Krajowa
Krajowa (rum. Craiova, serb. Крајова Krajova) – miasto w Rumunii (Wołoszczyzna), historyczna stolica regionu Oltenia, ośrodek administracyjny i największe miasto okręgu Dolj. Leży na lewym brzegu rzeki Jiu.
 Centrum miasta | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Okręg | |||
| Mer | |||
| Powierzchnia |
81,41 km² | ||
| Wysokość |
90 m n.p.m. | ||
| Populacja (1 stycznia 2009) • liczba ludności • gęstość |
| ||
| Nr kierunkowy |
02-51 | ||
| Kod pocztowy |
200xxx | ||
| Tablice rejestracyjne |
DJ | ||
Położenie na mapie okręgu Dolj  | |||
Położenie na mapie Rumunii  | |||
 44°19′N 23°48′E/44,316667 23,800000
| |||
| Strona internetowa | |||
Portal  Rumunia
| |||
Liczy 298 928 mieszkańców (dane z 2009 r.) i jest szóstym co do wielkości miastem Rumunii. Węzeł kolejowy i port lotniczy[2].
HistoriaEdytuj
Miasto zostało założone przez Daków, następnie stało się rzymskim obozem wojskowym. Od XV w. był to znany ośrodek handlowy i siedziba namiestników Oltenii w Hospodarstwie Wołoskim. Po okresie osłabienia ekonomicznego w XVIII w., od początków XIX w. Krajowa odzyskała pozycję jednego z wiodących miast wołoskich. Była ośrodkiem rzemiosła i handlu. W 1859 wraz z Wołoszczyzną weszła w skład Zjednoczonych Księstw Mołdawii i Wołoszczyzny, które w 1866 r. przyjęły nazwę Rumunii. W 1896 r. rozpoczęła pracę elektrownia.
20 września 1939 roku w Krajowie marszałek Polski Edward Rydz-Śmigły wydał swój ostatni rozkaz do żołnierzy Wojska Polskiego. W 1939 r. w Krajowie przebywał internowany prezydent Polski Ignacy Mościcki. Zamieszkiwał w Pałacu Constantina Mihaila, co upamiętnia tablica na ścianie budynku[3].
7 września 1940 r. podpisano tu układ w Krajowie pomiędzy Rumunią a Bułgarią o przekazaniu na rzecz Bułgarii Południowej Dobrudży, natomiast 24 kwietnia 2015 utworzono Grupę Craiova.
DemografiaEdytuj
Według spisu z 2002 r. miasto Krajowa liczyło 302 601 mieszkańców. Skład etniczny według spisu z 2002 roku[4]:
ZabytkiEdytuj
_vedere_central%C4%83.JPG)
.jpg)
- Dom Banów(rum.) – dawna rezydencja banów Krajowie, wzniesiona w XVII/XVIII w.
- Pałac Constantina Mihaila – pałac wzniesiony w l. 1898–1907, w którym gościli królowie Rumunii, a w listopadzie i grudniu 1939 r. zamieszkiwał prezydent Polski Ignacy Mościcki; współcześnie siedziba Muzeum Sztuki(rum.)[3]. Pobyt prezydenta Mościckiego upamiętnia tablica w jęz. rumuńskim i polskim
- Park Nicolae Romanescu(rum.) z l. 1901–1903
- Muzeum Oltenii(rum.), sięgające z 1915 r., mieszczące się w budynku z 1905 r.
- Pałac Sprawiedliwości(rum.) z 1880 r., rozbudowany w XX w., współcześnie siedziba Uniwersytetu w Krajowie
- Prefektura z l. 1912–1913
- Ratusz(rum.)
- Szkoła im. króla Karola I (Colegiul Național Carol I(rum.)) z XIX w. – jedno z najsłynniejszych liceów w Rumunii
- Fostul Hotel Pallace(rum.) z l. 1900–1905
- Hotel i kasyno Minerva(rum.) z l. 1900–1903
- Cerkwie i kościoły, m.in.:
- Cerkiew Mântuleasa (Biserica Mântuleasa) z 1786 r.
- Cerkiew św. Archaniołów z l. 1785-1797
- Cerkiew Madona Dudu (Biserica Madona Dudu) z XVIII-XIX w.
- Kościół św. Antoniego z 1842 r. w stylu neogotyckim
- Kościół ewangelicki z l. 1870–1872
- Cerkiew św. Eliasza z XIX w.
- Sobór św. Dymitra(rum.) z l. 1889–1933 w stylu neobizantyńskim
- Domy i kamienice z XIX w., m.in.:
- Dom Nicolae Romanescu(rum.), sięgający 1833 r.
- Dom Constantina Vălimărescu z 1892 r.
- Dom Farago z 1898 r., współcześnie siedziba biblioteki okręgowej
- Dom Vrăbiescu
- Dom Rusănescu
- Dom Feraru
- Dom Chintescu
- Dom Vârvoreanu
- Dom Calețeanu
GospodarkaEdytuj
Miasto jest ważnym ośrodkiem przemysłowym; znajduje się tu między innymi Doljchim-Petrom (na północno-zachodnich przedmieściach) oraz zakłady produkujące lokomotywy Electroputere Craiova. Stamtąd pochodzi seria lokomotyw spalinowych 060Da eksploatowanych przez PKP jako ST43.
W Krajowie znajduje się fabryka koncernu Ford. Zakłady powstały 30 grudnia 1976 roku jako rumuńsko-francuska spółka Oltcit S.A. i produkowały m.in. samochody Oltcit Club. W 1991 roku, po wycofaniu się Citroëna, zmieniono nazwę spółki na Automobile Craiova S.A. W 1994 roku rozpoczęto współpracę z Daewoo i zmieniono nazwę na Rodae, a w 1997 roku na Daewoo Automobile Romania. W 2008 roku zakłady zostały przejęte przez Ford Motor Company.
W mieście rozwinął się przemysł maszynowy, elektrotechniczny, chemiczny, włókienniczy, spożywczy, odzieżowy, materiałów budowlanych oraz drzewny[5].
TransportEdytuj
Komunikacja miejska opiera się głównie na sieci linii autobusowych oraz mikrobusów zwanych „Maxitaxi”. Jest też linia tramwajowa biegnąca główną ulicą miasta – Calea Bucureşti, łącząca dzielnice fabryczne na dwóch krańcach miasta. Na wschodnim krańcu miasta mieści się lotnisko[6]. W mieście znajduje się stacja kolejowa Craiova oraz towarowa stacja rozrządowa.
Szkolnictwo i naukaEdytuj
- Uniwersytet w Krajowie (Universitatea din Craiova)
- Universitatea de Medicină și Farmacie din Craiova
- Parc Tehnologic Universitar IT Craiova
SportEdytuj
W mieście tym siedzibę ma rumuński klub piłkarski Universitatea Krajowa, który został założony 5 września roku 1948. Drużyna przez pierwsze sześć lat swojego istnienia grała w niższych klasach rozgrywkowych. Po raz pierwszy do drugiej ligi awansowała w 1954 roku. Dziesięć lat później zespół zawitał do ekstraklasy, w której występował nieprzerwanie do 2005 roku. Sezon 2006-2007 Universitatea rozpoczęła jako beniaminek ekstraklasy. Klub rozgrywa swoje mecze na stadionie Ion Oblemenco, którego pojemność wynosi 27 915 widzów[7].
Od 2007 roku w tym mieście, rozgrywany jest turniej tenisowy rangi ITF, Trofeul Popeci, o puli nagród 50 000 $.
Miasta partnerskieEdytuj
GaleriaEdytuj
Cerkiew Mântuleasa
Colegiul Național Carol I
Fostul Hotel Pallace
Cerkiew św. Eliasza
Sobór św. Dymitra
Rotunda w parku Nicolae Romanescu
Tablica upamiętniająca pobyt prezydenta Ignacego Mościckiego
.jpg)
PrzypisyEdytuj
- ↑ Dane na 1 stycznia 2009 r.. [dostęp 2012-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (18 lutego 2012)].
- ↑ Urząd Miasta Krajowa: History of Craiova. [dostęp 2010-03-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-04)]. (rum.).
- ↑ a b Art Museum – Lonely Planet, lonelyplanet.com [dostęp 2018-09-13] (ang.).
- ↑ Structura Etno-demografică a României, edrc.ro [dostęp 2017-11-24].
- ↑ Krajowa, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-07-18].
- ↑ www.rat-craiova.ro, rat-craiova.ro [dostęp 2017-11-24].
- ↑ www.craiova-maxima.ro: Stadionul „Ion Oblemenco”. [dostęp 2010-03-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-05-05)]. (rum.).
Linki zewnętrzneEdytuj
- Oficjalna strona internetowa miasta (rum. • ang.)
- Galeria starych zdjęć miasta Krajowa (rum.)
- Interaktywna Mapa Krajowy. craiovamap.ro. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-27)]. (rum.)