Krabojadek strumieniowy

Krabojadek strumieniowy
	Ichthyomys tweedii
	Anthony, 1921
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	chomikowate
Podrodzina	bawełniaki
Plemię	Ichthyomyini
Rodzaj	krabojadek
Gatunek	krabojadek strumieniowy
Synonimy
	Ichthyomys caurinus O. Thomas, 1924;
	Ichthyomys caurinus O. Thomas, 1924;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; brak danych
	Systematyka w Wikispecies

Krabojadek strumieniowy^[5] (Ichthyomys tweedii) – gatunek ssaka z podrodziny bawełniaków (Sigmodontinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae), występujący w północno-zachodniej Ameryce Południowej.

Zasięg występowania edytuj

Krabojadek strumieniowy jest znany z dwóch bardzo odległych lokalizacji, w zachodnim Ekwadorze i w środkowej Panamie; może mieć w rzeczywistości szeroki zasięg występowania. W Panamie schwytano do 2008 roku tylko trzy osobniki^[4]. Jest spotykany na nizinach i u stóp Andów, może zajmować ten obszar także w Kolumbii^[6].

Taksonomia edytuj

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1921 roku amerykański teriolog Harold Elmer Anthony nadając mu nazwę Ichthyomys tweedii^[2]. Holotyp pochodził z Portovelo, na wysokości 2000 ft (610 m) n.p.m., w prowincji El Oro, w Ekwadorze^[7]^[8].

Obejmuje I. caurinus jako młodszy synonim^[8]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy^[8].

Etymologia edytuj

Ichthyomys: gr. ιχθυς ikhthus „ryba”; μυς mus, μυος muos „mysz”^[9].
tweedii: Andrew Mellick Tweedy (1884–1949), kierownik kopalń należących do South American Development Company w Ekwadorze^[10].

Morfologia edytuj

Długość ciała (bez ogona) 143–197 mm, długość ogona 132–155 mm, długość ucha 8–12 mm, długość tylnej stopy 33–40 mm; masa ciała 123–155 g^[11]. Wszystkie krabojadki mają brązowe futro grzbietu i biały lub srebrzysty spód ciała. Mają szerokie tylne stopy. Krabojadek strumieniowy ma masywne siekacze i pysk, szersze u dorosłych osobników niż u krabojadka srebrnobrzuchego (Ichthyomys hydrobates)^[6].

Tryb życia edytuj

Gryzoń ten występuje w wysokich lasach deszczowych, lasach mglistych i lasach wtórnych, w pobliżu wartkich strumieni. Gatunki z tego rodzaju prowadzą ziemnowodny, nocny tryb życia^[4]. Żywią się małymi rybami, krabami i innymi bezkręgowcami wodnymi^[6]. Występuje od poziomu morza^[6] do wysokości 1700 m n.p.m.^[4]

Populacja edytuj

Krabojadek strumieniowy jest rzadki, nie wiadomo jaka jest jego liczebność i zasięg występowania. Zagrożeniami są dla niego wylesianie, rozwój rolnictwa i miast, a także skażenie wód. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody nie przydzieliła krabojadkowi strumieniowemu kategorii zagrożenia, w Panamie jest on uznany za gatunek krytycznie zagrożony^[4].

Przypisy edytuj

↑ Ichthyomys tweedii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b H.E. Anthony. Preliminary report on Ecuadorean mammals. „American Museum novitates”. 20, s. 1, 1921. (ang.).
↑ O. Thomas. A new fish-eating rat from Ecuador. „The Annals and Magazine of Natural History”. Ninth series. 13, s. 541, 1924. DOI: 10.1080/00222932408633071. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e C.C. Boada C.C., J. Pino & D.G.J.P.& D.G. Tirira J. Pino & D.G.J.P.& D.G., Ichthyomys tweedii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2019, wersja 2021-3, DOI: 10.2305/IUCN.UK.2008.RLTS.T10764A3214867.en [dostęp 2021-12-12] (ang.).
↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 249. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d J.L. Patton: Mammals of South America. Cz. 2: Rodents. University of Chicago Press, 2015, s. 284, 287. ISBN 978-0-226-16957-6. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Ichthyomys tweedii. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-12].
↑ ^a ^b ^c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 390. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 346, 1904. (ang.).
↑ B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 421. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
↑ U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 406. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[itis-1] Ichthyomys tweedii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Anthony-2] H.E. Anthony. Preliminary report on Ecuadorean mammals. „American Museum novitates”. 20, s. 1, 1921. (ang.).

[Thomas-3] O. Thomas. A new fish-eating rat from Ecuador. „The Annals and Magazine of Natural History”. Ninth series. 13, s. 541, 1924. DOI: 10.1080/00222932408633071. (ang.).

[iucn-4] C.C. Boada C.C., J. Pino & D.G.J.P.& D.G. Tirira J. Pino & D.G.J.P.& D.G., Ichthyomys tweedii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2019, wersja 2021-3, DOI: 10.2305/IUCN.UK.2008.RLTS.T10764A3214867.en [dostęp 2021-12-12] (ang.).

[Cichocki&inni-5] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 249. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Patton2015-6] J.L. Patton: Mammals of South America. Cz. 2: Rodents. University of Chicago Press, 2015, s. 284, 287. ISBN 978-0-226-16957-6. (ang.).

[Wilson&Reeder-7] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Ichthyomys tweedii. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-12].

[Burgin&inni-8] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 390. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Palmer-9] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 346, 1904. (ang.).

[Beolens&inni-10] B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 421. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).

[Pardiñas&inni-11] U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 406. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[5]

[1]

[2]

[3]

[4]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]