Kościół św. Marcina w Jarocinie
Kościół św. Marcina w Jarocinie – jedna z najstarszych świątyń w Wielkopolsce znajdująca się w Jarocinie.
 nr rej. 130/31 AK z dnia 11.III.1931 r.[1]
| |||||||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||||||
 Widok od strony rynku. | |||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Położenie na mapie Jarocina  | |||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu jarocińskiego  | |||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Jarocin  | |||||||||||||||
 51°58′22″N 17°30′05″E/51,972778 17,501389
| |||||||||||||||
Historia
edytujPierwsza informacja o kościele pochodzi z 1257 roku. Był to wówczas kościół drewniany zbudowany przez dziedziców Jarocina Jarockich, herbu Rawicz. W latach 1773–1787 Jan Radoliński, podkomorzy wschowski dokonał gruntownej przebudowy kościoła.
Architektura i wnętrze
edytujKościół wybudowany na rzucie krzyża greckiego, orientowany, jednonawowy. W kościele znajduje się 5 ołtarzy: Wielki ołtarz, ołtarz św. Anny, Przemienienia Pańskiego św. Stanisława Kostki i ołtarz Matki Boskiej Bolesnej w Kaplicy Radolińskich[2].
Największą uwagę przyciąga ołtarz główny zbudowany w XVIII w. w stylu klasycystycznym. Ciekawe są również drewniane barokowe rzeźby św. Andrzeja Ap, św. Stanisława Kostki, św. Stanisława Bpa., św. Nepomucena św. św. Franciszka Ksawerego, św. Jakuba Apostoła.
W kościele znajduje się również XVIII wieczna barokowa ambona przyozdobiona figurami świętych[potrzebny przypis]. Dawniej w ołtarzach bocznych znajdowały się dwie ambony jednak ich sporych rozmiarów konstrukcja groziła zawaleniem. Jedna z nich (murowana, przetrwała ok. 90 lat) była umiejscowiona obok kaplicy Matki Boskiej Bolesnej. Przedstawiała łódź św. Piotra z wiosłami, liną i masztem oraz sieć pełną ryb. Druga ambona (tzw. ślepa) była po przeciwległej stronie ołtarza. Stał na Niej posąg Chrystusa z prawą ręką błogosławiąca wiernych, natomiast w lewej ręce trzymał kule ziemską. Ambonę zdemontował w 1867 roku Władysław Radoliński[3][4].
Organy
edytujPierwsza znana informacja o organach w tym kościele pochodzi z 1777 r. i wspomina o pracach przy nowych organach. W aktach kościelnych z 1823 r. zapisano, że od kilkunastu lat świątynia nie dysponuje zadnym instrumentem. Kolator kościoła Ignacy Radoliński zamówił około 1815 r. organy u Rafała Ostrowskiego z Pyzdr, które ustawiono dopiero w 1823 r. W 1865 r. organy wymagały remontu i nie były już wtedy używane w trakcie liturgii. Przebudowę instrumentu, którą ukończono na Wielkanoc 1867 r., wykonał Jan Spiegel z Rychtala. W 1899 r. znów były w złym stanie technicznym, jednakże zdecydowano się jedynie na doraźne prace, które ponownie wykonał Spiegel.
W 1908 r. podjęto starania o budowę nowego instrumentu. Jako wykonawca brany był pod uwagę nowy właściciel zakładu Spiegla – Józef Bach, jednak dzięki znajomościom budowę powierzono firmie Alexandra Schukego. Zaprojektował on 14-głosowe organy za kwotę 3978 marek. Organmistrz zdecydował się usunąć z projektu dwa głosy, przez co kwota obniżyła się do 3368 marek. Ostatecznie na początku 1909 r. postawiono 14-głosowe organy za niższą kwotę. W 1911 r. Schuke gruntownie wyczyścił organy po pracach remontowych w kościele. Warto wspomnieć, że spis prac Schukego wskazuje, że organy w Jarocinie o numerze opusowym 49 miały powstać w 1908 r. i liczyć 13 głosów.
W 1917 r. z instrumentu zabrano piszczałki prospektowe, które uzupełniono w 1925 r. oraz wykonano szafę ekspresyjną dla manuału II. Prace te wykonał Józef Bach. W 1928 roku, dzięki pomysłowi i staraniom Lucjana Kunca, Bach dodał do organów trzy głosy oraz urządzenie Tremolo[5].
Galeria
edytuj-
Krużganek -
Wnętrze kościoła, ołtarz -
Zegar słoneczny na ścianie kościoła -
Kazimierz Barwicki - tablica pamiątkowa
.jpg)
Przypisy
edytuj- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2010-05-07].
- ↑ Marian Walczak, Kościół św. Marcina i Franciszkanie w Jarocinie, Jarocin: Zakład Bibliotecznych i Szkolnych Pomocy Naukowych i Użytkowych "Marka", 1995 (Jarocin w zbliżeniach historycznych), s. 22.
- ↑ Marian Walczak, Kościół św. Marcina i Franciszkanie w Jarocinie, Jarocin: Zakład Bibliotecznych i Szkolnych Pomocy Naukowych i Użytkowych "Marka", 1995 (Jarocin w zbliżeniach historycznych), s. 23-24.
- ↑ Parafia Jarocin [online], swmarcin-jarocin.com [dostęp 2023-11-28].
- ↑ Jarocin ( Kościół św. Marcina) [online], musicamsacram.pl [dostęp 2023-11-28] (pol.).