Kościół ewangelicki w Węgrowie
Kościół ewangelicki w Węgrowie – modrzewiowy XVII-wieczny kościół luterański znajdujący się na cmentarzu protestanckim w Węgrowie, na końcu ulicy Ewangelickiej.
 632 z dnia 4.04.1962
| |||||||
| kościół filialny | |||||||
 Drewniany kościół ewangelicki w Węgrowie | |||||||
| Państwo | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||
| Miejscowość | |||||||
| Wyznanie | |||||||
| Kościół | |||||||
| Parafia | |||||||
| |||||||
| |||||||
Położenie na mapie Węgrowa  | |||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |||||||
Położenie na mapie powiatu węgrowskiego  | |||||||
 52°24′06,1200″N 22°00′47,5560″E/52,401700 22,013210
| |||||||
Historia edytuj
Świątynię zbudowano w 1679 roku na mocy przywileju biskupa łuckiego Stanisława Witwickiego w ciągu jednej doby, w miejscu podpalonej w 1678[1] przez mieszkańców Węgrowa wcześniejszej świątyni kalwińskiej z 1634[2] (protestanci nie byli w mieście lubiani). Warunkiem pozwolenia na odbudowę było właśnie postawienie zboru w jeden dzień (obowiązywał wówczas zakaz wznoszenia świątyń protestanckich)[3]. W latach 1679-1776 pełniła funkcję luterańskiego kościoła parafialnego. Od 1776 roku do zbudowania kościoła Świętej Trójcy (1838) był filiałem parafii Świętej Trójcy w Warszawie i pełnił rolę głównej świątyni ewangelickiej w mieście[1][2].
Architektura edytuj
Prostokątny, orientowany kościół konstrukcji zrębowej przypomina drewniany dom mieszkalny. Jest zbudowany z modrzewiowych bali, oszalowany deskami, zwieńczony niewielką sygnaturką oraz dachem dwuspadowym, krytym gontem. Na sygnaturce znajduje się kuty krzyż żelazny, a w ścianach południowej i północnej po dwa otwory okienne. Wewnątrz nie zachowało się żadne oryginalne wyposażenie. Stoi tam skromny ołtarz współczesny[3].
Otoczenie edytuj
Wokół kościoła znajduje się cmentarz z zabytkowymi nagrobkami (zgrupowanymi w wielu przypadkach w kwatery rodzinne[2]), z których najstarsze pochodzą z końca XVII wieku i należą do najstarszych płyt nagrobnych w Polsce. Należą one do osób ze szkockich rodzin Hendersonów, Lidelów, Campbellów i Hueysów (kupców zbożowych, którzy z uwagi na walki religijne musieli uchodzić z kraju), np. Archebalda Campbella z 1692[1] z jego herbem (krzyżami św. Andrzeja skwadratowanymi z galerami[4]). Do cennych zabytków należą też nagrobki pastora Karola Tetfejlera (zm. 1838) oraz nauczyciela i powstańca styczniowego Edwarda Marskiego, który poległ w bitwie pod Węgrowem 3 marca 1863[3]. Część nagrobków zawiera symbolikę związaną z marnością życia[2]. Język inskrypcji na nagrobkach wskazuje na to, że pochowani byli już w tym czasie spolonizowani[4].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Kościół parafialny z 1679 r. obecnie kaplica cmentarna, tablica informacyjna in situ
- ↑ a b c d Cmentarz ewangelicki. Ewangelicki Kościół Parafialny z 1679 r., obecnie Kaplica Cmentarna, miasto Węgrów, tablica informacyjna in situ
- ↑ a b c Węgrów. Kaplica ewangelicka na cmentarzu ewangelicko-augsburskim, tablica szlaku Skarbiec mazowiecki na Podlasiu in situ
- ↑ a b Roman Postek, Szkoci w Węgrowie, folder turystyczny, Miasto Węgrów
Linki zewnętrzne edytuj
- Piotr Kalinowski, Parafia Ewangelicko-Augsburska św. Trójcy w Węgrowie [online], Ekumenizm.pl, 20 września 2009 [dostęp 2008-02-05] [zarchiwizowane z adresu 2006-10-05].
- Cmentarz ewangelicki [online], Urząd Miejski w Węgrowie, 29 października 2007 [zarchiwizowane z adresu 2014-05-13].