Kosobudy (województwo pomorskie)
Kosobudy (kaszub. Kòsobùdë, niem. Kossabude) – wieś kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie chojnickim, w gminie Brusy.
| wieś | |
 Panorama wsi | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2008) |
793 |
| Strefa numeracyjna |
52 |
| Kod pocztowy |
89-632[2] |
| Tablice rejestracyjne |
GCH |
| SIMC |
0079869 |
Położenie na mapie gminy Brusy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu chojnickiego  | |
 53°52′29″N 17°45′24″E/53,874722 17,756667[1]
| |
W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Kosobudy, po jej zniesieniu w gromadzie Brusy-Północ. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 1000901 | Kosobudy-Wybudowanie | część wsi |
Historia edytuj
W 1324 Zakon krzyżacki uzyskał drogą wymiany Kosobudy. W 1326 w miejscowości istniał już dwór krzyżacki który przejął rolę poprzednio sprawowana przez Brusy. Urzędował tam urzędnik zarządzający okręgiem zaborskim w komturstwie tucholskim.[5] Od 20 listopada do grudnia 1906 r., a następnie ponownie od początku stycznia do 12 stycznia 1907 r. w miejscowej szkole elementarnej odbył się strajk dzieci przeciwko nauczaniu religii w języku niemieckim. Z uczestników strajku znane są nazwiska następujących dzieci: Borkowski, J. Januszewski, J. Jączkowski, J. Szopiński, L. Wernke. Strajk był elementem znacznie większej akcji biernego oporu wobec pruskich władz szkolnych, która na przełomie 1906 i 1907 r. objęła ponad 460 (!) szkół w prowincji Prusy Zachodnie, czyli przedrozbiorowe Pomorze Gdańskie, Powiśle, ziemię chełmińską i ziemię lubawską oraz część Krajny. Inspiracją dla strajków pomorskich były wcześniejsze działania dzieci w prowincji wielkopolskiej, ze słynnym strajkiem we Wrześni (1901) na czele[6].
Zabytki edytuj
Według rejestru zabytków NID[7] na listę zabytków wpisane są:
- kościół ewangelicko-augsburski, obecnie rzymskokatolicki pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa, ul. Kościelna 22, 1871, nr rej.: A-1213 z 19.09.2000
- pastorówka, obecnie przedszkole, ul. Czerska 11, nr rej.: j.w.
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 58988
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 517 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Marcel Knyżewski: Siedziby średnich i niższych rangą urzędników krzyżackich na terenie dzisiejszej Polski. Studium archeologiczne (Rozprawa doktorska). Łódź: Instytut Archeologii Uniwersytet Łódzki, 2018, s. 103,392. [dostęp 2024-02-22].
- ↑ L. Burzyńska-Wentland, Strajki szkolne w Prusach Zachodnich w latach 1906−1907, Gdańsk 2009, s. 224.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 7 [dostęp 2016-12-19].