Krajowa

	Krajowa; Craiova
	Krajowa; Craiova
	; Centrum miasta
	Herb
Państwo	Rumunia
Okręg	Dolj
Mer	Lia Olguța Vasilescu
Powierzchnia	81,41 km²
Wysokość	90 m n.p.m.
Populacja (1 stycznia 2009); • liczba ludności; • gęstość	; 298 928; 3717 os./km²
Nr kierunkowy	02-51
Kod pocztowy	200xxx
Tablice rejestracyjne	DJ
	Położenie na mapie okręgu Dolj Krajowa
	Położenie na mapie Rumunii Krajowa
	44°19′N 23°48′E/44,316667 23,800000
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa
	Portal Rumunia

Krajowa (rum. Craiova, serb. Крајова Krajova) – miasto w Rumunii (Wołoszczyzna), historyczna stolica regionu Oltenia, ośrodek administracyjny i największe miasto okręgu Dolj. Leży na lewym brzegu rzeki Jiu.

Liczy 298 928 mieszkańców (dane z 2009 r.) i jest szóstym co do wielkości miastem Rumunii. Węzeł kolejowy i port lotniczy^[2]

HistoriaEdytuj

Krajowa w 1922 r.

Miasto zostało założone przez Daków, następnie stało się rzymskim obozem wojskowym. Od XV w. był to znany ośrodek handlowy i siedziba namiestników Oltenii w Hospodarstwie Wołoskim. Po okresie osłabienia ekonomicznego w XVIII w., od początków XIX w. Krajowa odzyskała pozycję jednego z wiodących miast wołoskich. Była ośrodkiem rzemiosła i handlu. W 1859 wraz z Wołoszczyzną weszła w skład Zjednoczonych Księstw Mołdawii i Wołoszczyzny, które w 1866 r. przyjęły nazwę Rumunii. W 1896 r. rozpoczęła pracę elektrownia.

20 września 1939 roku w Krajowie marszałek Polski Edward Rydz-Śmigły wydał swój ostatni rozkaz do żołnierzy Wojska Polskiego. W 1939 r. w Krajowie przebywał internowany prezydent Polski Ignacy Mościcki. Zamieszkiwał w Pałacu Constantina Mihaila, co upamiętnia tablica na ścianie budynku^[3].

7 września 1940 r. podpisano tu układ w Krajowie pomiędzy Rumunią a Bułgarią o przekazaniu na rzecz Bułgarii Południowej Dobrudży, natomiast 24 kwietnia 2015 utworzono Grupę Craiova

DemografiaEdytuj

Według spisu z 2002 r. miasto Krajowa liczyło 302 601 mieszkańców. Skład etniczny według spisu z 2002 roku^[4]:

Rumuni: 292 487 (96,65%)
Romowie: 8820 (2,91%)
Węgrzy: 218 (0,07%)
Grecy: 188 (0,06%)
Włosi: 178 (0,05%)
Niemcy: 173 (0,05%)
Żydzi: 37
Serbowie: 34
Ukraińcy: 32
Bułgarzy: 29
Polacy: 24

ZabytkiEdytuj

Dom Banów

Pałac Constantina Mihaila

Prefektura

Ratusz

Dom Banów (rum.) – dawna rezydencja banów Krajowie, wzniesiona w XVII/XVIII w.
Pałac Constantina Mihaila – pałac wzniesiony w l. 1898–1907, w którym gościli królowie Rumunii, a w listopadzie i grudniu 1939 r. zamieszkiwał prezydent Polski Ignacy Mościcki; współcześnie siedziba Muzeum Sztuki (rum.)^[3]. Pobyt prezydenta Mościckiego upamiętnia tablica w jęz. rumuńskim i polskim
Park Nicolae Romanescu (rum.) z l. 1901–1903
Muzeum Oltenii (rum.), sięgające z 1915 r., mieszczące się w budynku z 1905 r.
Pałac Sprawiedliwości (rum.) z 1880 r., rozbudowany w XX w., współcześnie siedziba Uniwersytetu w Krajowie
Prefektura z l. 1912–1913
Ratusz (rum.)
Szkoła im. króla Karola I (Colegiul Național Carol I (rum.)) z XIX w. – jedno z najsłynniejszych liceów w Rumunii
Fostul Hotel Pallace (rum.) z l. 1900–1905
Hotel i kasyno Minerva(rum.) z l. 1900–1903
Cerkwie i kościoły, m.in.:
- Cerkiew Mântuleasa (Biserica Mântuleasa) z 1786 r.
- Cerkiew św. Archaniołów z l. 1785-1797
- Cerkiew Madona Dudu (Biserica Madona Dudu) z XVIII-XIX w.
- Kościół św. Antoniego z 1842 r. w stylu neogotyckim
- Kościół ewangelicki z l. 1870–1872
- Cerkiew św. Eliasza z XIX w.
- Sobór św. Dymitra (rum.) z l. 1889–1933 w stylu neobizantyńskim
Domy i kamienice z XIX w., m.in.:
- Dom Nicolae Romanescu (rum.), sięgający 1833 r.
- Dom Constantina Vălimărescu z 1892 r.
- Dom Farago z 1898 r., współcześnie siedziba biblioteki okręgowej
- Dom Vrăbiescu
- Dom Rusănescu
- Dom Feraru
- Dom Chintescu
- Dom Vârvoreanu
- Dom Calețeanu

GospodarkaEdytuj

Miasto jest ważnym ośrodkiem przemysłowym; znajduje się tu między innymi Doljchim-Petrom (na północno-zachodnich przedmieściach) oraz zakłady produkujące lokomotywy Electroputere Craiova. Stamtąd pochodzi seria lokomotyw spalinowych 060Da eksploatowanych przez PKP jako ST43.

W Krajowie znajduje się fabryka koncernu Ford. Zakłady powstały 30 grudnia 1976 roku jako rumuńsko-francuska spółka Oltcit S.A. i produkowały m.in. samochody Oltcit Club. W 1991 roku po wycofaniu się Citroëna zmieniono nazwę fabryki na Automobile Craiova S.A. W 1994 roku rozpoczęto współpracę z Daewoo i zmieniono nazwę na Rodae, a w 1997 roku na Daewoo Automobile Romania. W 2008 roku zakłady zostały przejęte przez Ford Motor Company.

TransportEdytuj

Komunikacja miejska opiera się głównie na sieci linii autobusowych oraz mikrobusów zwanych „Maxitaxi”. Jest też linia tramwajowa biegnąca główną ulicą miasta – Calea Bucureşti, łącząca dzielnice fabryczne na dwóch krańcach miasta. Na wschodnim krańcu miasta mieści się lotnisko^[5]. W mieście znajduje się stacja kolejowa Craiova oraz towarowa stacja rozrządowa.

Szkolnictwo i naukaEdytuj

Uniwersytet w Krajowie

SportEdytuj

Stadion im. Iona Oblemenki

W mieście tym siedzibę ma rumuński klub piłkarski Universitatea Krajowa, który został założony 5 września roku 1948. Drużyna przez pierwsze sześć lat swojego istnienia grała w niższych klasach rozgrywkowych. Po raz pierwszy do drugiej ligi awansowała w 1954 roku. Dziesięć lat później zespół zawitał do ekstraklasy, w której występował nieprzerwanie do 2005 roku. Sezon 2006-2007 Universitatea rozpoczęła jako beniaminek ekstraklasy. Klub rozgrywa swoje mecze na stadionie Ion Oblemenco, którego pojemność wynosi 27 915 widzów^[6].

Od 2007 roku w tym mieście, rozgrywany jest turniej tenisowy rangi ITF, Trofeul Popeci, o puli nagród 50 000 $.