Kazimierz II pomorski

książę dymiński

Kazimierz II (ur. p. 1179, zm. 1219[1]) – książę dymiński, młodszy syn Bogusława I i księżniczki wielkopolskiej Anastazji, córki księcia Mieszka III Starego.

Kazimierz II
ilustracja
książę pomorski
Okres

od 1187
do 1211

Poprzednik

Bogusław I

Następca

Bogusław II

książę szczeciński
Okres

od 1187
do 1211

Poprzednik

Bogusław I

Następca

Bogusław II

książę dymiński
Okres

od 1211
do 1219

Poprzednik

wydzielone z Księstwa Szczecińskiego

Następca

Warcisław III

Dane biograficzne
Dynastia

Gryfici

Data urodzenia

p. 1179

Data śmierci

1219

Ojciec

Bogusław I

Matka

Anastazja Mieszkówna

Żona

Ingarda

Dzieci

Elżbieta, Warcisław III

Lata panowania edytuj

Rządy edytuj

Po śmierci Bogusława I w 1187, rządy nad księstwem wobec małoletności książąt – Kazimierza II i Bogusława II, obejmował Warcisław II Świętoborzyc (kasztelan szczeciński), w dwa lata później natomiast Jaromar I, książę rugijski. Po raz pierwszy Kazimierz został wspomniany imiennie, w dokumencie matki z około 1194[2].

Kazimierz był zwolennikiem zacieśniania stosunków z Polską. W 1205, w czasie ataków Duńczyków na Pomorze, interweniował Władysław Laskonogi, książę wielkopolski[3][4]. Późniejsze spotkanie księcia wielkopolskiego z królem duńskim Waldemarem II, doprowadziło do rozstrzygnięć spraw spornych i ustaleń stref wpływów na ziemiach pomorskich. Natomiast w 1207 metropolita gnieźnieński Henryk Kietlicz uzyskał bullę papieską o podległości biskupstwa kamieńskiego Gnieznu[3][4].

Po dokonaniu podziału księstwa w 1211, Kazimierz II objął dzielnicę dymińską. Dzielnica obejmowała terytorium czerezpieniańskie, ziemie lesiańską, starogardzką i bezrzecką, kamieńską, wolińską i trzebiatowską. Brat Bogusław II zarządzał dzielnicą uznamsko-szczecińską. Natomiast ziemia kołobrzeska i choćkowska była zarządzana wspólnie[5].

W 1211 Kazimierz II ożenił się z Ingardą, córką duńskiego możnowładcy[6], co z jednej strony spowodowało osłabienie ataków duńskich, z drugiej natomiast spowodowało natężenie ataków Brandenburczyków. Ich najazd skończył się zdobyciem Szczecina (1214), który został odparty przy pomocy duńskiej[3]. Efektem tego, było potwierdzenie przez cesarza Ottona IV praw zwierzchnich Danii nad Pomorzem[4]. Duńczycy odbudowali zniszczony w 1205 Dymin, tytułem posagu Ingardy. Termin ten zbiegł się z przejęciem na tych terenach władzy przez Kazimierza II i ustanowieniu Dymina jako siedziby księstwa[7].

W 1214 wystawił wraz z bratem Bogusławem II dokumenty, tytułując się jako princeps Slavorum i dux Pomeraniae (tyczyły one ziemi kołobrzeskiej). Pierwsze natomiast samodzielne dokumenty dotyczące księstwa dymińskiego pochodziły z 1215. Kazimierz występował w nich jako Pomeranorum dux, Leuticiorum princeps[8].

Udział księcia w V krucjacie edytuj

 
Herb rodowy Gryfitów

Udział Kazimierza II w V krucjacie w 1217 jest poświadczony w źródłach i stał się bezsporny. Na Pomorzu Zachodnim ruch krucjatowy był bardzo żywy, co poświadczają Roczniki kołbackie[9]. Książę Kazimierz II wyprawił się ze znacznym orszakiem rycerstwa pomorskiego do Ziemi Świętej. Środki na wyprawę książę zdobył dzięki sprzedaży dwóch wsi klasztorowi darguńskiemu. Flota pomorska, z oddziałami krzyżowców (z Fryzji, Skandynawii, arcybiskupstwa Kolonii i Bremy), zebrała się w końcu maja 1217 u wybrzeży Holandii, a dotarła do Ziemi Świętej wiosną 1218. Krzyżowcy brali udział m.in. w walkach o Damiettę, po jej zdobyciu – w walce o jej obronę w 1219. Pomorscy krzyżowcy powrócili z wyprawy w drugiej połowie 1219[10].

Rodzina edytuj

Kazimierz II żonaty był z Ingardą, która w literaturze przedmiotu czasem jest identyfikowana z córką króla duńskiego Waldemara I, bądź jego syna Kanuta VI[3]. Zdaniem Edwarda Rymara (genealoga) – była córką duńskiego możnowładcy Esberna i Heleny (córki jarla szwedzkiego Guttorma)[11]. Z mariażu z Ingardą - Kazimierz miał dwoje dzieci: Elżbietę i Warcisława III[12].

Genealogia edytuj

Warcisław I
ur. ok. 1091
zm. najp. 9 VIII 1135
Heila (Helena)?
ur. ?
zm. 1128
Mieszko III Stary
ur. 1122/1125
zm. 13/14 III 1202
Eudoksja
ur. ?
zm. najwcz. 1187
         
     
  Bogusław I
ur. najp. 1127
zm. 18 III 1187
Anastazja Mieszkówna
ur. prawd. 1164
zm. po 31 V 1240
     
   
Ingarda
ur. ok. 1190
zm. 1248
OO   ok. 1205–1211
Kazimierz II pomorski
(ur. p. 1179, zm. 1219)
                   
                   
                   
Warcisław III
ur. ok. 1211
zm. 17 V 1264
Elżbieta
ur. ok. 1210
zm. zap. 1222

Śmierć księcia edytuj

Ostatni dokument Kazimierz wystawił w 1219, podczas zjazdu rodzinnego – w obecności Władysława Laskonogiego, księcia wielkopolskiego. Zmarł prawdopodobnie na skutek odniesionych ran po powrocie z Ziemi Świętej. Miejsce jego pochówku jest nieznane[13].

Przypisy edytuj

  1. E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, ss. 130-135.
  2. E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, ss. 128, 130.
  3. a b c d J.W. Szymański, Książęcy ród Gryfitów, s. 259.
  4. a b c K. Kozłowski, J. Podralski, Gryfici. Książęta Pomorza Zachodniego, s. 31.
  5. E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, ss. 129-131.
  6. E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, ss. 133-135.
  7. E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, s. 134.
  8. E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, s. 131.
  9. E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, s. 132.
  10. E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, s. 133.
  11. E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, ss. 134-135.
  12. E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, ss. 130-135, 151-155.
  13. E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, ss. 131-133.

Bibliografia edytuj

Opracowania edytuj

Literatura dodatkowa (opracowania) edytuj

  • Smoliński M., Potencjalny udział oddziałów zachodniopomorskich w V krucjacie (1217?,1219?), świetle relacji krucjatowych Olivera z Paterborn [w]: Kozłowski K. i Rymar E. (pod red.) Pomorze Militarne XII – XXI wiek, Szczecin 2004, ISBN 83-89341-13-1, ss. 175-200.

Literatura dodatkowa (online) edytuj