Krabojadek srebrnobrzuchy

gatunek gryzonia

Krabojadek srebrnobrzuchy[6] (Ichthyomys hydrobates) – gatunek ssaka z podrodziny bawełniaków (Sigmodontinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).

Krabojadek srebrnobrzuchy
Ichthyomys hydrobates[1]
(Winge, 1891)
Ilustracja
Krabojadek srebrnobrzuchy na ilustracji z 1896 roku
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

gryzonie

Podrząd

Supramyomorpha

Infrarząd

myszokształtne

Nadrodzina

myszowe

Rodzina

chomikowate

Podrodzina

bawełniaki

Plemię

Ichthyomyini

Rodzaj

krabojadek

Gatunek

krabojadek srebrnobrzuchy

Synonimy
Podgatunki
  • I. h. hydrobates (Winge, 1891)
  • I. h. nicefori O. Thomas, 1924
  • I. h. soderstromi de Winton, 1896
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5]

Zasięg występowania

edytuj

Krabojadek srebrnobrzuchy występuje w północno-zachodniej Ameryce Południowej zamieszkując w zależności od podgatunku[7]:

  • I. hydrobates hydrobates – zachodnia Wenezuela,
  • I. hydrobates nicefori – zachodnia Kolumbia,
  • I. hydrobates soderstromi – północno-środkowy Ekwador.

Taksonomia

edytuj

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1891 duński zoolog Herluf Winge nadając mu nazwę Habrothrix hydrobates[2]. Holotyp pochodził z Sierra de Mérida, z Méridy, z wysokości 1600–1700 m n.p.m., w stanie Mérida, w Wenezueli[8].

I. hydrobates jest szeroko rozprzestrzeniony na rozczłonkowanym terenie górskim i istnieją podejrzenia że jest to w rzeczywistości kompleks trzech spokrewnionych gatunków[5][8][9][7]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają trzy podgatunki[7].

Etymologia

edytuj
  • Ichthyomys: gr. ιχθυς ikhthus „ryba”; μυς mus, μυος muos „mysz”[10].
  • hydrobates: gr. ὑδρο- hudro- „wodny-”, od ὑδωρ hudōr, ὑδατος hudatos „woda”; βατης batēs „piechur”, od βατεω bateō „stąpać, chodzić”, od βαινω bainō „wędrować, chodzić”[11].
  • nicefori: brat Nicéforo María (właśc. Antoine Rouhaire) (1888–1980), francuski misjonarz w Kolumbii w latach 1908–1980, zoolog, kolekcjoner[12].
  • soderstromi: Ludovic Söderström (1843–1927), szwedzki konsul generalny w Ekwadorze od około 1886 roku do roku swojej śmierci[13].

Morfologia

edytuj

Długość ciała (bez ogona) 134–182 mm, długość ogona 125–150 mm, długość ucha 8–10 mm, długość tylnej stopy 30–36 mm; brak danych dotyczących masy ciała[14]. Wszystkie krabojadki mają brązowe futro grzbietu i biały lub srebrzysty spód ciała. Mają szerokie tylne stopy. Krabojadek srebrnobrzuchy ma wąskie siekacze i pysk, wyraźnie węższe niż u krabojadka strumieniowego (Ichthyomys tweedii)[9].

Tryb życia

edytuj

Gryzoń ten występuje w wysokich lasach deszczowych, lasach mglistych i lasach wtórnych[5]. Większość okazów została złapana na terenach przekształconych w rolnicze[9]. Prowadzi ziemnowodny, nocny tryb życia. Żywi się krabami i innymi bezkręgowcami wodnymi[5]. Jest spotykany od wysokości 600 do 2700 m n.p.m.

Populacja

edytuj

Krabojadek srebrnobrzuchy nie jest rzadki, ale trudno go schwytać. Jego liczebność maleje w związku z utratą środowiska przez wylesianie i zagrożenia związane ze skażeniem wód. Występuje w kilku obszarach chronionych w Wenezueli i w parku narodowym Munchique w Kolumbii. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody uznaje krabojadka srebrnobrzuchego za gatunek bliski zagrożenia[5].

Przypisy

edytuj
  1. Ichthyomys hydrobates, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b H. Winge. Habrothrix hydrobates n. sp. en Vandrotte fra Venezuela. „Videnskabelige meddelelser fra den Naturhistoriske forening i Kjöbenhavn”. 5 (3), s. 20–27, 1891. (duń.). 
  3. W.E. de Winton. On some Mammals from Ecuador. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1896, s. 512, 1896. (ang.). 
  4. O. Thomas. On a new fish-eating rat from Bogotá. „The Annals and Magazine of Natural History”. Ninth series. 13, s. 165, 1924. DOI: 10.1080/00222932408633019. (ang.). 
  5. a b c d e P. Soriano, Ichthyomys hydrobates, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2019, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-12] (ang.).
  6. Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 249. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  7. a b c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 390. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  8. a b D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Ichthyomys hydrobates. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-12].
  9. a b c J.L. Patton: Mammals of South America. Cz. 2: Rodents. University of Chicago Press, 2015, s. 284, 285. ISBN 978-0-226-16957-6. (ang.).
  10. T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 346, 1904. (ang.). 
  11. hydrobates, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-12] (ang.).
  12. Beolens, Watkins i Grayson 2009 ↓, s. 292.
  13. Beolens, Watkins i Grayson 2009 ↓, s. 384.
  14. U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 406. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

Bibliografia

edytuj
  • B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 1–567. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).