Kongregacja ds. Biskupów

Kongregacja ds. Biskupów (Congregatio pro Episcopis) to kongregacja Kurii Rzymskiej, która rekomenduje nowych biskupów i przedstawia nominacje do zatwierdzenia Papieżowi. Do jej zadań należy ustanawianie, dzielenie i łączenie diecezji. Kongregacja przyjmuje także raporty ordynariuszy z pracy i problemów diecezji i organizuje ich wizyty ad limina apostolorum (czyli do Watykanu), wymagane co 5 lat wobec biskupów wszystkich krajów.

Tej kongregacji podlega też prałatura personalna Opus Dei, której przewodzi Fernando Ocariz.

Spis treści

Obecny zarząd kongregacji

• Kardynał Marc Ouellet P.S.S. - prefekt Kongregacji (od 30 VI 2010)
• Abp Ilson de Jesus Montanari - sekretarz Kongregacji (od 12 X 2013)
• Ks. prał. Udo Breitbach - podsekretarz Kongregacji (od 25 I 2012)

Historia

Kongregacja ds. Biskupów jest w prostej linii sukcesorką Świętej Kongregacji Konsystorialnej, aczkolwiek do pontyfikatu Piusa X sprawami dotyczącymi biskupów zajmowało się jeszcze kilka innych kongregacji:

• Kongregacja ds. Biskupów i Zakonników (1572/94-1908)
• Kongregacja ds. Egzaminowania Biskupów (1592-1903)
• Kongregacja ds. Rezydencji Biskupów (1634-1908)
• Kongregacja ds. Soboru Trydenckiego (od 1564, sprawy dotyczące biskupów wyłączono spod jej kompetencji w 1908)

Święta Kongregacja Konsystorialna, której pełna nazwa brzmiała Święta Kongregacja ds. Erygowania Diecezji oraz Prowizji Konsystorialnych, utworzona została przez Sykstusa V bullą Immensa Aeterni Dei z 22 stycznia 1588. Do jej kompetencji należało podejmowanie decyzji w sprawach rozstrzyganych dotąd obligatoryjnie na konsystorzach, takich jak np. tworzenie nowych diecezji, zmienianie granic dotychczasowych, mianowanie biskupów i nadawanie innych beneficjów konsystorialnych. W jej skład wchodziło przeciętnie kilkunastu kardynałów, nadto niektórzy arcybiskupi, biskupi i niżsi rangą prałaci.

W 1908 papież Pius X skupił w rękach Kongregacji Konsystorialnej wszystkie sprawy dotyczące biskupów. W 1967 papież Paweł VI zmienił jej nazwę na "Kongregacja ds. Biskupów"; zmiana ta weszła w życie 1 stycznia 1968. Papież Jan Paweł II w konstytucji Pastor bonus z 1988 potwierdził jej zakres kompetencji.

Lista przewodniczących Kongregacji

Kongregacja Konsystorialna

Obradom Kongregacji przewodniczył początkowo jej dziekan, czyli najstarszy rangą kardynał będący jej członkiem, a pod jego nieobecność funkcję tę automatycznie przejmował kardynał zajmujący kolejne miejsce w porządku starszeństwa. Nie ma dowodu, by w ramach jej struktur formalnie funkcjonował na stałe urząd kardynała prefekta, tak jak we współczesnych kongregacjach, choć za pontyfikatu Grzegorza XV i Urbana VIII kardynał Domenico Ginnasi był tytułowany jako prefekt Kongregacji Konsystorialnej. W 1721 papież Innocenty XIII postanowił, że funkcja prefekta tej kongregacji będzie zarezerwowana dla samego papieża. Taki stan utrzymał się aż do pontyfikatu Pawła VI, jednak od 1908 jeden z kardynałów pełnił urząd sekretarza Kongregacji i w tym charakterze kierował jej bieżącymi pracami. Wcześniej sekretarzem Kongregacji Konsystorialnej był każdorazowy sekretarz Świętego Kolegium Kardynałów.

Prefekci:

• Domenico Ginnasi (1621-1639)
• Innocenty XIII (1721-1724)
• Benedykt XIII (1724-1730)
• Klemens XII (1730-1740)
• Benedykt XIV (1740-1758)
• Klemens XIII (1758-1769)
• Klemens XIV (1769-1774)
• Pius VI (1775-1799)
• Pius VII (1800-1823)
• Leon XII (1823-1829)
• Pius VIII (1829-1830)
• Grzegorz XVI (1831-1846)
• Pius IX (1846-1878)
• Leon XIII (1878-1903)

Pius X (1903-1914) Benedykt XV (1914-1922) Pius XI (1922-1939) Pius XII (1939-1958) Jan XXIII (1958-1963) Paweł VI (1963-1967)

Kardynałowie sekretarze (1908-1967): Gaetano de Lai (1908–1928) Carlo Perosi (1928–1930) Raffaele Carlo Rossi OCD (1930–1948) Adeodato Giovanni Piazza OCD (1948–1957) Carlo Confalonieri (1961–1967)

Prefekci Kongregacji ds. Biskupów (od 1968)

• Carlo Confalonieri (1968–1973)
• Sebastiano Baggio (1973–1984)
• Bernardin Gantin (1984–1998)
• Lucas Moreira Neves, O.P. (1998–2000)
• Giovanni Battista Re (2000–2010)
• Marc Ouellet (2010–nadal)

Bibliografia

• Christoph Weber: Die ältesten päpstlichen Staatshandbücher: Elenchus congregationum, tribunalium et Collegiorum urbis 1629-1714. Rzym – Fryburg Bryzgowijski – Wiedeń: Herder, 1991. ISBN 978-3451216534.
• Gaetano Moroni, Dizionario di erudizione storico-ecclesiastica. Vol. XVI, Wenecja 1842, s. 179-181