Koperniki

wieś w województwie opolskim

Koperniki (niem. Köppernig, Köppernigk, Köppernick) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie nyskim, w gminie Nysa[4].

Koperniki
wieś
Ilustracja
Kościół pw. św. Mikołaja
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

nyski

Gmina

Nysa

Liczba ludności 

728[2]

Strefa numeracyjna

77

Kod pocztowy

48-303[3]

Tablice rejestracyjne

ONY

SIMC

0500398

Położenie na mapie gminy Nysa
Mapa konturowa gminy Nysa, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Koperniki”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Koperniki”
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Koperniki”
Położenie na mapie powiatu nyskiego
Mapa konturowa powiatu nyskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Koperniki”
Ziemia50°24′32″N 17°16′35″E/50,408889 17,276389[1]
Widok na Koperniki od strony Siestrzechowic

Nazwa edytuj

Polską nazwę Kopernik oraz niemiecką Köppernig wymienia w 1896 roku śląski pisarz Konstanty Damrot w książce o nazewnictwie miejscowym na Śląsku[5]. Damrot w swojej książce wymienia również starsze nazwy z łacińskich dokumentów z roku 1284 Copirnik i z roku 1289 Copernik. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego wydany pod koniec wieku XIX nie podaje nazwy polskiej, a jedynie zlatynizowaną nazwę miejscowości z 1369 roku Koppirnik oraz niemiecką Köppernig[6].

Historia edytuj

Wieś wzmiankowana w 1272, wywodzą się stąd przodkowie Mikołaja Kopernika, którzy przez Kraków wywędrowali do Torunia[7]. W czasie obchodów 500 lecia urodzin Kopernika jego imię nadano miejscowej szkole, a w centrum wsi ustawiono pomnik.

Po 1945 przesiedlono tutaj mieszkańców wsi Wiktorówka z powiatu Brzeżany, województwo tarnopolskie (dziś Wiktoriwka). Część mieszkańców pochodzi ze wsi Jeleśnia, powiat żywiecki.

W latach 1954–1961 wieś należała do gromady Siestrzechowice, po przeniesieniu siedziby gromady do Kopernik i zmianie jej nazwy, była siedzibą władz gromady Koperniki. Po reformie administracji w 1973 r. w gminie Kałków, po jej likwidacji w 1975 r. w gminie Nysa.

Zabytki edytuj

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[8]:

  • kościół par. pw. św. Mikołaja, neogotycki zbudowany w l. 1881–1882 z wnętrzem neogotyckim
    • dawny cmentarz przy kościele, z XIII–XIX w.
    • ogrodzenie z bramami, murowane, z l. 1881–82
  • cmentarz parafialny, z k. XIX w.
    • kaplica
    • bramka

inne zabytki:

  • pomnik Mikołaja Kopernika.
  • pomnik nagrobny z inskrypcją rosyjską i niemiecką – Aleksandra Kołzakowa, porucznika rosyjskiego, który zmarł od rany po bitwie pod Budziszynem w 1813.

Turystyka edytuj

15 lipca 2010, w ramach organizowanego w Prudniku VI Europejskiego Tygodnia Turystyki Rowerowej, w którym wzięli udział rowerzyści z całej Europy, przez Koperniki prowadziła trasa „Szlakiem błogosławionej Marii Luizy Merkert”[9].

Przypisy edytuj

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 57959
  2. GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-09-23].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 506 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  5. Konstanty Damrot, „Die älteren Ortsnamen Schlesiens, ihre Entstehung und Bedeutung: mit einem Anhange über die schlesisch-polnischen Personennamen: Beiträge zur schlesischen Geschichte und Volkskunde”, Verlag von Felix Kasprzyk, Beuthen 1896.
  6. Koperniki – Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, T. IV, s. 245.
  7. Jerzy Dobrzycki, Leszek Hajdukiewicz, Mikołaj Kopernik w Polski Słownik Biograficzny Tom IV, Wrocław-Warszawa-Kraków 1968-1969.
  8. Rejestr zabytków nieruchomych woj. opolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 67. [dostęp 2012-12-24].
  9. Trasy rowerowe VI ETTR w Prudniku, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 27 (1019), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 7 lipca 2010, s. 20–21, ISSN 1231-904X.

Bibliografia edytuj

  • Wzgórza Niemczańsko-Strzelińskie. Przedgórze Paczkowskie. Słownik Geografii Turystycznej Sudetów, tom 21 A–M, pod red. M. Staffy, Wydawnictwo I-BIS, Wrocław 2008, s. 435–438.
  • Stanisław Rospond: Mikołaj Kopernik. Opolskie Tow. przyjaciół nauk. Wydz. 2: języka i literatury ; Studium językowe o rodowodzie i narodowości. Opole 1973
  • Georg Bender: Heimat und Volkstum der Familie Koppernigk (Coppernicus). Anlage: Dr. Woiciech Ketrzynskis Beweise für das Polentum im mittelalterlichen Thorn. Breslau: Ferdinand Hirt 1920 (Darstellungen und Quellen zur schlesischen Geschichte, 27).

Linki zewnętrzne edytuj