Wikipedia

Kranenburg (Nadrenia Północna-Westfalia)

Gmina w Nadrenii-Północnej Westfalii

Kranenburg (pisownia urzędowa do 9 czerwca 1936: Cranenburg[1]) – gmina w zachodnich Niemczech, w kraju związkowym Nadrenia Północna-Westfalia, w rejencji Düsseldorf, w powiecie Kleve. Gmina leży przy holenderskiej granicy koło Nijmegen i jest członkiem Euroregionu Ren-Waal.

Kranenburg
gmina
ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Niemcy

Kraj związkowy

 Nadrenia Północna-Westfalia

Rejencja

Düsseldorf

Powiat

Kleve

Powierzchnia

76,89 km²

Wysokość

21 m n.p.m.

Populacja (1 stycznia 2018)
• liczba ludności


10.711

• gęstość

139,3029 os./km²

Numer kierunkowy

02826

Kod pocztowy

47559

Tablice rejestracyjne

KLE, GEL

Adres urzędu:
Klever Straße 4
47559 Kranenburg
Położenie na mapie powiatu
Położenie na mapie
51°47′N 6°00′E/51,783333 6,000000
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Geografia

edytuj

Obszar gminy

edytuj

Z ok. 77 km kwadratowych powierzchni gminy, jedynie 26 km kwadratowych jest używanych jako powierzchnia mieszkalna, budowlana lub rolnicza; 25 km kwadratowych to łąki a 26 km kwadratowych to lasy. Duże części obszaru gminy są niezamieszkanymi obszarami przyrodniczymi; na południu las Reichswald, na północy nizina Renu – Düffel[2].

Gmina podzielona jest na 9 miejscowości:

Miejscowość Liczba mieszkańców[3]
Kranenburg 4.614
Nütterden 3.008
Schottheide 663
Mehr 542
Zyfflich 505
Wyler 564
Frasselt 515
Niel 222
Grafwegen 78

Sąsiednie gminy

edytuj

Gmina Kranenburg granicy na wschodzie z miastem Kleve, na południowym wschodzie z miastem Goch, na południowym zachodzie z gminą Gennep (prowincja Limburgia, w Holandii), na zachodzie i północy z gminą Berg en Dal (prowincja Gelderland, w Holandii).

Historia

edytuj

Średniowiecze

edytuj

Kranenburg został założony w XIII wieku przez klewowskich grafów. Zamek Kranenburg był wspomniany po raz pierwszy 1270; już za życia Dietricha Luf von Kleve, zmarłego w 1277 roku, zbudowano pierwszy kościół[4][5]. Już przed 1294 miejscowość posiadała prawa miejskie[4]. Przez odnalezienie „cudownego krzyża” w 1308 Kranenburg stał się ważnym miejscem pielgrzymek katolików[4][6].

21 października 1314 graf Dietrich von Kleve i jego żona Margarethe zastawili Gerhardowi von Horn miasto i zamek Kranenburg i ustanowili go rektorem i gubernatorem hrabstwa Kleve[5]. Między jego synem i spadkobiercą Dietrichem von Horn i grafem Kleve doszło do sporu przez odwołanie zastawu, który został zażegnany w roku 1370 przez orzeczenie księżnej Johanny von Brabant[5]. Kwota odszkodowania wyniosła 30.000 écu.

 
Mury miasta i wieża-młyn

Tego czasu miasto Kranenburg posiadało pierwsze fortyfikacje. Na przełomie XIV i XV wieku został wybudowany nowy zamek i kamienna fortyfikacja z dwoma bramami z niewyjaśnioną ilością wież, najbardziej wysunięta na południe, służąca między innymi jako miejski młyn[6]. W pierwszej połowie XV wieku miasto przeżywało okres rozkwitu, który został uwieczniony budową dużego kościoła w stylu gotyckim. W 1436 została przeniesiona kapituła św. Marcina z Zyfflich do Kranenburga.

Wczesna nowożytność

edytuj

Liczne pożary i powodzie doprowadziły do końca czasów świetności miasta. Z wymarciem książąt Jülich-Kleve-Berg w 1609 Kranenburg, wraz z księstwem Kleve został dołączony do Brandenburgii-Prus. Wielki Elektor, Fryderyk Wilhelm I, oddał w 1675 Kranenburg w ręce jego przybocznego lekarza, Arnolda Feya. Po jego śmierci w 1678 miejscowość została z powrotem oddana Brandenburgii[4]. W 1650 w Kranenburgu założono gminę protestancką, która w 1723 zajęła mały kościół[4][6]. W 1789 pożar miasta zniszczył historyczny ratusz a grożące zawaleniem bramy miasta zostały zburzone w roku 1800.

Przełom XIX i XX wieku

edytuj

W czasach dominacji Francji Kranenburg był siedzibą kantonu w departamencie Ruhry i czasowo najbardziej wysuniętym na północ punktem Francji, jednak stracił prawa miejskie[4]. Po kongresie Wiedeńskim gminy Kranenburg, Nütterden i Frasselt-Schottheide stworzyły gminę łączoną Kranenburg[4]. Ze względu na położenie granicy z Holandią, Kranenburga miał wielkie znaczenie. Od 1818 do 1856 Kranenburg był nawet siedzibą głównego urzędu celnego[4].

W 1936 do gminy zostało dołączone Grafwegen, które wcześniej należało do gminy Kessel[4]. Kranenburg pozostawał pod silnym wpływem rolnictwa aż do XX wieku.Podczas zimy 1944/1945 (II wojna światowa) miejscowość bardzo ucierpiała. 7 lutego 1945 alianci zachodni stoczyli bitwę w lesie Reichswald. 10 lutego Kranenburg[7] został przez nich wyzwolony. Pod koniec marca 1945 udało im się w Wesel przebić na drugą stronę Renu (Forsowanie Renu).

 
Zestrzelony amerykański Boeing B-17 nad Kranenburgiem

Po drugiej wojnie światowej gminy Wyler i Zyfflich zostały dołączone do urzędu Kranenburg. Gmina Kranenburg w jej dzisiejszej formie została stworzona 1 lipca 1969 podczas pierwszej reformy komunalnej w Nadrenii-Północnej Westfalii[4]. Gminy Kranenburg (wraz z Nütterden, Frasselt, Schottheide i Grafwegen), Wyler i Zyfflich urzędu Kranenburg, jak i gminy Mehr i Niel urzędu Rindern zostały połączone w nową gminę Kranenburg[4][8]. 1 stycznia 1975 wraz z drugą komunalną reformą w Nadrenii-Północnej Westfalii stary powiat Kleve został połączony z dawnym powiatem Geldern i częściami powiatów Moers i Rees w nowy dolnoreński, duży powiat Kleve. W przygranicznej gminie Kranenburg żyje do dzisiaj wielu Holendrów[6].

Rozwój populacji

edytuj

Poniższe dane odnoszą się do obecnego terytorium gminy Kranenburg:

Rok liczba mieszkańców (każdego 01 stycznia)[2]
1950 5.620
1960 6.222
1970 7.840
1980 7.860
1990 7.984
2000 9.250
2005 9.812
2010 10.128
2011 10.159
2012 10.208
2013 10.250
2014 10.306
2015 10.433
2016 10.536

Polityka

edytuj

Rada gminy

edytuj

Od ostatnich wyborów komunalnych w 25 maja 2014 w radzie gminy są następujące partie:

Partia Miejsca w Radzie Gminy Poparcie wyrażone w „%”
CDU 13 48,3
SPD 9 31,4
Związek 90/Zieloni 3 11,4
FDP 3 9,0

Frekwencja wyniosła 47,61%[9]. Następne wybory komunalne odbędą się w 2020 roku[10].

Burmistrz

edytuj

Burmistrzem gminy Kranenburg jest od 30 sierpnia 2009[10] Günter Steins (CDU). Podczas ostatnich wyborów na burmistrza został wybrany jako kandydat lokalnych CDU i FDP, osiągając wynik 66% głosów. Jego kontrkandydatką była popierana przez SPD Tatjaana Kemper, która osiągnęła wynik 34%. Frekwencja wyniosła 44,91% uprawnionych do głosowania[11].

edytuj

Zgodnie z ustawą gmina Kranenburg ma zezwolenie na używanie herbu, pieczęci i transparentu. Oprócz tego gmina posiada także logo.

  •  
    Godło
  •  
    Pieczęć
  •  
    Transparent

Miasta partnerskie

edytuj

Wraz z graniczącymi holenderskimi gminami Groesbeek i Ubbergen Kranenburg posiada jedno miasto partnerskie: Körmend na Węgrzech[12].

Kultura i zabytki

edytuj

Teatry

edytuj

Muzyka

edytuj

Budowle

edytuj

Po okresie rozkwitu gminy na przełomie XIII i XIV wieku zbudowano wiele budowli, które zachowały się do dzisiaj. Niektóre zostały zniszczone podczas II wojny światowej, lecz ze względów historycznych zostały odbudowane (niektóre w zmienionej formie, lecz w tych miejscach, w których były przed zniszczeniem).

Kranenburg

edytuj
 
Katolicki kościół parafialny św. Piotra i Pawła w Kranenburgu (XV wiek)

Zyfflich

edytuj

Niel

edytuj

Mehr

edytuj

Frasselt

edytuj

Nütterden

edytuj

Wyler

edytuj

Ochrona środowiska

edytuj
 
Strefa ochrony środowiska „Kranenburger Bruch”

Stacja ochrony środowiska NABU angażuje się szczególnie dla ochrony gęgaw, które żyją lub zimują w dużej liczbie w wilgotnych regionach Düffel[13].

Gospodarka i infrastruktura

edytuj

Transport

edytuj
 
Port lotniczy Weeze

Transport lotniczy

edytuj

Najbliższymi lotniskami są Port Lotniczy Weeze, przeznaczony dla tanich linii lotniczych oraz Port Lotniczy Düsseldorf.

Transport autobusowy

edytuj

W lokalnym transporcie kursują zarówno niemieckie, jak i holenderskie linie autobusowe. Dla całego transportu miejskiego obowiązuje jedna taryfa związku komunikacyjnego Rhein-Ruhr (VRR):

Niemieckie linie autobusowe
edytuj
  • szybka linia autobusowa SB58 (VRR) między Emmerich i Nijmegen
  • linia autobusowa 55 (VRR) między Kleve i Kranenburgiem (przez Schottnheide i Frasselt)
  • linia autobusowa 59 (VRR) między Kleve i Kranenburgiem (przez Zyfflich i Wyler)
  • „obywatelska” linia autobusowa bKr (VRR) między Kranenburgiem i Zyfflich
Holenderskie linie autobusowe
edytuj
  • linia autobusowa 57 (Breng) między Kranenburgiem i Nijmegen

Transport kolejowy

edytuj

Do 1991 czynną w ruchu pasażerskim była linia kolejowa Nijmegen – Kleve – Krefeld należąca do Kolei lewobrzeżnej Doliny Renu[4][14]. Obecnie linia jest czynna w ruchu pasażerskim na odcinku Krefeld – Kleve, po przeprowadzonej w 2008 roku naprawie głównej torowiska[15]. Na pozostałym odcinku linii, czyli Kleve – Nijmegen od 2008 roku wykonywane są jedynie przewozy turystyczne drezyną ręczną. Drezyny te kursują między Kleve i Kranenburgiem, podobnie między Kranenburgiem i Groesbeekiem[6]. Dawny budynek dworca Kranenburg jest dzisiaj używany jako kawiarnia „Caféhaus Niederrhein”, „Besucherzentrum De Gelderse Poort Kranenburg” oraz punkt informacyjny NABU.

Transport drogowy

edytuj
Wykaz dróg[16]
edytuj
Numer Przebieg
B504 Kranenburg B9 – Grunewald
K2 Keeken K3 – K31 – Niel – Kranenburg K44
K15 Frasselt B504 – Schottheide – Nütterden – Kleve L484
K31 Wyler K44 – B9 – Zyfflich – Niel – K2 – Mehr – Nütterden B9
K44 Wyler B9 – K31 – Kranenburg – K2 – B9
B9 Granica NL N325 – Kranenburg B504 – Nütterden – Donsbrüggen

Przez gminę Kranenburg przebiegają dwie drogi federalne (19,195 km[2]) i cztery powiatowe (28,760 km[2]). Oprócz tego przez gminę przebiega jeszcze 107,000 km[2]dróg gminnych i 24,330 km[2] dróg polnych/rolnych.

 
Große Straße podczas przebudowy w 2006 roku
Sytuacja na „Große Straße”
edytuj

Po przebudowie „Große Straße” w 2006 roku centrum miejscowości stało się strefą o małym natężeniu ruchu; ruch pomiędzy Kleve i Nijmegen jest prowadzony obwodnicą wokół centrum, jednak z powodu nadal zbyt wielkiego natężenia ruch „Große Straße” stało się nieprawdziwą ulicą jednokierunkową[17].

Sport

edytuj

W gminie Kranenburg znajdują się, dzięki systematycznej realizacji planów rozwoju sportu, obiekty umożliwiające uprawianie bardzo wielu dyscyplin sportowych. Wiele z nich jest zarządzanych przez kluby sportowe, a niektóre są własnością gminy[18].

Lista obiektów sportowych[19]

edytuj

Kranenburg

edytuj

Nütterden

edytuj
  • Boisko sportowe
  • Hala sportowa przy szkole podstawowej
  • Ośrodek jeździecki Reitstall Schulte-Geldermann
  • Ośrodek jeździecki Pferdebetrieb KM-Horses an more
  • Fitness- und Gesundheitszentrum maxemove

Mehr

edytuj
  • Boisko sportowe

Schottheide

edytuj

Wyler

edytuj
  • Boisko sportowe

Frasselt

edytuj

Zyfflich

edytuj

Osobistości

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Statistik des Deutschen Reichs, Band 450: Amtliches Gemeindeverzeichnis für das Deutsche Reich, Część I, Berlin 1939; Strona 267.
  2. ↑ a b c d e f Daten und Fakten | Gemeinde Kranenburg [online], www.kranenburg.de [dostęp 2017-02-28] (niem.).
  3. ↑ Daten und Fakten | Gemeinde Kranenburg [online], www.kranenburg.de [dostęp 2019-03-05] (niem.).
  4. ↑ a b c d e f g h i j k l Geschichte | Gemeinde Kranenburg [online], www.kranenburg.de [dostęp 2017-03-01] (niem.).
  5. ↑ a b c Die Herrschaft Kranenburg im 14. Jahrhundert, „Rheinische Geschichte”, 24 lutego 2016 [dostęp 2017-03-01] (niem.).
  6. ↑ a b c d e Kranenburg am Niederrhein – Fotos und Infos [online], www.niederrhein-nord.de [dostęp 2017-03-01] [zarchiwizowane z adresu 2017-03-02].
  7. ↑ BLUTIGER WINTER Die letzten Monate vor der Einnahme Kevelaers 1945 [online], www.blattus.de [dostęp 2017-02-27] [zarchiwizowane z adresu 2017-02-28].
  8. ↑ Ortschaften der Gemeinde Kranenburg | Gemeinde Kranenburg [online], www.kranenburg.de [dostęp 2017-02-28] (niem.).
  9. ↑ GKZ 550 – Gemeinde Kranenburg [online], wahlarchiv.krzn.de [dostęp 2017-02-28] (niem.).
  10. ↑ a b Rathaus | Gemeinde Kranenburg [online], www.kranenburg.de [dostęp 2017-02-28] (niem.).
  11. ↑ Wahl.krzn.de/wahl2015/wep550/.
  12. ↑ Städtepartnerschaften | Gemeinde Kranenburg [online], www.kranenburg.de [dostęp 2017-03-01] (niem.).
  13. ↑ NABU Naturschutzstation Niederrhein [online], www.nabu-naturschutzstation.de [dostęp 2017-02-28] (niem.).
  14. ↑ Streckenarchiv 2330 - Rheinhausen - Kleve [online], nrwbahnarchiv.bplaced.net [dostęp 2020-05-03].
  15. ↑ Krzysztof Rytel, Kurioza polskiej kolei: LCS-y na liniach lokalnych – jak estakady na drogach gminnych. – Centrum Zrównoważonego Transportu [online] [dostęp 2017-03-01] (pol.).
  16. ↑ OpenStreetMap | Relacja: ‪Kranenburg‬(‪167957‬) [online], OpenStreetMap [dostęp 2017-02-28] (pol.).
  17. ↑ Aktuelles zur Großen Straße | Gemeinde Kranenburg [online], www.kranenburg.de [dostęp 2017-02-28] (niem.).
  18. ↑ Sportentwicklungskonzept Gemeinde Kranenburg [online], www.kranenburg.de [dostęp 2017-03-03] (niem.).
  19. ↑ Kranenburg, Gemeinde – Bürgerinfo – Sportstätten – FindCity [online], www.findcity.de [dostęp 2017-03-03] (niem.).

Bibliografia

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kranenburg_(Nadrenia_Północna-Westfalia)&oldid=67321726”