Krajowice (Jasło)
Krajowice – część miasta Jasło, utworzona z południowej części sąsiedniej wsi Krajowice. Leży na północno-zachodnich rubieżach miasta, w okolicy ulicy Krajowickiej.
| część miasta Jasła | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Miasto | |
| W granicach Jasła |
1 lutego 1977[1] |
| SIMC |
0953160 |
| Powierzchnia |
4,31 km² |
| Populacja (1943) • liczba ludności |
|
| Strefa numeracyjna |
(+48) 13 |
| Kod pocztowy |
38-200 |
| Tablice rejestracyjne |
RJS |
Położenie na mapie Jasła  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu jasielskiego  | |
 49°46′21″N 21°25′03″E/49,772388 21,417552
| |
Historia
edytujKrajowice to dawna wieś i gmina jednostkowa w powiecie jasielskim, za II RP w woј. krakowskim. W 1934 w nowo utworzonej zbiorowej gminie Kołaczyce[2], gdzie utworzyła gromadę[3].
Na krótko przed agresją III Rzeszy na Polskę we wrześniu 1939 w Krajowicach na lewym brzegu Wisłoki ukończona została budowa Fabryki Materiałów Wybuchowych „Gamrat”[4].
Podczas okupacji niemieckiej w trakcie II wojny światowej Krajowice należały do gminy Kołaczyce w powiecie Jaslo w dystrykcie krakowskim (Generalne Gubernatorstwo). Liczyły wtedy 475 mieszkańców[5]. W fabryce Gamrat funkcjonował wówczas niemiecki magazyn broni i amunicji wykorzystujący pracę przymusową miejscowej ludności oraz około tysiąca jeńców radzieckich z utworzonego w pobliżu obozu o organizacji podobnej do obozu w Szebniach[6]. W grudniu 1943 dwadzieścioro siedmioro robotników z magazynu w Krajowicach zostało osadzonych w obozie w Szebniach pod zarzutem prowadzenia sabotażu poprzez nieodpowiednią konserwację amunicji dostarczanej z frontu wschodniego[7]. Na początku września 1944 Krajowice stanowiły teren drugiej pozycji obrony po niemieckiej stronie frontu walk podczas operacji dukielsko-preszowskiej Armii Czerwonej, a mieszkańcy wsi zostali krótko po 12 września wysiedleni pod groźbą rozstrzelania z rozkazu dowództwa Wehrmachtu przez siły żandarmerii wojskowej lub sonderkommando Süd[8].
Po wojnie Krajowice znów znalazły się w gminie Kołaczyce w powiecie jasielskim nowo utworzonego województwa rzeszowskiego[9]. Jesienią 1954 zniesiono gminy tworząc gromady. Krajowice weszły w skład nowo utworzonej gromady Kołaczyce[10], gdzie przetrwały do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy gminnej[11]. Od 1 stycznia 1973 należały ponownie do gminy Kołaczyce[12]. Od 1 lipca 1975 na mocy nowego podziału administracyjnego znalazły się w województwie krośnieńskim[13].
1 lutego 1977 dużą część wsi Krajowice (431 ha) włączono do Jasła[1].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Dz.U. z 1977 r. nr 2, poz. 12
- ↑ Dz.U. z 1934 r. nr 69, poz. 641
- ↑ Krakowski Dziennik Wojewódzki. 1934, nr 19, poz. 139
- ↑ Zabierowski 1985 ↓, s. 46.
- ↑ Amtliches Gemeinde- und Dorfverzeichnis fuer das GG.
- ↑ Zabierowski 1985 ↓, s. 46–47.
- ↑ Zabierowski 1985 ↓, s. 70–71.
- ↑ Mieczysław Wieliczko, Jasło 1944–1945. Dokumenty zagłady i powrotu do życia, Jasło: Jasielski Dom Kultury, 2004, s. 31–33. Uwaga: cytowane numery stron wersji elektronicznej mogą nie pokrywać się z oryginalnym wydaniem drukowanym.
- ↑ Wykaz gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej: według stanu na z dnia 1 VII 1952 r.
- ↑ Uchwała Nr 22/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu jasielskiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 18 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 30 listopada 1954 r., Nr. 11, Poz. 41)
- ↑ Wykaz miast, osiedli i gromad: stan z dn. 1 I 1971 r., Cz. 1. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny – Biuro Spisów, 1971.
- ↑ Uchwała Nr XVIII/56/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 4 grudnia 1972 w sprawie utworzenia gmin w województwie rzeszowskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 grudnia 1972, Nr 16, Poz. 193)
- ↑ Dz.U. z 1975 r. nr 16, poz. 91
Bibliografia
edytuj- Stanisław Zabierowski, Szebnie. Dzieje obozów hitlerowskich, Rzeszów: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1985, ISBN 83-03-01046-8.