Kurzyślad maleńki

gatunek rośliny

Kurzyślad maleńki, niedośpiałek maleńki (Lysimachia minima (L.) U.Manns & Anderb.) – gatunek rośliny z rodziny pierwiosnkowatych, różnie klasyfikowany, także jako należący do rodzaju kurzyślad (Anagallis, jako A. minima (L.) E.H.L.Krause) lub niedośpiałek (Centunculus, jako C. minimus L.)[4][3]. Występuje w Europie, Azji, Afryce, Ameryce Północnej i Południowej[3]. W Polsce rośnie w rozproszeniu na terenie całego kraju[5].

Kurzyślad maleńki
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

wrzosowce

Rodzina

pierwiosnkowate

Rodzaj

tojeść / kurzyślad

Gatunek

kurzyślad maleńki

Nazwa systematyczna
Lysimachia minima (L.) U.Manns & Anderb.
Willdenowia 39: 52 (2009)[3]
Synonimy
  • Anagallis centunculus Afzel.
  • Anagallis minima (L.) E.H.L.Krause
  • Centunculus minimus L.[3]

Morfologia

edytuj
Pokrój
Drobna, gałęzista roślina o wysokości 1–10 cm.
Liście
Jajowate, całobrzegie, skrętoległe.
Kwiaty
Wyrastające w kątach liści, siedzące lub z krótkimi szypułkami. Kielich o długości 1,5–2 mm. Działki kielicha zaostrzone. Korona kwiatu lejkowata, krótsza od kielicha, czterodzielna, z krótką rurką. Płatki zaostrzone, białe lub różowawe. Pręciki przyrosłe do gardzieli korony. Słupek górny.
Owoc
Otwierająca się wieczkiem torebka[5][6].

Biologia i ekologia

edytuj

Roślina jednoroczna. Rośnie na gliniastych lub piaszczystych polach, ugorach, przydrożach, namuliskach. Kwitnie od czerwca do września. Liczba chromosomów 2n = 22[5]. Gatunek charakterystyczny zespołu Centunculo-Anthoceretum[7].

Zagrożenia i ochrona

edytuj

Roślina umieszczona na polskiej czerwonej liście w kategorii NT (bliski zagrożenia)[8].

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-11-23] (ang.).
  3. a b c d Lysimachia minima (L.) U.Manns & Anderb., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-01-10].
  4. Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 55, ISBN 978-83-62975-45-7.
  5. a b c Rutkowski Lucjan: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  6. Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.
  7. Matuszkiewicz Władysław: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: PWN, 2001. ISBN 83-01-13520-4.
  8. Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.