Dystrykt krakowski
jednostka administracyjna Generalnego Gubernatorstwa utworzona przez nazistowskie Niemcy (stolica: Kraków; 1939–1945)
Dystrykt krakowski, okręg krakowski (niem. Distrikt Krakau) – jednostka administracyjna Generalnego Gubernatorstwa ze stolicą w Krakowie, istniejąca od 26 października 1939[1] do 18 stycznia 1945[2]. Populacja dystryktu w 1943 roku wynosiła ok. 4 mln osób[3].
Władze dystryktu
edytuj- Władze dystryktu (Der Gouverneur des Distrikts Krakau, od 1941 r. – Distriktschef)
- Gubernatorzy, Siedziba Kraków, Adolf-Hitler-Platz 27
- SS-Brigadeführer Dr Otto Wächter: 26 października 1939 – 22 stycznia 1942
- SS-Brigadeführer Dr Richard Wendler: 31 stycznia 1942 – 26 maja 1943
- wicegubernator Ludwig Losacker: 24 lutego 1943 – 10 października 1943
- SS-Brigadeführer Dr Kurt Ludwig Burgsdorff: 23 listopada 1943 – 18 stycznia 1945
- Szef Urzędu – Der Amtschef, siedziba Kraków, Oleanderstraße 4
- Dr. Elsenlohr
- Dowódca SS i Policji – Der SS- und Polizeiführer:
Powiaty
edytuj- Der Stadthauptmann der Stadt – Kreisfreie Stadt Krakau pod kierownictwem:
- Ernst Zörner – 29 sierpnia 1939 – 21 lutego 1940
- Carl Gottlob Schmid – 21 lutego 1940 – 31 marca 1941
- Rudolf Pavlu – 1 kwietnia 1941 – 30 kwietnia 1943
- Josef Krämer – 1 maja 1943 – stycznia 1945
- Kreishauptmannschaft – Landkreis Debica z Landkommissariaten w Tarnobrzegu i Mielcu pod kierownictwem:
- Alfons Oswald – 15 grudnia 1939 – 22 czerwca 1941
- Ernst Schlüter – 23 października 1941 – 27 maja 1943
- Hans-Walter Zinser – 1 listopada 1943–1944
- Kreishauptmannschaft – starostwo Jasło pod kierownictwem:
- Ludwig Losacker – wrzesień 1939 – 14 stycznia 1941
- Otto Bauer – połowa stycznia 1941 – luty 1941
- Walter Gentz – 10 lutego 1941 – zakończenie okupacji
- Kreishauptmannschaft – starostwo Jaroslau pod kierownictwem:
- Carl Hermann Rieger – utworzenie – koniec lutego 1940
- Georg Eisenlohr – 18 marca 1940 – 9 lutego 1942
- Werner Renz – 1942–1943
- Michael Andreas Zuzic – 4 marca 1943
- Kreishauptmannschaft – starostwo Powiat Krakau-Land
- Egon Höller – października 1939 – 4 lutego 1942
- Albert Schaar – 1 czerwca 1942 – 1944
- Kreishauptmannschaft – Landkreis Krosno (utworzony 3 listopada 1941)
- Kreishauptmannschaft – starostwo Miechów pod kierownictwem:
- Eduard Boos – początek – 13 grudnia 1939
- Wilhelm Engler – 13 grudnia 1939 – 11 stycznia 1940
- Hans-Walter Zinser – 11 stycznia 1940 – lipiec 1941
- Alfons Kalpers – 1 sierpnia 1941–1945
- Kreishauptmannschaft – starostwo Neu-Sandez
- Landkommissariat Limanowa wyodrębniony ze starostwa Neu-Sadez
- Kreishauptmannschaft – starostwo Neumarkt
- Kreishauptmannschaft – Landkreis Przemysl (utworzony 3 listopada 1941)
- Kreishauptmannschaft – starostwo Reichshof (Rzeszów)
- Kreishauptmannschaft – Landkreis Sanok
- Kreishauptmannschaft – starostwo Tarnów pod kierownictwem:[4]
- Walter Becht – wrzesień – grudzień 1939
- Ernst Kundt – 1 stycznia 1940 – 30 sierpnia 1940
- Hasse – wrzesień – październik 1940
- Ludwig Stizinger – 15 października 1940 – 31 grudnia 1941
- Alfred Kipke – 1 stycznia 1942 – 18 stycznia 1945
Miejscowości
edytujLista stu największych miejscowości w dystrykcie krakowskim w 1943 roku[5].
Prasa okupacyjna
edytujPolska administracja
edytujNa terenie dystryktu działała polska administracja podziemna, kontynuująca województwo krakowskie[6].
Przypisy
edytuj- ↑ Verordnungsblatt des Generalgouverneurs für die Besetzten Polnischen Gebiete = Dziennik Rozporządzeń Generalnego Gubernatora dla Okupowanych Polskich Obszarów / hrsg. vom Amt des Generalgouverneurs. 1939, Nr 1 (26 October) - Nr 15 (31 Dezember)
- ↑ 18 stycznia 1945: data zajęcia Krakowa przez Armię Czerwoną
- ↑ Josef Bühler. Das Generalgouvernement, seine Verwaltung und seine Wirtschaft: Sammlung von Vorträgen der ersten wissenschaftlichen Vorträgsreihe der Verwaltungsakademi des Generalgouvernements. Verwaltungs Akademie. Burgverlag, 1 marca 1943; Distrikt Krakau mit etwa 4 Millionen und Warschau mit 3,3 Millionen folgen. Die Distrikte Radom und Lublin schließen sich mit 2,9 und 2,3 Millionen an. str. 33.
- ↑ Nazistowska polityka okupacyjna wobec tarnowskich Żydów na podstawie afiszy z lat 1939-1942 [online], 14 czerwca 2021 [dostęp 2024-12-05] .
- ↑ Amtliches Gemeinde- und Dorfverzeichnis fuer das GG
- ↑ Polska Podziemna Delegatura Rządu na Kraj. Okręgowa Delegatura – Kraków. [dostęp 2013-01-20].
Bibliografia
edytuj- Markus Roth, "Herrenmenschen. Die deutschen Kreishauptleute im besetzten Polen - Karrierewege, Herrschaftspraxis und Nachgeschichte", Göttingen 2009.
Linki zewnętrzne
edytuj- Lista powiatów
- Lista miejscowości dystryktu. adressbuch-service.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-04)].