Kazimierz Skórewicz
Kazimierz Józef Skórewicz (ur. 30 października 1868[1] w Stubełku na Wołyniu, zm. 11 grudnia 1950 w Warszawie[2][3]) – polski architekt, konserwator i historyk architektury.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
30 października 1868 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
11 grudnia 1950 |
| Narodowość |
polska |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys edytuj
W 1894 ukończył z wyróżnieniem Petersburski Instytut Inżynierów Cywilnych i w 1895 znalazł się w Baku, początkowo jako architekt dzielnicowy, następnie główny architekt Baku. Oprócz obowiązków służbowych tworzył też prywatnie budynki użyteczności publicznej i domy mieszkalne, gdzie starał się łączyć miejscowe tradycje budowlane z nowoczesnością.
Najważniejsze jego realizacje w Baku to:
- gmach Banku Państwowego (1897–1899) na rogu Krasnowodskiej i Merkuriewskiej (obecnie Wurguna i pl. Azerbejdżanu - dziś bank i Ministerstwo Finansów),
- biurowiec Rotszyldów (1897–1899) przy ulicy Perskiej (dziś Muchtarowa 13, od czasu ZSRR Prokuratura Azerbejdżanu)[4],
- sierociniec na Szemachince (1897–1899),
- pasaż Tagijewa (1896) przy ulicy Olgińskiej (obecnie Rasułzade, później Dom Towarowy),
- budynek poczty,
- budynek zarządu Towarzystwa Akcyjnego braci Nobel (1900–1903),
- zespół kramów targowych oraz gmachy gimnazjum męskiego, lecznicy muzułmańskiej i szpitala dziecięcego.
Oprócz projektowania, Kazimierz Skórewicz zajmował się działalnością naukową. W latach 1898–1900 przebywał za granicą (jednocześnie zajmując stanowiska w Baku), pracując nad rozprawą Budownictwo Słowian zachodnich oraz wpływ na nie architektury romańskiej, która została wydana w 1906 w Petersburgu, z założenia przeznaczona dla Polaków studiujących na rosyjskich uczelniach architektonicznych.
W 1906 był jednym ze współzałożycieli Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości. Po I wojnie światowej Naczelnik Gmachów Państwowych, zaprojektował takie obiekty jak kościoły w Zagłobie, Komarowie, w Łapach, przebudowa pałacu rządowego i budowa kaplicy w Spale, Szpital Kliniczny im. ks. Anny Mazowieckiej w Warszawie, nowy gmach Sejmu, dwór Milusin w Sulejówku. Był pracownikiem Rady Komisji Odbudowy Kraju i Racjonalnego Budownictwa Tymczasowej Rady Stanu[5], członkiem Rady Głównej Towarzystwa Rozwoju Ziem Wschodnich w 1939[6].
Po II wojnie światowej podjął pracę na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej.
Jego żoną była Rafaela Bończa. Mieli dwóch synów i córkę[7]. Syn Ludomir zginął rozstrzelany w Palmirach w 1940 roku[7]. Kazimierz Skórewicz został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 140-2-2)[8].
Ordery i odznaczenia edytuj
- Złoty Krzyż Zasługi (7 czerwca 1939)[9]
Upamiętnienie edytuj
- Tablica w Bramie Senatorskiej Zamku Królewskiego w Warszawie.
- Tablica pamiątkowa przy ul. Polskich Architektów (Polşa Memarları Küçəsi) w Baku, w Azerbejdżanie.
Przypisy edytuj
- ↑ biogram w PSB tom XXXVIII s. 334 podaje datę urodzin w roku 1866.
- ↑ In memoriam Pamięci Architektów Polskich
- ↑ Kazimierz Józef Skórewicz [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2022-01-12].
- ↑ Ambasada RP w Baku, Biurowiec Rotszyldów w Baku - film [online], youtube.com [dostęp 2022-05-23] (pol. • ang. • azer. • ros.).
- ↑ Włodzimierz Suleja, Tymczasowa Rada Stanu, Warszawa 1998, s. 223.
- ↑ Rocznik Ziem Wschodnich 1939, s. 211.
- ↑ a b Zaniedbane i zniszczone groby gwiazd PRL i II RP. Niezapomniani [online], www.se.pl [dostęp 2024-02-26] (pol.).
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: KAZIMIERZ SKÓREWICZ, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-04-14].
- ↑ M.P. z 1939 r. nr 131, poz. 307 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
Bibliografia edytuj
- Polonia Baku, Kazimierz Skórewicz.
- Waldemar Baraniewski, Kazimierz Skórewicz, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2000, ISBN 83-7059-514-6, OCLC 830203169.
- Hanna Krzyżanowska, Skórewicz Kazimierz, [w:] Polski słownik biograficzny konserwatorów zabytków, red. Henryk Kondziela, Hanna Krzyżanowska, z. 2, Poznań, Wydaw. Poznańskie 2006, ISBN 83-7177-416-8.