Krabojadek ziemnowodny

gatunek gryzonia

Krabojadek ziemnowodny[4] (Ichthyomys pittieri) – gatunek ssaka z podrodziny bawełniaków (Sigmodontinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).

Krabojadek ziemnowodny
Ichthyomys pittieri[1]
Handley & Mondolfi, 1963[2]
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

gryzonie

Podrząd

Supramyomorpha

Infrarząd

myszokształtne

Nadrodzina

myszowe

Rodzina

chomikowate

Podrodzina

bawełniaki

Plemię

Ichthyomyini

Rodzaj

krabojadek

Gatunek

krabojadek ziemnowodny

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Zasięg występowania edytuj

Krabojadek ziemnowodny występuje endemicznie w rozproszonych stanowiskach w zachodniej części Cordillera de la Costa, w północnej Wenezueli[5].

Taksonomia edytuj

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisali w 1963 roku amerykański teriolog Charles O. Handley i wenezuelski zoolog Edgardo Mondolfi nadając mu nazwę Ichthyomys pittieri[2]. Holotyp pochodził z pobliża górnego biegu rzeki Limón, w Parku Narodowym Henri Pittier w Wenezueli[6][5].

Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy[5].

Etymologia edytuj

  • Ichthyomys: gr. ιχθυς ikhthus „ryba”; μυς mus, μυος muos „mysz”[7].
  • pittieri: Henri Francois Pittier lub Henri Francois Pittier Dormond (1857–1950), szwajcarski botanik, geograf, inżynier budownictwa i wszechstronny przyrodnik[8].

Morfologia edytuj

Długość ciała (bez ogona) 95–175 mm, długość ogona 80–145 mm, długość ucha 6–12 mm, długość tylnej stopy 23–30 mm; masa ciała samic 38–147 g[9]. Wszystkie krabojadki mają brązowe futro grzbietu i biały lub srebrzysty spód ciała. Krabojadek ziemnowodny ma ogon wyraźnie krótszy niż długość ciała z głową, wyróżniają go także mniejsze niż u innych gatunków rodzaju górne zęby trzonowe[10]. Kariotyp tych gryzoni obejmuje 46 par chromosomów (2n=92, FN=94)[10].

Tryb życia edytuj

Krabojadek ziemnowodny jest spotykany od wysokości 700 do 1750 m n.p.m.[3][10]. Gryzoń ten występuje w wysokich lasach deszczowych i lasach mglistych. Prowadzi ziemnowodny, nocny tryb życia. Żywi się krabami i innymi bezkręgowcami wodnymi[3]. W niewoli jedzą różne wodne zwierzęta, ale preferują kraby z rodziny Pseudothelphusidae[10].

Populacja edytuj

Krabojadek ziemnowodny nie jest rzadki tam, gdzie pozostało sprzyjające mu środowisko, ale trudno go schwytać. Jego liczebność maleje. W zachodniej części zasięgu traci środowisko ze względu na wycinkę drzew pod pastwiska, zagrożeniem dla niego jest także skażenie wód. Występuje w kilku obszarach chronionych. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody uznaje krabojadka ziemnowodnego za gatunek narażony na wyginięcie[3].

Przypisy edytuj

  1. Ichthyomys pittieri, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b C.O. Handley, Jr. & E. Mondolfi. A new species of fish-eating rat, Ichthyomys, from Venezuela (Rodentia, Cricetidae). „Acta Biologica Venezuelica”. 3, s. 417–419, 1963. (ang.). 
  3. a b c d N. Roach, L. Naylor & S. McCay, Ichthyomys pittieri, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2019, wersja 2021-3, DOI10.2305/IUCN.UK.2008.RLTS.T10762A3214545.en [dostęp 2021-12-12] (ang.).
  4. Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 249. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  5. a b c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 390. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  6. D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Ichthyomys pittieri. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-12].
  7. T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 346, 1904. (ang.). 
  8. B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 323. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
  9. U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 406. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
  10. a b c d J.L. Patton: Mammals of South America. Cz. 2: Rodents. University of Chicago Press, 2015, s. 284–286. ISBN 978-0-226-16957-6. (ang.).