Wikipedia

Kościół św. Jana Chrzciciela w Għargħur

Kościół świętego Jana Chrzciciela (malt. Il-knisja ta’ San Ġwann il-Battista, ang. St. John the Baptist Church) – rzymskokatolicki kościół w miejscowości Għargħur na Malcie. Świątynia należąca do parafii św. Bartłomieja w Għargħur(inne języki)[1] znajduje się przy Triq San Ġwann[2] obok cmentarza[3].

Kościół św. Jana Chrzciciela
Il-knisja ta’ San Ġwann il-Battista
Ilustracja
Państwo

 Malta

Miejscowość

Għargħur

Adres

Triq San Ġwann

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

w Għargħur

Wezwanie

św. Jana Chrzciciela

Położenie na mapie Malty
Mapa konturowa Malty, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Jana Chrzciciela”
Położenie na mapie Morza Śródziemnego
Mapa konturowa Morza Śródziemnego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Jana Chrzciciela”
Ziemia35°55′21,9″N 14°27′03,5″E/35,922750 14,450972
Multimedia w Wikimedia Commons

Historia edytuj

Kościół ten jest jednym z najstarszych kościołów na Malcie[4][5], oryginalny został zbudowany prawdopodobnie w latach 1223–1225[6][7]. Jego budowniczymi mieli być przybysze z Celano we Włoszech[8] wygnani za bunt przeciwko Fryderykowi II[3].

Prałat Pietro Dusina w raporcie ze swojej w kościele wizytacji w 1575 napisał, iż był to najstarszy kościół w tej miejscowości, i w przeszłości pełnił funkcję parafialnego[8][9]. W okresie wizytacji był pod wezwaniem Ścięcia św. Jana Chrzciciela[3].

Raport biskupa Tomasa Gargallo z wizytacji w 1589 podaje przy opisie cmentarza znajdującego się obok kościoła, że pochowano tam wielu zmarłych, gdy kościół ten w przeszłości zastępował parafię (tempore quo inserviebat loco parrochiae)[3].

Kiedy w 1610 formalnie została ustanowiona parafia w Għargħur, kościół św. Jana Chrzciciela pełnił funkcję kościoła parafialnego w latach 1612–1638, aż do ukończenia budowy nowego kościoła parafialnego(inne języki)[3].
Z czasem, z powodu zmniejszenia się liczby wiernych uczęszczających do kościoła św. Jana, ten ostatni popadł w ruinę i, decyzją biskupa Miguela Balaguera(inne języki) w 1659 został zdesakralizowany[1][3][4][5].

W latach 1675–1680 na tym samym miejscu zbudowana została nowa świątynia, która dotrwała do naszych czasów[8][10][11][12].

W 2019 ukończona została renowacja kościoła. Usunięto wkładki metalowe oraz łuszczące się tynki, zdjęto narośla biologiczne na elewacjach, stropach i dachach oraz innych miejscach, oczyszczono mury, wymieniono zużytą kamieniarkę, oraz uzupełniono spoinowanie[9][10][11][12].

Architektura edytuj

Nie jest znany architekt istniejącego dziś kościoła. Kościół został zbudowany z lokalnego wapienia globigerynowego[9][11][12].

Wygląd zewnętrzny edytuj

Fasada kościoła jest prosta, bez żadnych upiększeń[13]. Oflankowana jest dwoma pilastrami w stylu doryckim, na których wsparty jest fryz z dekoracją złożoną z szeregu tryglifów, charakterystycznych dla klasycznego stylu doryckiego. Przestrzeń pomiędzy tryglifami – metopy – jest pusta i pozbawiona jakiejkolwiek dekoracji. Na fryzie wsparty jest trójkątny fronton zajmujący całą szerokość kościoła. Główne drzwi kościoła umiejscowione centralnie powtórzają motyw z pilastrami i fryzem, przykrytym w tym przypadku podzielonym trójkątnym frontonem. Nad drzwiami widoczne jest prostokątne okno. Na prawo od głównych drzwi znajduje się biała płytka marmurowa ze szczeliną, w którą można wrzucić pieniądze. Na płytce widnieją słowa „MISEREMINI MEI”, co oznacza „zmiłuj się nade mną”[3].

Nad fasadą znajduje się niewielka dzwonnica typu bell-cot, ozdobiona po bokach spływami wolutowymi[13]. W jej górnej części ozdobne elementy w formie płomieni, które są postrzegane jako symbol dusz w czyśćcu. W dzwonnicy niewielki dzwonek, którym dzwoni się głównie podczas pogrzebów. Po bokach kościoła znajdują się wychodzące z dachu proste kamienne rzygacze[3]. Nad dzwonnicą góruje niewielki krzyż maltański, co było przywilejem dawanym przez Zakon Maltański wszystkim kościołom pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela, patrona Zakonu[13].

Wnętrze kościoła edytuj

Wnętrze kościoła jest słusznej wielkości, przykryte jest sklepieniem beczkowym. W kościele znajduje się jeden ołtarz, którego obraz tytularny przedstawia chrzest Jezusa przez św. Jana Chrzciciela w rzece Jordan. Obraz umieszczony jest w bardzo pięknej barokowej oprawie. W jej górnej części widoczny jest owalny obraz, który przedstawia zasmuconą Madonnę. W kościele znajdziemy także zespół obrazów stacji Via Crucis. Po prawej stronie kościoła znajduje się także piękny krucyfiks. Kościół ma troje drzwi: główne, po lewej stronie prowadzące na cmentarz oraz po prawej wiodące do przylegającej do kościoła zakrystii[3][5].

Świątynia dziś edytuj

Współcześnie (2023), po remoncie w 2019 kościół jest w bardzo dobrym stanie, otwierany jest okazjonalnie, zwłaszcza w listopadzie[3].

Cmentarz edytuj

Obok kościoła znajduje się cmentarz, którego początki sięgają czasów budowy starego kościoła[8]. Rzeczywiście, Achille Ferres w swojej Descrizione storice delle chiese di Malta e Gozo (1866) wzmiankuje bardzo stary nagrobek z wykutym symbolem mitry. Przytacza przekaz, iż jest to grób biskupa, który zmarł na epidemię podczas podróży statkiem, i z zatoki Saint Paul’s Bay został przywieziony i pochowany na tym cmentarzu. Pochówek ten możne być łączony z VII wyprawą krzyżową i powrotem w 1270 po niechlubnym oblężeniu Tunisu. Wielu krzyżowców zmarło wówczas na dyzenterię[3][4][8].

Na cmentarzu znalazły również miejsce spoczynku ofiary epidemii, które nawiedziły Maltę w 1592/1593 i 1575/1576, a później jedynie osoby, które zmarły z podejrzanych przyczyn. Do 1937 wejście na cmentarz było możliwe jedynie przez kościół[8]. Do tego czasu zmarli byli chowani w kościele parafialnym, dopiero po ułożeniu tam nowej posadzki pogrzeby przeniesiono na cmentarz przy kościele św. Jana[3], co jest kontynuowane[13].
W lata 70. XX wieku teren cmentarza został powiększony, a sam cmentarz odnowiony[3].

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b Parroċċa ta’ Ħal Għargħur. L’Arċidjoċesi ta’Malta. [dostęp 2023-08-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-06-05)]. (malt.).
  2. ↑ San Gwann il-Battista / St. John the Baptist. Quddies. [dostęp 2023-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-09-18)]. (ang.).
  3. ↑ a b c d e f g h i j k l m Roderick Basuttil: Il-knisja ta’ S. Ġwann il-Battista ~ Ħal Għargħur ~. KappelliMaltin.com. [dostęp 2023-08-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-11)]. (malt.).
  4. ↑ a b c CXXXVII. Altre chiese nel Gargur e suoi limiti. / Chiesa di San Giovanni Battista. W: Achille Ferres: Descrizione storica delle chiese di Malta e Gozo. Malta: 1866, s. 478.
  5. ↑ a b c Gharghur - Church of Saint John the Baptist. W: Alfie Guillaumier: Malta’s Towns and Villages. USA: Terry Asphar (tłumacz), 2003, s. 115. ISBN 0-9743821-0-8. (ang.).
  6. ↑ Carmelo Bezzina: Churches and Chapels. Ħal Għargħur Local Council. [dostęp 2023-08-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-03-28)]. (ang.).
  7. ↑ Bezzina 2009 ↓, s. 5.
  8. ↑ a b c d e f Bezzina 2009 ↓, s. 46.
  9. ↑ a b c 13th-century chapel being restored. St John the Baptist chapel in Għargħur dates back to 1223.. [w:] Times of Malta [on-line]. 2019-03-02. [dostęp 2023-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-08-27)]. (ang.).
  10. ↑ a b Chapel of St John the Baptist Gharghur. restoration.gov.mt. [dostęp 2023-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-08-27)]. (ang.).
  11. ↑ a b c Restoration of St John the Baptist Chapel in Għargħur nearing completion. [w:] The Malta Independent [on-line]. 2019-03-01. [dostęp 2023-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-02)]. (ang.).
  12. ↑ a b c Gordon Watson: Watch: Għargħur chapel restoration, to be completed in two weeks. [w:] Newsbook [on-line]. 2019-03-02. [dostęp 2023-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-08-27)]. (ang.).
  13. ↑ a b c d Bezzina 2009 ↓, s. 47.

Bibliografia edytuj

  • Julian Bezzina: Ħal Għargħur. The Hilltop Village. Four Walks in this Charming Old Village. Gharghur Local Council, 2009. ISBN 978-99909-980-5-4. (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kościół_św._Jana_Chrzciciela_w_Għargħur&oldid=72138554”