Wikipedia

Koszary Mirowskie

zespół budynków w Warszawie
(Przekierowano z Koszary Gwardii Konnej Koronnej)

Koszary Mirowskie (także Koszary Gwardii Konnej Koronnej[1], Koszary Wielopolskie[2]) – kompleks koszar wybudowany w Warszawie w latach 30. XVIII wieku dla Regimentu Gwardii Konnej Koronnej.

Koszary Mirowskie
Ilustracja
Koszary Mirowskie na akwareli Zygmunta Vogla, ok. 1800
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Miejscowość

Warszawa

Adres

ul. Chłodna 3

Architekt

Joachim Daniel Jauch

Rozpoczęcie budowy

1730

Ukończenie budowy

1732

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Koszary Mirowskie”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Koszary Mirowskie”
Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Koszary Mirowskie”
52,238361°N 20,994250°E/52,238361 20,994250
Multimedia w Wikimedia Commons

Historia

edytuj

Koszary wzniesiono w latach 1730–1732 na terenie jurydyki Wielopole, według projektu Joachima Daniela Jaucha, jako element oprawy architektonicznej Osi Saskiej[3][4]. Nazwa koszar pochodzi od nazwiska dowódcy Regimentu Gwardii Konnej Koronnej Wilhelma Miera[2].

 
Plan Warszawy z końca XVIII wieku, zaznaczone Koszary Mirowskie (9)

Na koszarowy kompleks składały się trzy pary budynków (łącznie sześć budynków) usytuowanych równolegle po obu stronach ulicy[3]. Każdy z nich składał się z trzech piętrowych pawilonów połączonych niższymi łącznikami[3]. W latach 1784–1786 koszary zostały przebudowane w stylu klasycystycznym przez Stanisława Zawadzkiego[3]. Kolejna przebudowa miała miejsce po 1815[3].

Regiment Gwardii Konnej Koronnej stacjonował w Koszarach Mirowskich do 1794[2] (po II rozbiorze Polski). W latach 1806–1807 stacjonował tam 2 Pułk Ułanów, w 1809 14 Pułk Kirasjerów, w latach 1811–1812 17 Pułk Ułanów[2]. W 1831 w koszarach sformował się 6 Pułk Ułanów „Dzieci Warszawy”[2].

W 1851, po przebudowie przeprowadzonej przez Józefa Lessla, w zachodnich budynkach koszar umieszczono IV Oddział Warszawskiej Straży Ogniowej[3][5]. Wzniesiono wtedy wysoką wieżę obserwacyjną (tzw. czatownię)[3][5]. W późniejszych latach na ul. Chłodnej biegnącej między budynkami zbudowano tory tramwajowe[6].

W 1898 rozebrano dwie pary budynków od strony wschodniej, uwalniając miejsce pod plac Mirowski i hale Mirowskie[3], których budowę zapoczątkowano w październiku 1899[7].

W 1944, w czasie i po powstaniu warszawskim, budynki koszar zostały spalone[8]. Po wojnie rozebrano budynek południowy, a budynek północny został odbudowany w latach 1948–1950 według projektu Władysława Netto[3]. Rozebrano wtedy wieżę obserwacyjną[3]. W latach 70. zrekonstruowano budynek południowy i połączono obydwa budynki od strony wschodniej szklanym segmentem[9].

Obiekt w dalszym ciągu jest użytkowany przez warszawską Państwową Straż Pożarną. W dawnych koszarach mieści się Jednostka Ratowniczo-Gaśnicza nr 4[10]. Mają tam również swoje siedziby Związek Emerytów i Rencistów Pożarnictwa Rzeczypospolitej Polskiej[11] i Mazowiecki Zarząd Wojewódzki Związku Ochotniczych Straży Pożarnej Rzeczypospolitej Polskiej[12]. Mieściło się tam również Muzeum Pożarnictwa[13] (zgromadzone w nim eksponaty przeniesiono do otwartego w 2018 Centrum Edukacji i Historii Warszawskiej Straży Pożarnej przy ul. Marcinkowskiego 2)[14].

Do nazwy koszar nawiązują m.in. nazwy hal Mirowskich[15] i parku Mirowskiego[16].

Galeria

edytuj
  •  
    Koszary Mirowskie w 1865, po przekształceniu w 1851 zachodnich budynków na siedzibę IV Oddziału Warszawskiej Straży Ogniowej. Widok w kierunku placu Żelaznej Bramy
  •  
    Miejsce po rozebranych wschodnich budynkach koszar przygotowane pod budowę Hal Mirowskich, 1898
  •  
    Wieża obserwacyjna (tzw. czatownia) dobudowana do zachowanego budynku północnego, widok od strony placu Mirowskiego przed 1939
  •  
    Oryginalny budynek północny współcześnie, widok od strony ul. Chłodnej
  •  
    Oryginalny budynek północny współcześnie, widok od strony ul. Elektoralnej
  •  
    Budynek południowy (po lewej) oraz budynek północny współcześnie, między nimi szklany łącznik

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Juliusz A. Chrościcki, Andrzej Rottermund: Atlas architektury Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 1977, s. 54.
  2. ↑ a b c d e Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 366. ISBN 83-01-08836-2.
  3. ↑ a b c d e f g h i j Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 2 Canaletta–Długosza. Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 1995, s. 42. ISBN 83-9066291-4.
  4. ↑ Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 948. ISBN 83-01-08836-2.
  5. ↑ a b Janusz Dziano, Wojciech Kępka-Mariański, Ireneusz Wywiał, Danuta Koper: Warszawska Wola. Co było, co jest, co pozostanie.... Magia Słowa, 2015, s. 18. ISBN 978-83-940821-0-9.
  6. ↑ Artur Nadolski: Pani Chłodna (opowieść o warszawskiej ulicy). Warszawa: Bellona, 2008, s. 166. ISBN 978-83-11-11258-2.
  7. ↑ Franciszek Galiński: Gawędy o Warszawie. Warszawa: PIW, 1960, s. 269.
  8. ↑ Marian Gajewski: Urządzenia komunalne Warszawy. Zarys historyczny. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1979, s. 232. ISBN 83-06-00089-7.
  9. ↑ Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 2 Canaletta–Długosza. Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 1995, s. 42–43. ISBN 83-9066291-4.
  10. ↑ Jednostka Ratowniczo-Gaśnicza nr 4. [w:] Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej m.st. Warszawy [on-line]. warszawa-straz.pl. [dostęp 2018-01-07].
  11. ↑ Związek Emerytów i Rencistów Pożarnictwa RP. Kontakt. [w:] Związek Emerytów i Rencistów Pożarnictwa Rzeczypospolitej Polskiej [on-line]. [dostęp 2018-01-07].
  12. ↑ Biura Oddziałów Wojewódzkich Związku. [w:] Związek Ochotniczych Straży Pożarnych RP [on-line]. zosprp.pl. [dostęp 2018-01-07].
  13. ↑ Wolskie ABC. Warszawa: Urząd Dzielnicy Wola Gminy Warszawa-Centrum, 1996, s. 79.
  14. ↑ Marta Giziewicz: Nauka przez pamięć. [w:] Przegląd Pożarniczy [on-line]. [dostęp 2022-03-29].
  15. ↑ Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 488. ISBN 83-01-08836-2.
  16. ↑ Marian Gajewski: Urządzenia komunalne Warszawy. Zarys historyczny. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1979, s. 348. ISBN 83-06-00089-7.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Koszary_Mirowskie&oldid=75010307”