyczny o właściwościach antyoksydacyjnych,
  • 2012 – Phenolic acids content, antioxidant and antimicrobial activity of Ligusticum mutellina L.,
  • 2012 – Meta-analysis of essential oils from 6 Ligusticum species,
  • 2012 – Chemical analysis of Penstemon campanulatus (Cav.) Willd. – Antimicrobial activities,
  • 2011 – Penstemon – a short characteristic of the genus with a special consideration of its chemical composition and a role in ethnomedicine,
  • 2011 – Identyfikacja wybranych kumaryn w ekstraktach Mutellina purpurea L. za pomocą techniki HPLC-DAD,
  • 2011 – Identification of the coumarin compounds in the Mutellina purpurea extracts,
  • 2011 – Chemical composition of the Ligusticum mutellina flowers essential oil obtained in Deryng and Clevenger apparatus and by use of SPME,
  • 2010 – Two novel bisbenzylisoquinoline alkaloids from Berberis sibirica Pall.,
  • 2010 – Influence of the preliminary sample preparation on the tannins content in the extracts obtained from Mutellina purpurea Poir.

Odznaczenia i wyróżnienia

edytuj

Odznaczenia i wyróżnienia[3]:

Medale[3]:

  1. Jako 8-latek osobiście interweniował u Kuratora Oświaty w Lublinie, uzyskując wycofanie zaskarżanej decyzji o przeniesieniu ucznia do nowej szkoły (bliżej miejsca zamieszkania)
  2. Prof. Kazimierz Głowniak, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2013-11-10].

Przypisy

edytuj
  1. Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Analityki Medycznej w bazie instytucji naukowych portalu Nauka Polska (OPI). [dostęp 2013-11-10].
  2. a b c Prof. dr hab. Kazimierz Głowniak, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2013-11-10].
  3. a b c d e f g h i j Kazimierz Głowniak: Mój naukowy życiorys. [w:] Strona internetowa PAN, Oddział w Lublinie [on-line]. www.pan-ol.lublin.pl. [dostęp 2013-11-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-10)]. (pol.).
  4. M.P. z 1998 r. nr 5, poz. 60
  5. Inwestytura OESSH Kielce 2014. oessh.opoka.net.pl. [dostęp 2016-08-24].
  6. Medal im. Andrzeja Waksmundzkiego. [w:] Komitet Chemii Analitycznej PAN [on-line]. www.kcha.pan.pl. [dostęp 2013-11-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-10)]. (pol.).

Linki zewnętrzne

edytuj

Dawna wiedza o roślinach leczniczych przerodziła się w farmakognozję, czyli naukę o lekach

tłumaczy prof. Kazimierz Głowniak